Kan twitteren over schoolzaken worden verboden?

Een lezer vroeg me:

Mag je zomaar alles tweeten of op Facebook over je school schijven, of mag de school daar regels over stellen? Op onze VWO-school worden leerlingen soms aangesproken als ze rare dingen online zetten.

Dit is een hele moeilijke. Natuurlijk heb je ook als scholier vrijheid van meningsuiting, maar de school heeft óók een belang, en dat is zorgen dat het op school ordelijk en netjes verloopt. De school mag wettelijk gezien regels stellen over wat scholieren doen.

In principe moeten die regels beperkt zijn tot wat men op school doet, maar in sommige gevallen mag de school ook iets zeggen over de vrijetijdsbesteding van de leerlingen – als dat van grote negatieve invloed is op de school. Denk aan pesten of lastigvallen van klasgenoten buiten schooltijd. Een school is verplicht een pestprotocol te hebben, bijvoorbeeld. (Terzijde: die website heet Pestweb en dat klinkt best wel gek.)

De wet omschrijft het zo:

In het leerlingenstatuut worden in elk geval voorschriften opgenomen, strekkende tot handhaving van de goede gang van zaken binnen de instelling en, de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan de bescherming van gegevens uit de persoonlijke levenssfeer.

Als er buiten de les gepest of afgezeken wordt, dan kan dat “de goede gang van zaken binnen de instelling” raken. Want dat pesten komt ook weer terug op school; plus de verbindende factor ís de school. Dus bij gepest op Facebook of het Youtuben van rare filmpjes kan er via het leerlingenstatuut zeker iets worden ondernomen.

Dat is echter niet hetzelfde als “je mag de naam van de school niet noemen” of “ieder negatief bericht over de school is verboden op straffe van schorsing”, want klagen over je school is niet hetzelfde als de goede gang van zaken op school verpesten.

Hoe ver dit kan en mag gaan, is nog nooit bij de rechter getest. Het gaat mij te ver als een school zou verbieden om überhaupt negatief te twitteren of facebooken, maar wanneer een school ingrijpt bij pesterij of concrete smaad door een leerling op Facebook dan zou ik dat prima kunnen billijken. Jullie?

Arnoud

16 reacties

    1. Ja, smaad is in principe strafbaar maar justitie zal in geval van de lichte smadelijke beschuldigen er maar weinig tijd aan willen besteden. Dan krijgen ze weer te horen dat ze “gewone boeven moeten gaan vangen”. Maar de school zelf wil ook kunnen optreden tegen de lichtere smadelijke beschuldigingen door b.v. een leerling te schorsen. Dat zou al genoeg straf kunnen zijn.

  1. Avans heeft nu ook een gedragscode waarin staat dat je niet slecht over de school mag schrijven op internet. ‘Uiteraard mag je geen berichten plaatsen die Avans Hogeschool zou kunnen schaden.’ staat er in. Maar dat lijkt me toch onhoudbaar? Stel dat er examenfraude is op Avans dan zou je daar toch over mogen Twitteren, ook al schaadt dat de school. Zolang het gaat over feiten kan de school toch niets verbieden, ook al zou het hun schaden?

    1. Op zich mag je alles zeggen dat je wilt, zolang het voldoende basis in de feiten heeft en niet nodeloos grievend is. Punt is hier dat ze met zo’n reglement de vrijheid van meningsuiting kunnen inperken, en dat dat in principe legaal is. Net zoals een werkgever met een geheimhoudingscontract kan eisen dat jij je mond houdt over dat nieuwe project, hoewel het normaal legaal is om te praten over nieuwe projecten.

      1. Maar het gaat hier om de leerlingen, de klanten dus. Zou KPN dan ook in zijn algemene voorwaarden mogen zetten ‘u mag niet publiekelijk klagen over onze dienstverlening’? Dat is wel een veel goedkopere oplossing dan een webcare team. 😉

        1. In principe mag dat. Het worden dan alleen wel algemene voorwaarden in de zin van de wet (art. 6:232 BW) en die mogen niet “onredelijk bezwarend” zijn. Zonder een duidelijk en redelijk belang voor KPN is zo’n algemene voorwaarde dan al heel snel in strijd met de vrijheid van meningsuiting.

          Je ziet het wel eens bij closed beta’s van software, dan wordt er in de EULA gezegd dat je geen benchmarks mag publiceren. Dat is denk ik wel redelijk bij een closed beta, omat je dan een select groepje krijgt dat een nog niet definitieve versie van de software mag testen. Dan nog even je mond houden tot de release vind ik dan wel passend.

          1. Lijkt me dan ook dat zo’n voorwaarde in geval van een school onredelijk bezwarend is – om inderdaad zijn betalende klanten (schoolgeld) te vertellen wat ze mogen zeggen.

            Wil niet zeggen dat de school de betreffende leerling niet kan aanspreken (zonder te eisen dat het bericht word verwijderd etc) maar inperken van de vrijheid van meningsuiting gaat mij te ver.

