Regelmatig zie ik bij domeinnaamverkopers en webhosters staan dat aangeschafte domeinnamen niet kunnen worden geannuleerd onder de Wet koop op afstand, omdat het om maatwerk zou gaan. Immers, je vult zelf in welke naam je wilt hebben. Maar een recent vonnis over maatwerkdomeinnamen laat zien dat dit écht niet klopt. Domeinnamen zijn diensten, en daarvoor geldt een ander (complexer) regime.
In deze zaak had een particulier bij een domeinnaamdienstverlener een domeinnaam gekocht, en een dag later de overeenkomst geannuleerd met een beroep op de Wet koop op afstand. Het bedrijf erkende dat niet: een domeinnaam aanvragen is een maatwerktransactie, bovendien werd deze transactie direct uitgevoerd. Dat leidde tot een rechtszaak, waarbij de rechter dan eindelijk eens een knoop hierover door moest hakken.
De Wet koop op afstand is in 2014 vervangen door een nieuwe serie wetsartikelen, maar voor het gemak blijf ik die artikelen gewoon Wet koop op afstand noemen. In essentie blijft het systeem van annuleren hetzelfde, hoewel de praktijk veel consumentvriendelijker uitpakt: een consument mag binnen 14 dagen iedere online transactie ongedaan maken, tenzij een van de wettelijke uitzonderingen van toepassing is.
De bekendste uitzondering is denk ik die van maatwerk, of zoals de wet het nu formuleert (art. 6:230p punt f sub 1 BW):
de levering van volgens specificaties van de consument vervaardigde zaken, die niet geprefabriceerd zijn en die worden vervaardigd op basis van een individuele keuze of beslissing van de consument, of die duidelijk voor een specifieke persoon bestemd zijn;
Het standaardvoorbeeld is het t-shirt dat wordt bedrukt met een door de consument aangeleverde foto. Die ‘zaak’ bestond nog niet en wordt vervaardigd op basis van een individuele keuze: deze ene foto en geen andere. Dit is wat bedrijven bedoelen met ‘maatwerk’ als ze zeggen dat maatwerk niet mag worden geannuleerd.
Je kunt inderdaad verdedigen dat een domeinnaam “volgens specificatie van de consument” is vervaardigd. Je typt inderdaad zelf de domeinnaam in die je wilt hebben. Alleen: een domeinnaam is geen ‘zaak’, geen fysiek object zoals de wet dat definieert. Daarom kan deze uitzondering niet worden ingeroepen bij domeinnamen.
Als iets geen zaak is, dan is de transactie er omheen een dienst. Daar is ook een annuleringsregeling voor, zij het dat die ingaat binnen 14 dagen na het sluiten van de overeenkomst (en niet na de dag van levering van de zaken). Deze regeling kent ook weer een uitzondering (art. 6:230p sub d BW):
een overeenkomst tot het verrichten van diensten, na nakoming van de overeenkomst, indien:
1°. de nakoming is begonnen met uitdrukkelijke voorafgaande instemming van de consument; en
2°. de consument heeft verklaard afstand te doen van zijn recht van ontbinding zodra de handelaar de overeenkomst is nagekomen;
De aanschaf van een domeinnaam mag dus wél worden geannuleerd, tenzij aan deze twee eisen (allebei dus) is voldaan.
De eerste eis is dat er met uitdrukkelijke voorafgaande instemming van de consument is begonnen met nakoming. In deze context betekent dat: er is expliciet gezegd “graag deze domeinnaam aanvragen en wel nu”. Dat komt uit het bestelproces van het bedrijf wel naar voren.
De tweede eis zegt dat als de levering afgerond is binnen die 14 dagen, de consument niet meer alsnog mag ontbinden. Direct vragen om levering, geleverd krijgen en dán nog zeggen “oh nee laat maar, graag geld terug” was net even te oneerlijk.
Maar bij wijze van balans is wel weer vereist dat de consument apart verklaart afstand te doen van dat annuleringsrecht. En dat is waar het hier misging: nergens in het bestelproces moest de consument een vinkje zetten (of iets dergelijks, bij wijze van verklaring) bij een tekst als “Ik geef opdracht tot directe aanvraag van de domeinnaam en doe afstand van mijn recht deze aanvraag te annuleren onder de Wet koop op afstand”. Daarom mocht de consument deze aanschaf kosteloos annuleren.
