Mag ik citeren uit blafbrieven?

Regelmatig krijg ik mails van mensen die boze brieven ontvangen van advocaten of zich benadeeld voelende partijen. Soms zijn die terecht, soms niet. En de ontvanger wil dan vaak het geschil delen met zijn publiek, en knalt die brieven dan online. Maar mag dat zomaar?

Een brief (of mail) is bedoeld als privécorrespondentie. Die online zetten is dan niet direct de bedoeling, maar automatisch onrechtmatig is het ook weer niet. Een privacybelang (het standaardargument bij brieven en mails) zal niet snel aanwezig zijn, het gaat immers om een zakelijke brief. Wel zul je zaken als telefoonnummers en afzendermailadressen moeten weghalen.

Wel moet er enige rechtvaardiging zijn waarom je de brief integraal online zet in plaats van eruit te citeren of in je eigen woorden te vertellen dát je zo’n brief hebt gehad. Enkel “ik wil mijn dossier compleet hebben” is niet genoeg. Waaróm moet dat dossier compleet online?

Een blafbrief kan auteursrechtelijk beschermd zijn. In het hoger beroep van de Nijntje-parodie-zaak riep de eiser wel van alles hierover, maar kwam dit niet tot een uitspraak.

In april vorig jaar verbood de rechter een partij bij een geschil om zijn dossier te publiceren omdat daar stukken van de wederpartij in zaten waar hij geen toestemming voor had. Daarbij miste ik wel enige afweging van de nieuwswaarde van die stukken, wat óók moet als het gaat om auteursrechtschending.

Een disclaimer of geheimhoudingszin onderaan die mail verandert hier niets aan overigens; zo’n tekst is niet juridisch bindend, ook niet als deze van een advocaat afkomstig is. Alleen correspondentie tussen advocaten onderling is wettelijk beschermd en mag niet zomaar online.

In de VS bestaat het Chilling Effects project, dat als doel heeft alle DMCA claims te publiceren. Dat kan daar, omdat de DMCA alléén geldt voor auteursrechtclaims en er zelden een privacy- of vergelijkbaar belang te bedenken is tegen het publiceren van een auteursrechtclaim. En auteursrecht op de notice is naar Amerikaans recht moeilijk voorstelbaar, nog even afgezien van een fair use-claim bij het publiceren. Maar in Nederland kun je takedownclaims doen op álle soorten gronden, ook smaad of privacyschending. En het automatisch publiceren van claims is dan ook iets moeilijker, want voor je het weet publiceer je intieme details waarin naar wordt verwezen in de claimbrief.

Arnoud

21 reacties

  1. Als je een (blaf)brief ziet als een juridisch probleem of zelf als een juridische bedreiging heb je dan ook niet daardoor al een belang om via het internet om hulp te kunnen vragen.

    Er is toch geen beperking dat je alleen persoonlijke hulp van een andere jurist of ander individu mag vragen.

  2. Ik denk dat het onderliggende/intuitieve argument is dat men de “beschuldiging” van het sturen van zo’n brief feitelijk wil ondersteunen, en ik kan me voorstellen dat een gemiddeld persoon dan bij de conclusie uitkomt dat hij de brief wel móet publiceren. Stel je voor dat je een smaad zaak aan je broek krijgt! Juridisch klopt daar natuurlijk weinig van; zoals Around regelmatig aangegeven heeft, is het al dan niet waar zijn van een beschuldiging minder relevant dan in Amerika. Maar zo denkt men wel. En zeg nu zelf, een blogpost met “Ik ontving een blafbrief om X te verwijderen” lijkt toch minder betrouwbaar dan “Ik ontving deze blafbrief om X te verwijderen” met scans en al.

    1. Het is een beetje afhankelijk van wat voor soort forum je beheert, maar op een open forum is het bijna onvermijdbaar dat er mensen langskomen die onbehoorlijke (tegen website reglement of wet) berichten willen plaatsen. En je zult dan ook terechte of onterechte verzoeken krijgen om berichten van derden aan te passen of te verwijderen. Een interessante situatie ontstaat wanneer een bedrijf terechte berichten wil laten verwijderen om haar imago op te poetsen, zoals hier. Dan wordt het journalistiek om te melden dat de blafbrief ontvangen is (en te bespreken, waarbij gepast geciteerd mag worden.) Ik zie niet snel een reden om een dergelijke brief integraal te publiceren.

  3. Een variant: mag ik citeren uit spamberichten die ik ontvang? 🙂 Toevallig heb ik vandaag net een blogpost geplaatst over een spambericht dat ik recentelijk ontving, met een beetje uitleg erbij over hoe ik kon doorzien dat het spam was. Bloggen over spam heb ik in het verleden wel vaker gedaan. Maar kan spam ook auteursrechtelijk beschermd zijn? 🙂

    1. Voor Wim: £

      Mijn belangrijkste opmerking is dat je de namen en email-adressen niet verwijderd hebt. Daarmee heb je identificerende persoonsgegevens publiek gemaakt; een privacy-schending; foei! 😉 Het citeren van een het volledige (gedepersonaliseerde) bericht lijkt me in deze context verdedigbaar.