            Maar goed, ik ben erg liberaal ingesteld…

  2. Een school die van de medewerkers en scholieren verlangt, dat men met respect over de school en/of de collegae twittert, facebookt of spreekt, vind ik volkomen in orde. Dat betekend namelijk niet, dat er geen kritiek mag worden geuit, alleen de vorm is dan maatgevend. Bij de beoordeling van mededelingen moet dan wel worden bekeken, hoe en waarom iemand reageert zoals hij reageert. Een twitter in woede die spreekt van Leraar Lodewijk of hem als agrarische genotsknuppel tituleerd is danwel niet in orde maar hoeft niet atomatisch tot schorsing te leiden. Wel tot een gesprek over de omgang met konflikten. Dezelfde bemerking gemaakt door iemand in een kommentaar, niet direkt betrokken bij een indcident, heeft dan weer een ander gewicht.

    Hoewel ik persoonlijk van mening ben, dat kritiek eerst binnenshuis geuit dient te worden en pas als er helemaal geen reactie volgt een publicatie overwogen zou moeten mogen worden, is deze omgang tegenwoordig nog slechts zelden gebruikelijk. Niet in de laatste plaats door de vele goede voorbeelden van politici.

    1. Het klinkt heel mooi om in een schoolreglement te zeggen dat “leerlingen en medewerkers elkaar (binnen en buiten schooltijd) met respect zullen bejegenen”. Het probleem ontstaat bij de interpretatie “met respect”, hoe gedrag geïnterpreteerd wordt is cultureel bepaald. (Denk bijvoorbeeld aan de “handenschudweigeraar”.)

  3. waarom zou een school niet een leering (of ouders) mogen aanspreken op hun gedrag, een school is een pedagogische instelling, het is dus een van haar kerntaken om een samenleving op te voeden, hoe belerend dat ook klinkt 🙂

    de vraag is wat de school juridisch mag, feitelijk is het niets meer dan hetzelfde als op straat een gesprek af of mee luisteren, waarbij de school geen gesprekspartner is. een berichtje op socialmedia is weliswaar openbaar, maar dat hoeft niet, als het een@ of een # tag is zijn die specifiek gericht aan personen of doelgroepen. daar kan de school gewoon in mee doen, net zoals ze in (openbaar of prive) een groep een gesprek kunnen deelnemen.

    in het echte leven kun je roddels ook niet verbieden.

  4. Hallo, ik weet dat deze blog al een jaar oud is, maar ik was op zoek naar wat informatie. Ik woon trouwens sinds een paar jaar in Suriname, ik denk dat hier andere wetten gelden. Het volgende is gebeurd: De puntentelling van bijvoorbeeld Dictee is sinds kort gewijzigd. Als een fout in een zin wordt gemaakt, is de hele zin fout……als er meerdere fouten in een zin worden gemaakt, is nog steeds de hele zin fout…..1 punt eraf dus. Nu heeft mijn zoontje, in 3 verschillende zinnen, een letter vergeten of verkeerd geschreven….gevolg, een 7 als cijfer. (hij zit in de 5de klas…..groep 7 bij jullie?). Een ander kindje heeft 3 fouten in 1 zin gemaakt en hij heeft een 9 als cijfer. Over deze puntentelling ben ik het niet eens en mensen hebben ook al tevergeefs geklaagd bij de schoolleiding. Toen mijn zoon dus thuis kwam met zijn 7 (99% van de woorden goed, 1 % fout), heb ik er een foto van gemaakt en op MIJN facebook gepost. Erbij gezegd dat ik deze puntentelling belachelijk vind. Al mijn vrienden en kennissen waren het met me eens. Ik heb niet de naam van de school genoemd en ook niks gezegd over de lerares. Nu hoorde ik van een nicht van mij, die ook een comment had geplaatst op mijn post, dat ze door de directrice was geroepen. Zij heeft aan de directrice laten weten dat als ze iets wil zeggen erover, dat ze dan ook maar een comment moet plaatsen. De directrice heeft ook ons laten roepen. Morgen heb ik een afspraak met haar om 12:00 uur. Wat is uw mening hierover? Ik kan me voorstellen dat de school op de kinderen let enzo…..maar is het niet een beetje brutaal dat ze op facebook gaan van de ouders om te kijken wat zij zeggen?? Is dit niet gewoon een vrijheid van meningsuiting? Hebben ze uberhaupt recht om mij daarover aan te spreken? Hebben ze het recht om mijn kinderen te straffen voor de mening die ik heb gepost? Ik weet dat er kinderen van drugsdealers, pooiers en moordernaars op die school zitten (tja, is de enige goeie school in Suriname), worden de ouders ook erop aangesproken wat zij doen? Of is het alleen mijn mening dat zo belangrijk is? Hebben zij uberhaupt het recht om consequenties hieraan te verbinden?

    1. Zoals ik het zie is er een ouder die een probleem heeft met de methodes die de school hanteert en de directrice merkt dit op en wil dit probleem bespreekbaar maken. Het heeft niets met straffen te maken maar als jij het oneens bent met hoe de school een dictee beoordeerd dan moet je dat met de school bespreken. In het openbaar klagen zonder de kwestie met de school te bespreken is iets wat helaas te vaak voorkomt en scholen een slechte reputatie kan bezorgen. Je zult ook moeten overwegen wat je gaat doen als de school jouw klacht niet wil aanhoren. Klagen op facebook zal hierbij niet helpen. Je kind naar een andere school sturen met een beter systeem wel, maar probeer die maar eens te vinden. Ik denk dan ook dat de directrice gewoon wil weten wat het probleem nu precies is en het wil oplossen. Maar dan moet je als ouder ook willen luisteren.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.