Mag je van de AVG een foto met kenteken van een parkeerovertreder Twitteren?

Via Twitter: mag je van de AVG een foto met leesbaar kenteken op Twitter plaatsen om zo een verkeersovertreding te tonen? In dit geval ging het om een persoon die parkeerde op een gehandicaptenplaats, zonder een vergunning daarvoor te hebben. “Wie kent de eigenaar van deze auto ? Hij mag onze #invalideparkeerkaart hebben als hij ook de #HuntingtonsDisease van mijn man erbij neemt.” aldus de Twitteraar, inclusief hashtags van de locatie. En dus het kenteken herkenbaar. Daar kwamen -naast vele steunbetuigingen- ook een aantal kritische noten: mag dat wel van de AVG? Een kenteken is immers een persoonsgegeven, en zo schend je die persoon zijn privacy onnodig.

Ja, onnodig, want je had ook aangifte kunnen doen. Op de foto was zelfs al een parkeerboete te zien (380 euro, zo laat ik me vertellen) dus deze eigenaar is al gestraft. Wat is dan nog de toegevoegde waarde van alles herkenbaar op Twitter zetten?

Volgens mij is “toegevoegde” hierin een foute term. Het gaat niet om iets toevoegen, iets erbij doen. Een publicatie als deze zie ik als een meningsuiting, een schandaal(tje) aan de kaak stellen dat in dit geval ongetwijfeld een veel voorkomende ergernis van de Twitteraar is. Je mening geven is niet iets dat je “bij” andere dingen doet, of alleen maar mag doen als je geen andere opties meer hebt. Je uitingsvrijheid is een grondrecht, en dat mag je inzetten wanneer je wilt.

Binnen de grenzen van de wet natuurlijk, en de AVG is een wet die ook geldt bij journalistieke uitingen. Weliswaar zijn een aantal zaken niet van toepassing (zoals het inzage- en correctierecht en het recht te worden vergeten, en de registerplicht) maar ook bij een journalistieke verwerking moet je een grondslag hebben en zorgvuldig te werk gaan, zo staat in de AVG. Effectief komen die regels neer op hetzelfde kader als waar journalistieke uitingen altijd al aan getoetst werden. Het is niet zo dat de AVG de vrijheid van meningsuiting inperkt, dat je sinds 25 mei 2018 minder mag zeggen dan voorheen.

Maar ben je wel journalistiek bezig eigenlijk? Ja, is het korte antwoord. Ook als particulier die los staat van een of ander persmedium. Dat is vaste jurisprudentie, iedereen mag zich journalist noemen. Het gaat er niet om of je een perskaart hebt, maar of het relevant om te melden is wat je doet. Feiten, meningen of ideeën aan het publiek bekend maken, dat is de definitie.

Daar staat tegenover dat de Autoriteit Persoonsgegevens heeft gezegd dat je alleen journalistiek publiceert als je aan vier eisen voldoet:

  1. Objectieve informatieverzameling
  2. Regelmatige bezigheid
  3. Maatschappelijke strekking
  4. Recht van repliek
Waar deze eisen op gebaseerd zijn, weet ik echter niet. In de AVG staan ze in ieder geval niet, noch in de jurisprudentie over wat een journalistieke verwerking is of wanneer sprake is van een legitieme meningsuiting. In Nederland kennen we bijvoorbeeld dat recht van repliek helemaal niet, het is vaste prik dat je als journalist geen weerwoord hoeft op te nemen voor een rechtmatige perspublicatie. Ik vermoed dat de AP hier het criterium “verwerking voor journalistieke doeleinden” en de uitwerking van de grondslag “legitiem belang [bij publicatie]” samenvoegt voor het gemak.

Arnoud

22 reacties

  1. Dus iemand die veroordeeld is, en zharijn straf uitgezeten heeft, mag je ook met naam en foto en de details van de misdaad op je blog zetten, voortaan? Want journalistiek en meningsuiting.

    Een openbaar register met naam en toenaam van al dan niet vermeende winkeldieven en kinderverkrachters?

    Volgens mij zit hier toch ergens een tegenstelling, met dingen die ik eerder hier las.

    1. De voorbeelden die je hier schetst zijn wezenlijk anders dan de casus die hier behandeld wordt. Het gaat om het kenteken van een auto, die identificeert de auto, niet de eigenaar. De eigenaar is voor een leek niet te achterhalen op basis van het kenteken, dat kunnen alleen daartoe gerechtigde (opsporings) instanties. Ik zie dan ook niet in waarom een kenteken niet getoond zou mogen worden op de foto.

      1. Een kenteken is (direct of indirect) te herleiden tot een persoon. Dat een random persoon dat niet kan, is niet relevant. Zoals Arnoud ook schreef:

        Een kenteken is immers een persoonsgegeven […]

          1. De buurman kent je kenteken wel. Het is een persoonsgegeven, want het is herleidbaar tot een persoon. Bovendien, als je die foto ziet terwijl je achter hem staat voor het stoplicht, weet je het ook.