      (Natuurlijk weet ik dat de spammers de naam van de werkelijke winnaars misbruiken, maar is het echt nodig om daar nog een schepje bovenop te doen?)

      1. Dank je. De £ zit niet op mijn toetsenbord en ik had geen ziin om de betreffende ALT-code op te zoeken. 🙂 Betreffende de namen… Dit stel is wereldberoemd doordat ze zo’n absurd hoge prijs hebben gewoonen. Met 1% van dat bedrag ben je al miljonair! 🙂 Ze hebben ook op enkele nieuwssites gestaan en zijn daardoor min of meer publieke figuren geworden. Betreffende de emails… Tja, die zijn bedoeld als onderdeel van de waarschuwing, hoewel ik vermoed dat beide accounts ondertussen allang afgesloten zijn. SpamFighter gaf al aan dat deze scam al in october bekend was. Dat zou genoeg tijd moeten zijn voor de twee genoemde providers om deze accounts meteen te sluiten en eventueel informatie over de ware eigenaar door te spelen richting justitie. Sowieso is het wel handig dat er op het Internet met enige regelmaat over spam gediscussieerd wordt. Juridisch is er weinig over te vermelden, maar de vele truukjes die ze toepassen kunnen best af en toe belicht worden. Zeker ook omdat spam zich vooral lijkt uit te breiden naar forums en blogs. WordPress houdt voor mij wekelijks tot wel 20 spamberichten tegen in mijn blog. En ik kom vaak genoeg forums en andere sites tegen waar alle commentaar-velden gewoon door spammers zijn gekaapt waardoor diverse websites gewoon onbruikbaar worden.

        Brengt mij weer tot een ander interessant punt: wat zou je juridisch kunnen doen tegen blogspammers die je blog onbruikbaar maken doordat ze deze continu met spam vullen? Je kunt software aanpassen om spammers te blokkeren, maar als deze software faalt en je blog staat iedere dag vol met 50 spam-berichten, wat kun je dan verder nog ondernemen? Maar dat is een discussie voor een andere blogpost. Ik ga er eens over nadenken wat er software-matig gedaan kan worden…

        1. Ik heb een compose-toets geconfigureerd onder Linux/Gnome £ is [compose] [=] [l] voor mij. Vooral handig om af-én-toe een âccentje te kunnen zetten.

          Je kunt spam op twee manieren juridisch aanpakken:  1) Via gebruiksvoorwaarden (voor geregistreerde gebruikers!)  2) Als “onrechtmatige daad”. In beide gevallen geldt dat je twee horden te overwinnen hebt:  1) De spammer te vinden.  2) Het vonnis op hem ten uitvoer te leggen. Maar het kan wel: Gay Group heeft een keer van de rechter een boete mogen incasseren.

          Technische maatregelen (IP blokkades, keyword filters, gebruikers bannen) werken sneller en effectiever, maar hebben last van “bijvangst”. Het is technisch nuttig om zwarte lijsten te poolen met meerdere websites, maar daar moet je weer juridisch voor ingedekt zijn via een reglement en registratie bij het CBP. Op zich zie ik hier wel een vraag voor een nieuwe blogpost van Arnoud.

          1. In mijn reactie heb ik de £ voor de eerste keer sinds 7 jaar weer eens gebruikt. Een compose-tool heb ik dan ook niet nodig. 🙂 Maar ALT+0163 werkt ook prima.

            Spam aanpakken via gebruikersvoorwaarden is lastig, maar wel effectief. Gebruikers moeten dan inloggen en daarbij persoonsgegevens opgeven waarmee ze geidentificeerd kunnen worden. Maar spammers weten zich prima te verbergen achter nep-accounts en soms achter gestolen accounts. Het is dan lastig om maatregelen tegen iemand te nemen op basis van een email adres. In de praktijk zijn technische middelen handiger. Het gebruik van een Whitelist, een Blacklist en/of een Greylist is een goede maatregel. Het opvragen van de locatie van een bezoeker kan ook handig zijn, zeker als de site een geografisch gebonden site is zoals een consumentensite voor Nederlandse webwinkels of een fanmagazine voor Canadese Top-Gear fans. Wat ook werkt, en dat doe ik met enkele aliassen op mijn email adres, is het gebruik van honeypot accounts en dummy forums. Ik heb enkele dummy email adressen ingeschreven op sites waarbij ik verwachtte dat ik vervolgens spam op dat adres zou ontvangen. En inderdaad! Spam! En zo kan ik mijn eigen lijst opbouwen voor mijn blacklist. Een dummy forum levert mij ook extra informatie op over forum-spammers. Maar die zijn wat lastiger omdat spammers deze eerst moeten vinden. Belangrijk nadeel van deze technieken is weer dat de informatie privacy-gevoelig is. Noodzakelijk voor mij maar wettelijk gezien een beetje “stout”…

  4. Arnoud heeft al eens geschreven over zwarte lijsten en je moet jouw (geplande) gebruik maar eens tegen de CBP checklist aanhouden. En zoals Arnoud hier opmerkt verwerk je al heel snel persoonsgegevens zodra je met black/grey/whitelists werkt. Je zult een privacyreglement moeten hebben, maar als je daarmee aannemelijk kunt maken dat het doel de middelen heiligt, mag je een zwarte lijst beheren.