Slecht nieuws dus voor het bedrijf , ze krijgen die 29 euro (aanschafprijs plus diverse kosten) waar de zaak over ging, niet terug. Ook voor andere domeinhandelaren is dit iets om zenuwachtig over te worden: ook zij kunnen dus geen beroep doen op de maatwerkuitzondering. Maar er is een sprankje hoop, want wie nu bovenstaande tekst met aanvinkvakje toevoegt in zijn bestelproces, kan een latere annulering eenvoudig pareren.
Natuurlijk geldt dit recht alleen voor consumenten; bedrijven (dus ook eenmanszaken) hebben géén rechten onder de Wet koop op afstand, en dus ook niet op het recht de aanschaf van een domeinnaam te annuleren. Tenzij ze zich kunnen beroepen op de zogeheten reflexwerking, waarbij ze kunnen aantonen dat zij voor deze transactie eigenlijk niet te onderscheiden zijn van een consument. Die zie ik eerlijk gezegd niet voor een domeinnaam, dat lijkt me typisch iets dat je écht bedrijfsmatig aanschaft.
Arnoud
Ik heb zelf als prive persoon een domeinnaam, omdat ik mijn email graag wil ontvangen op een email adres wat provider onafhankelijk is. Ik zal toch niet de enige zijn? Dus ik denk dat er wel degelijk domeinnamen door privepersonen worden aangeschaft.
Ik heb zelfs meerdere domeinnamen als particulier zijnde. Met een Google Apps account erbij zodat ik GMail-functionaliteit onder mijn domeinnaam heb, plus diverse andere extra’s. Al mijn domeinnamen zijn gekoppeld aan mijn Apps account zodat ik met ieder domein email kan verzenden en ontvangen. Google Groups is daarbij ook handig omdat je dan een groep onder je eigen domeinnaam kunt hangen voor meer algemene doeleinden.
Ik heb mijn naam, mijn initialen en mijn telefoonnummers als .NL domeinen, plus nog eentje voor mijn hondje Lasja. Voor mijn andere hond Cees was dat niet mogelijk omdat die naam al wordt gebruikt. 🙂
Ik wist niet dat een domeinnaam uit alleen cijfers mocht bestaan. Maar ik zie dat ik mijn telefoonnummers inderdaad kan registreren. Weer wat geleerd.
Dat kan al enkele jaren. Was nog een heel gedoe toen dat werd geïntroduceerd, inclusief een conflict over wie er nou 112.nl kon claimen. 🙂 Ik heb het zelf dus gebruikt voor mijn telefoonnummers maar de meeste korte nummers zijn al in gebruik en de meeste lange nummers zijn nauwelijks interessant…
Behalve telefoonnummers dan… 😀
Het gaat in de laatste alinea waar je aan refereert, niet om het aanschaffen van domeinnamen door privépersonen in het algemeen maar specifiek door bedrijven. Ik vind het punt terecht dat we er vanuit kunnen gaan dat de aanschaf van een domeinnaam door een (eenmans)zaak in principe een zakelijke transactie is, dus dat van reflexwerking geen sprake zal zijn.
Opent perspectieven voor het online boeken van artiesten zonder te hoeven betalen. Je laat ze binnen 14 dagen optreden en annuleert vervolgens. Neem aan dat boekingsbureaus niet aan de uitzondering dat er uitdrukkelijk ingestemd moet worden met eerdere uitvoering hebben gedacht. Bij een dergelijke evidente onredelijke uitkomst als in deze domeinnaam-zaak is de vraag uiteindelijk als de wet zo slecht is, moet je hem dan toch toepassen… immers, wie een domeinnaam aanvraagt verwacht dat die gelijk geregistreerd wordt. lijkt me.
De uitkomst lijkt me helemaal niet onredelijk. Als jij verwacht dat de naam direct geregistreerd wordt (wat op zich terecht is) dan moet je niet verwachten dat je hem daarna kan annuleren op basis van de wet.
Let wel, de wet geldt alleen voor online aankopen, ik vermoed dat een artiest niet via een webformulier besteld wordt maar dat er altijd overleg is over de voorwaarden, tijden, etc. Daarnaast lijkt het boeken van een artiest me onder vrijetijdsbesteding te vallen en is dus sowieso al uitgesloten.
Ik meen dat de wetgeving van toepassing is op overeenkomsten op afstand én overeenkomsten buiten de verkoopruimte. Dus niet alleen overeenkomsten via web, maar ook via app, e-mail, telefoon, aan de deur en ook overeenkomsten door verkoper van leverancier X in winkels van Y.
