Hoe belangrijk zijn emoji in een vonnis?

Amerikaanse rechtbanken kunnen niet omgaan met emoji (emoticons), las ik bij The Verge. Santa Clara University law professor Eric Goldman heeft onderzoek gedaan naar emoji’s in vonnissen, en zag opvallend vaak dat deze gewoon maar werden weggelaten hoewel ze steeds vaker in zaken een rol spelen. Dat heeft een basale reden, de databanken waar vonnissen in opgenomen worden kunnen niet goed met niet-tekstuele gegevens omgaan. Dat is in Nederland gelukkig iets makkelijker, Rechtspraak.nl kan gewoon afbeeldingen in vonnissen opnemen. Maar hoe rechters emoji interpreteren, blijft een open vraag.

Goldman zag de termen ‘emoji’ en ‘emoticon’ sinds 2004 opkomen, de laatste paar jaar exponentieel toegenomen ten opzichte van het begin. In allerlei soort zaken, van moordzaken en overvallen tot vervolgingen wegens pooierij of zelfs een contractenzaak:

In 2017, a couple in Israel was charged thousands of dollars in fees after a court ruled that their use of emoji to a landlord signaled an intent to rent his apartment. After sending an enthusiastic text confirming that they wanted the apartment, which contained a string of emoji including a champagne bottle, a squirrel, and a comet, they stopped responding to the landlord’s texts and went on to rent a different apartment. The court declared that the couple acted in bad faith, ruling that the “icons conveyed great optimism” that “naturally led to the Plaintiff’s great reliance on the Defendants’ desire to rent his apartment,” according to Room 404.

Ik denk dat dit in Nederland ook wel zo zou uitpakken. Ik heb echter gezocht maar kon weinig vinden aan vonnissen waarin emoji’s, emoticons of smileys een rol speelden. Er zijn vele zaken met treffers maar vrijwel altijd vals positief: allerlei drugs wordt verkocht met smileys erop, bijvoorbeeld.

De enige echte zaak die ik ken waarin een smiley meegewogen werd, was de Balkenende-bedreiging uit 2010 op ‘jongerenmedium’ Hyves:

ey bolle vet zak met je kanker bolle kanker bril je gaat died bitch ik kom je halen

Klinkt agressief, nietwaar? Maar de ontvanger van deze krabbel – toenmalig ministerpresident Balkenende – hoefde zich niet bedreigd te voelen:

Gelet op de gebruikte bewoordingen, het feit dat het bericht afkomstig was van een jongerennetwerk en het feit dat aan het bericht vijftien, verschillende soorten ‘smileys’ waren toegevoegd, komt het hof tot het oordeel dat een dergelijke vrees in redelijkheid niet bij [minister-president] heeft kunnen ontstaan.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat berichten met smileys nooit en te nimmer strafbaar kunnen zijn. In deze arbeidsrechtzaak las ik bijvoorbeeld een ongepaste chat tussen twee werknemers waarin een smiley een bericht een dubieuzere toon gaf dan de tekst alleen. En ik zou me kunnen voorstellen dat bij een dreigtekst een emoji van een pistool de lading ook een stuk ernstiger maakt dan een hartje of een emotieloze tekst.

Wie de mooiste zaak vindt, wint een gratis exemplaar van De wet op internet!

Arnoud