    Een voorbeeld van hoe het reglement er uit kan zien is het privacyreglement van het CBP voor het verwerken van meldingen. Je zult daarin zeker dingen willen aanpassen, maar het geeft wel de punten aan die je zult moeten aanstippen.

    1. Tja, groot probleem is dat de sites waar ik aan werk gewoon experimenteel zijn, en dus bedoeld voor prive-gebruik. Mijn blog wordt gehost, net als enkele andere zaken die ik online heb, maar ik experimenteer regelmatig met allerlei kleine zaken die kennelijk vooral door spammers gevonden worden. Heb ik b.v. een PHPBB forum op mijn server geinstalleerd die toevallig net aan mijn domein hangt en twee weken later komt dan al de eerste comment-spam binnen. Privacy-reglement is voor mij vrij eenvoudig: “Dit forum/blog/dinges is voor mij persoonlijk bedoeld voor allerlei test-doeleinden. Inschrijven mag, maar daarmee worden je persoonsgegevens onderdeel van mijn experimenten!” 🙂 Zou het een houdbare voorwaarde zijn? 😉

      1. Een belangrijk zinnetje: “Ik kan de gegevens verkregen van verschillende websites onder mijn beheer combineren, maar zal deze niet aan derden verstrekken, behoudens wettelijke verplichtingen en/of wanneer de Nederlandse wet of gebruiksvoorwaarden van de site overtreden zijn ter verkrijging van een schadevergoeding en/of gerechtelijk toegangsverbod.”

  5. Mag de naam van de afzender ook genoemd worden? Het forum waar ik moderator ben ontvangt blafbrieven van gerenommeerde internetrecht-experts die blijkbaar ook acquisitiefraudeurs vertegenwoordigen. Dat forum laat zich niet intimideren en het is NOG NOOIT tot een zaak gekomen, maar ik zou wel graag openbaren welke juristen zich voor die dubieuze karretjes laten spannen. Alleen al omdat zulks wellicht een afschrikwekkende werking heeft op advocaten die een goede naam hebben in het internetrecht.

    1. Je mag de naam van de advocaat en zijn kantoor noemen als het relevant is voor je (journalistieke) verhaal. Ik zou verdere contactgegevens (adressen en telefoonnummers) achterwege laten. Als het doel van je publicatie “name and shame” is (er zit een aspect van wraak in) zou ik je aanraden om publicatie te heroverwegen, je komt dan al snel in een gebied dat aan smaad en laster grenst.

      Vergeet niet dat advocaten een plicht hebben de belangen van hun cliënt te verdedigen en dat zij in de beginfase alleen het verhaal van hun cliënt te horen krijgen en daarop hun brief baseren. Pas wanneer zij een antwoord op hun (blaf-)brief ontvangen wordt de andere kant van de zaak voor hun belicht en zullen zij aan hun cliënt om weerwoord kunnen vragen. Een beetje advocaat voelt wel aan hoe de vork in de steel zit als het tweede verhaal van zijn klant aanzienlijk verschilt van het eerste.

      1. Wraak? Eerder verbazing dat advocaten die naam gemaakt hebben door afgewogen publicaties over internetrecht hun ‘goede naam’ lenen voor blafbrieven namens bedrijven die vrij snel te associëren zijn met acquisitiefraude in Nederland, België en Duitsland. Elke blafbrief wordt serieus behandeld en beantwoord met hulp van juristen, wat een relatief zware belasting is voor een forum waar bij elk nieuw topic en elke reactie in dat topic al een afweging van belangen plaatsvindt. Zo’n brief is een uurtje-factuurtje voor de advocaat in kwestie, maar ik zou daar graag wat maatschappelijke kosten aan toevoegen door de associatie van betreffende advocaat met de betreffende opdrachtgever zichtbaar te maken. Blaf met blaf beantwoorden! De naam noemen bij een citaat uit de brief heb ik al eens geprobeerd en dat werd niet gewaardeerd. In de VS is het trouwens niet ongebruikelijk dat blafbrieven gepubliceerd worden. Zulk soort transparantie laat het oordeel over aan de wisdom of crowds.

  6. Haha ik kwam niet meer bij van het lachen en ik heb het erna ook even direct de kop ingedrukt met de hulp van alle advocaten.org. Nou ik ging uit mijn huur woning en droeg het over aan de volgende huurder. Ik was mijn schoenen en een schilderij daar vergeten dat ik terug wilde halen. Ik stuurde een berichtje naar de nieuwe huurder of die AUB contact met me wilde openen zodat ik mijn spullen kon komen halen. Als reactie kreeg ik, ik citeer> “Nee het schilderij en de schoenen houdt ik als vergoeding voor de viezigheid in het appartement. Ik heb een week moeten poetsen om het schoon te krijgen en als vergoeding houdt ik jou spullen” Natuurlijk ging dit niet gebeuren! hahah

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.