Het bedrijf had twee dingen anders kunnen doen. Ten eerste had ze 14 dagen kunnen wachten met registeren. Daar zit natuurlijk een risico aan vast dat de domeinnaam door een ander wordt geregistreerd. En tot slot hadden ze gewoon een verklaring kunnen opnemen dat de consument afziet van zijn herroepingsrecht. Dit laatste heeft ze niet gedaan en daarom hebben ze verloren.
Ik denk het niet want dan is het B2B en die vallen niet onder dat recht. Alleen particulieren
Hoezo? Je kan als particulier toch prima artiesten inhuren voor een bruiloft, kinderfeestje, etc? Maakt het geen B2B hoor.
Ik reageer op “Het bedrijf had twee dingen anders kunnen doen” Wat is daar particulier aan? En idd je kan dat als particulier prima, en dan ben je beter/anders beschermd door wet. Dat is nou precies het verschil.
En er zijn diverse bedrijven die daar proberen misbruik van proberen te maken, wekken de suggestie dat het particulier is maar dan zit je opeens vast aan een jaarcontract dat per jaar verlengd word en waar je als ‘bedrijf’ dan niet vanaf kan en wel als particulier. Vooral in de hosting wereld en startende ondernemers die nog het ‘particulier’ in hun hoofd hebben maar niet meer zijn.
Ah, ik dacht dat je reageerde op de post van Arno. Ook uit de post van Alex haal ik overigens nergens iets wat het B2B zou maken. Overeenkomst tussen bedrijf en particulier, en Alex somt enkel op wat het bedrijf anders had kunnen doen om minder risico te lopen. Het blijft consumentenverkoop in dit geval.
Ik verbaas me er over dat het bedrijf daadwerkelijk naar de rechter is gegaan, omdat ik verwacht had dat de gemachtigde dit had afgeraden. Aan de andere kant krijgt het bedrijf misschien vaker te maken met klanten die zich (terecht) beroepen op het herroepingsrecht. Het vonnis is lekker kort (3 A4tjes).
Ze zullen duidelijkheid voor de toekomst willen hebben denk ik.
Zouden er cijfers zijn mbt de verhouding tussen private en bedrijfsmatige domeinnamen. Ik denk dat het aandeel particuliere domeinnamen hier aanzienlijk onderschat wordt.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe dit recht werkt bij de aankoop van bitcoins. Als een domeinnaam geen “zaak” is, en dus ook geen “virtueel goed” of iets dergelijks, geldt het zelfde dan ook voor bitcoins? Is het leveren van bitcoins (in wezen het zetten van een digitale handtekening onder een Bitcoin-transactie, en vervolgens publiceren van de ondertekende transactie) dan ook puur dienstverlening? Waarin verschilt een domeinnaam van een “zaak”? Is het echt zo dat alles wat geen fysieke component heeft gezien wordt als dienstverlening?
Interessante factoren bij Bitcoin zijn wellicht:
* Bitcoin-transacties zijn onomkeerbaar. De Bitcoin-verkopende partij kan dus niet zelf de transactie ongedaan maken. De Bitcoin-ontvangende partij kan de bitcoins natuurlijk wel terug sturen, tenminste, als hij/zij werkelijk controle heeft over het ontvang-adres. Vergelijkbaar met verzending van fysieke goederen, en werkelijk op het ontvang-adres wonen.
* Aan Bitcoin-transacties zijn transactiekosten verbonden. Vergelijkbaar met fysieke verzendkosten, al zijn de transactiekosten vooralsnog gelukkig veel lager.
* De Bitcoin-koers kan soms sterk fluctueren.
Ik zie bij Bitonic bijvoorbeeld het volgende in de algemene voorwaarden staan:
Ofwel: bij retourneren krijg je euro’s terug volgens de dan geldende inkoopkoers, niet volgens de bij koop geldende verkoopkoers (Bitonic rekent ook weer een procentje of zo verschil tussen inkoop- en verkoopkoers; dat is waarschijnlijk hun verdienmodel).
Klopt dit? Is het hiervoor voldoende als de gebruiker een vinkje zet bij “ik ga akkoord met de algemene voorwaarden”, of moet je voor deze bijzondere voorwaarde een apart vinkje zetten?
Dit geldt niet voor bitcointransacties denk ik. Daarbij geldt namelijk een andere uitzondering uit art. 6:230p BW, namelijk punt a:
Dit is wat die voorwaarden die je citeert proberen samen te vatten.De wet eist bij deze uitzondering geen uitdrukkelijke instemming, dus een vinkje is niet nodig. Sowieso is een vinkje voor instemming met AV nooit nodig, we doen dit vanuit Amerikaans cargoculten en niet omdat het juridisch moet.