            1. Ik heb bepaalde t-shirts (van bijv. bands) die niemand anders in de omgeving heeft. Is kleding dan ook een persoonsgegeven omdat zo’n shirt dan te herleiden is naar mij? (even ervan uitgaande dat de fotograaf vrijwel alleen mijn shirt fotografeert en niet mijn uiterlijke kenmerken)

      2. De eigenaar is voor een leek niet te achterhalen op basis van het kenteken,

        Klopt. Maar dat geldt voor een IP-nummer meestal ook: als de provider niet meewerkt (en waarom zouden ze?), dan weet je vrijwel niks. Toch wordt dat beschouwd als een persoonsgegeven. Idem met e-mailadressen zonder iets duidelijk naamachtigs erin.

  2. Ik ben het hier niet met je analyse eens. Ook bij journalistieke publicatie geldt nog steeds dat een afweging moet worden gemaakt tussen het eigen belang van de journalistieke publicatie en het privacybelang van de persoon wiens gegevens worden bewerkt. En dan is naar mijn mening het feit of de mening die hier journalistiek geuit wordt, het feit dat er een niet-invalide geparkeerd staat op deze plaats, niet het feit dat dit meneer X is. Idealiter breng je de auto zo in beeld dat identificatie moeilijk wordt (vanuit een hoek of met een digitale bewerking zodat de nummerplaat onleesbaar is), maar ook als je niet zo ver gaat, ga je in elk geval niet de nadruk leggen op die identificatie (via de vraag “Wie kent de eigenaar van deze auto?”). Die vraag voegt naar mijn mening niets toe aan de journalistieke waarde van de publicatie, maar wel aan het privacyschendende karakter ervan. Als zodanig zal een belangenafweging betreffende het toevoegen van deze context aan de foto altijd negatief moeten uitvallen.

  3. De AP geeft hier wel een heel erg restrictieve visie op journalistiek. Recht van repliek voldoen heel veel media al niet aan (en lijkt me ook onzin); regelmatige bezigheid. Is een keer per jaar een artikeltje schrijven genoeg? Objectieve informatieverzameling? Strict genomen moet de eerste journalist die dat kan nog geboren worden… Nee hoor, sorry AP, maar ook de onregelmatige blogger die af en toe een opinierend stukje schrijft en daar wat feiten bij zoekt doet aan journalistiek. Het gaat om de activiteit, niet wie het doet of hoe vaak je het doet.

  4. Doet me een beetje hier aan denken: https://www.geenstijl.nl/5147644/telegraaf-hoaxt-kenteken-belgische-dierenterrorist/

    Geenstijl had eerder al een foto gedeeld via twitter, niet zelf geplaatst want dat maakt een juridisch verschil, waarop een Belgisch kenteken te herkennen is. Dag later staat deze foto geanonimiseerd in een Belgische krant… maar ook was de kleur veranderd om zo de schijn te wekken dat die een Nederlands kenteken is. Waarom Geenstijl, ditmaal in mijn ogen met prima juridische gronde, deze foto opnieuw on-geanonimiseerd deelde, om zo de journalistieke vervalsing aan te kaarten.

    Grappig hoe dat werkt. Door anoniemisering te gebruiken als masker voor het vervalsen van journalistiek fotobewijs, is de niet geanonimiseerde foto opeens een belangrijk bewijsstuk geworden, en daarmee mijns inziens de privacy van de automobilist van ondergeschikt belang geworden.

  5. dus deze eigenaar is al gestraft.

    Maar het probleem van de vergunninghouder is daarmee niet opgelost: er staat nog steeds een vreemde auto op die invalidenparkeerplek. Een tweet kan dan bijdragen om die plek sneller weer beschikbaar te hebben. Wat als die eigenaar nu denkt: “Er zit toch al een prent op. Duurder wordt het niet als ik hem nog een paar uur laat staan.”?

    1. Inderdaad. Eigenlijk zouden ze voor invalidenparkeerplaatsen een wegsleepregeling moeten instellen, en de wegsleepkosten zijn dan voor de foutparkeerder. Dan is het probleem van de vergunninghouders snel opgelost en de foutparkeerders denken volgende keer dan wel 2 keer voor ze het weer doen.

    1. Oh inderdaad, volgens Arnoud: “De AVG zegt nergens dat zij alleen geldt voor bedrijven en instellingen. Wel is er een uitzondering voor privépersonen die voor strikt eigen huishoudelijk gebruik persoonsgegevens verwerken, maar die is heel beperkt en geldt niet wanneer je een forum in de openbaarheid van internet aanbiedt.”

  6. Ik vind dit toch iets anders. Er wordt hier specifiek om een “manhunt” gevraagd naar de eigenaar van de overtredende auto. Als de foto geen kenteken liet zien, en de tekst vooral het ongenoegen liet blijken van iemand die wel een invalide aan boord heeft, lijkt dat me best goed en kan helpen met de bewustwording van wie je zo in de weg zit. Heel twitterend Nederland op jacht sturen lijkt me buitenproportioneel, zelfs als het een verkeershufter is.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.