De overeenkomt strekt hier toch tot het 1 jaar lang registreren (en nameservers online houden enzo) van een domeinnaam? De voorwaarde “zodra de handelaar de overeenkomst is nagekomen” gaat dus pas na die 1 jaar in. Je kan dus wél binnen 14 dagen annuleren, maar moet pro rata betalen voor het deel van de dienst dat je hebt gebruikt (hoogstens 14/365e deel dus, zie art. 230s). Deze uitzondering geldt alleen voor overeenkomsten die binnen de bedenktermijn volledig worden uitgevoerd.
Ik zie het als een overeenkomst tot bemiddeling van registratie bij een registry (zoals SIDN). Die eindigt zodra de domeinnaam in de databank van die registry staat.
Er is geen sprake van bemiddeling, want het bedrijf is volgens de algemene voorwaarden geen tussenpersoon. Dit soort overeenkomsten worden stilzwijgend verlengt met als gevolg dat de consument het tweede jaar opnieuw het volle pond moet betalen. Als er sprake zou zijn van bemiddeling dan zou je verwachten dat de consument het tweede jaar de prijs van SIDN zou moeten betalen, maar in plaats daarvan krijgt de consument een gepeperde rekening.
Ik zie wat je bedoelt, maar voor mij is de term ‘registreren’ hetzelfde als ‘bemiddelen bij het laten opnemen in de database van de registry’. De registratie is klaar zodra de domeinnaam daar staat. Dat hij daarna actief gehouden wordt, is een tweede. Ik zie dat als een aanvullende dienstverlening waarvoor apart gefactureerd mag worden. Dan klopt het ook als je een domeinnaam verhuist. Daar is immers geen registratie voor nodig maar een mutatie bij die database, maar het handelen daarna is wel hetzelfde.
Wanneer de klant gegevens wil wijzigen dan kan hij dat via het bedrijf doen, die daar niet opnieuw kosten voor rekent.
Kan ik datzelfde truukje niet toepassen voor iedere dienst waarvoor ik geen herroepingsrecht wil accepteren?
Ik lever webhosting op basis van jaarcontract, en ik wil geen annuleringen toestaan binnen 14 dagen. Dus ik richt een tweede bedrijf op, Interne Hosting BV, die jaarcontracten aangaat en alleen levert aan geselecteerde klanten. Met mijn op consumenten gerichtte bedrijf bemiddel ik voor een overeenkomst met Interne Hosting BV, tegen ~0% marge. Omdat deze bemiddeling onmiddelijk verleend en afgerond wordt als een klant op “bestel” klikt valt er niks meer te retourneren, want de dienst is al in volledigheid uitgevoerd, pech gehad.
Ik neem toch aan dat een rechter hier niet in gaat trappen. Wat maakt bemiddeling bij domeinregistratie anders?
Domeinregistratie is niet alleen sec de bemiddeling bij het opnemen in de database. Je kán als particulier namelijk helemaal geen (.nl-)domein hebben zonder dat “de houder […] wordt vertegenwoordigd door een registrar”. Aan een losse registratie zonder dat de registrar je daarna vertegenwoordigt heb je dus helemaal niks. Tijdens de looptijd van het domein heeft de registrar ook nog een aantal verplichtingen jegens SIDN, zoals doorgaans per kwartaal (!) betalen voor het domein. Als ik bij MijnDomein voor €9 een abonnement van 1 jaar op een domeinnaam neem, betaal ik dus niet alleen voor de registratie, maar ook voor een jaar lang vertegenwoordiging (en gebruik van hun DNS-servers, enz…). Zolang je het domein hebt, ben je afhankelijk van de registrar.
Je zou het bedrag kunnen opsplitsen in een deel voor de registratie, en een deel voor de vertegenwoordiging. Dan nog heb je retourrecht, totdat (volgens de EU-richtlijn) “[…] de handelaar de overeenkomst volledig heeft uitgevoerd”. Ik denk dus niet dat een domeinboer onder het retourrecht uit kan, door je te vragen afstand te doen van je retourrecht zodra ze de overeenkomst zijn nagekomen. Die overeenkomst heeft immers een looptijd van een jaar – zonder overeenkomst met een registrar ben je bij SIDN immers niet welkom.
Misschien dat je (zoals je voorstelt) deels om het retourrecht heen kan door een bedrag voor registratie/opstarten te rekenen, en een ander bedrag voor de vertegenwoordiging. Bij gebruik maken van de bedenktermijn moet je dan betalen voor de reeds geleverde registratie, en krijg je allen de kosten voor vertegenwoordiging terug. Ik vraag me af hoe houdbaar dat is, want dan zou iedere dienstverlener met lak aan retourrecht wel 99% van de kosten op de factuur zetten als opstartkosten. In ieder geval denk ik niet dat een registrar het retourrecht kan afvangen met enkel een vinkje: dan moet je ook echt expliciet de diensten gaan splitsen in registratie en onderhoud.
Overigens adverteert MijnDomein met “Bij Mijndomein kun je een domeinnaam […] registreren” en “[prijs] per abonnementsjaar”. Op de pagina “domeinnaam registreren” zijn woorden als “SIDN”, “registrar” of “bemiddeling” nergens te vinden. Als het dus al gaat om bemiddeling bij SIDN zonder dat je een jaar lang een dienst afneemt bij MijnDomein, wordt dat niet bepaald duidelijk – en volgens mij is dat de norm bij de meeste domeinboeren: je neemt bij hen een abonnement op dat domein – althans, daar lijkt het op.
Inmiddels is het gangbaar om per jaar aan SIDN te betalen als registrar. Je kunt kiezen uit betalen per maand (duur), per 3-maanden of per jaar (goedkoop).
Ik kan prima als particulier een domeinnaam registreren. En als de registrar jou daarbij DNS aanbied is dat leuk maar niet noodzakelijk, wel weer een verkoopargument van de registrar en een stuk gemak. Weleens gehoord van je eigen DNS services en root servers, of Opendns enz. Ikzelf doe dat al jaren met een gratis account van DynDNS en voor weinig bij DNSexit omdat ik een dynamisch IP adres heb. Dezelfde DNS leveranciers leveren ook Domein registratie en nergens is het verplicht om bedrijfsgegevens op te geven. Maar ik ga ook niet zeuren over gratis levenslang bij DYNdns en voor weinig DNSexit. En ook bij SIDN kan je als particulier gewoon een domein registreren, was in hun begindagen wel anders maar nu niet meer. Dus ook voor ‘MijnDomein’ geld het retourrecht als je als particulier registreerd. Schrijf je in als bedrijf dan niet.
Met een .NL domein geef je wel heel veel privacy op: https://www.sidn.nl/a/nl-domeinnaam/sidn-en-privacy die je bij buitenlandse registrars niet hebt. Maar dat is een andere discussie.
En dat SIDN niet bij ‘MijnDomein’ op de site staat is niet interessant. Wel als SIDN ‘MijnDomein’ niet als registrar heeft staan. https://www.sidn.nl/registrars/?name=M
Het bedrijf mag hier wel nieuwe kosten voor rekenen bij veel domeinextensies.
Moet de koper actief meewerken aan het terug draaien van de koop? Bij sommige domeinextensies zijn er beperkingen aanwezig om de domeinnaamhouder te kunnen wijzigen. Bv dat zowel de oude als nieuwe houder een actie uit moet voeren. Als de klant niet wil betalen lijkt het mij redelijk om te eisen dat deze alle rechten rond de domeinnaam overdraagt aan de verkoper.
Over wat voor gradatie van “verklaring” hebben we het hier? Moet er ergens een vinkje gezet worden? Of mag er gewoon in je algemene voorwaarden staan “dit is een dienst en we beginnen meteen met uitvoeren dus er valt niks te retourneren”?
Het moet uitdrukkelijke toestemming zijn, en dat kan niet via algemene voorwaarden. Een checkbox zou kunnen, maar die mag niet vooraf aangevinkt zijn. Het retourrecht houdt trouwens op te bestaan nadat de dienst volledig is uitgevoerd, het hangt niet samen met het “direct beginnen”.
Je zou dus iets van een checkbox moeten hebben met een tekst met de strekking “ik geef toestemming om te beginnen met nakoming, en doe afstand van mijn herroepingsrecht zodra de overeenkomst is nagekomen”. Als het van toepassing is, moet je ook vermelden dat als de consument voordat de nakoming volledig is de overeenkomst herroept, hij (evenredig) voor het reeds nagekomen deel moet betalen. Bij dit laatste hoeft geen checkbox, deze informatie hoef je alleen “duidelijk en begrijpelijk” te verstrekken.