Mijn kinderen staan tegen mijn wil op de Whatsapp profielfoto van mijn ex

Een lezer vroeg me:

Sinds kort heeft mijn ex-partner een nieuwe profielfoto op WhatsApp, waar deze poseert met onze twee kinderen. Die zijn zo herkenbaar voor iedereen. Ik wil dat niet, gezien hoe wij uit elkaar gegaan zijn. Welke juridische opties heb ik om dit aan te pakken?
Juridisch gezien zou het eenvoudigste zijn als de foto gemaakt was door de vraagsteller of een ander meewerkend familielid of kennis. Die kan dan op basis van zijn of haar auteursrecht als maker een claim indienen bij WhatsApp. Eventueel kun je ook de auteursrechten naar jezelf laten overdragen (op papier met handtekening) en dan zelf die claim doen.

Blijkt de fotograaf dat niet te willen, of liggen de rechten bij de ex-partner, dan is dit geen optie. Dan moet je het gooien op privacy of schending van de AVG. De meest logische route is dan het profiel rapporteren bij WhatsApp, maar in mijn ervaring is dat bij enkel een profielfoto met een gewoon uitziende scene een langdurig verhaal.

Natuurlijk kun je een advocaat (die je vaak al hebt bij zo’n kennelijk vervelende scheiding) vragen om een boze brief te sturen. Die kan dan een beroep doen op portretrecht en/of AVG. Omdat het hier gaat om een geposeerde foto, zou je wellicht het ‘strenge’ portretrecht in kunnen roepen (art. 20 Auteurswet). Bij een geposeerde foto “in opdracht” is namelijk toestemming nodig van alle geportretteerden voor de publicatie, en in tegenstelling tot de AVG kun je je dan niet op een belangenafweging beroepen.

Gaat het om gewoon een snapshot, dan komt portretrecht op hetzelfde neer als de AVG: een belangenafweging van enerzijds de privacy van het kind en anderzijds het belang van die expartner om zichzelf en zhaar kinderen te mogen tonen (de vrijheid van meningsuiting). Ik zou normaal zeggen dat je dan uitkomt bij het belang van het kind en dus de foto weg moet halen, zeker als het ouderlijk gezag enkel bij de vraagsteller ligt. Zie mijn blog van april over een vonnis met die strekking.

Arnoud

 

22 reacties

  1. Een foto op whatsapp heeft wel een meer besloten karakter dan een foto op andere vormen van social media. Alleen mensen die het nummer van de ex partner in hun telefoon hebben staan en whatsapp hebben kunnen dit beeld zien. Waarbij op je Facebook instagram Twitter vaak aan de hele wereld ontsluit geldt dat hier niet. Bovendien vind ik de grond ‘we zijn vervelend uit elkaar gegaan’ wel wat klinken als wrok in plaats van op te komen voor de belangen van je kinderen en hun persoonlijke levenssfeer.

  2. Het kan toch niet zo zijn dat één ex-partner een soort van fatwa tegen gebruik van kinderfoto’s gemaakt door of bij de andere -ex-partner kan instellen omdat ze elkaar niet liggen na de scheiding. Dat is absurd. Als een partner de kinderen na de scheiding mag zien lijkt het me ook dat deze partner foto’s van dat samenzijn mag gebruiken voor persoonlijke doelen.

    1. De vraag is allereerst of het wel “persoonlijk” is als je de foto zo onder een grote groep derden verspreidt. Daarnaast moet je als ouders er samen uitkomen, en kun je niet eenzijdig besluiten dat iets leuk is. Dat geldt voor je kind volstoppen met ijs in plaats van avondeten net zo goed als voor de kinderfoto publiceren. Dus de fatwa “ik wil het niet hebben” is net zo niet toegestaan als het edict “ik doe dat ongeacht wat jij ervan vindt”.

      1. Los even van dat ik van mening bent dat een ouder ook tijdens het huwelijk gewoon zou moeten kunnen handelen zonder voor alles de goedkeuring van de partner te moeten hebben, zolang het geen invloed heeft op de partner. Bij een (vecht)scheiding is het echt een groot probleem als je overal instemming van beide ouders voor moet hebben. Je geeft daarmee alleen maar meer munitie aan de ouders om over de rug van de kinderen elkaar het leven zuur te maken. Iets wat gezien berichtgeving helaas ook vaak genoeg gebeurt.

        1. Maar hoe dan? Elke ouder los van elkaar carte blanche is óók munitie, dan krijg je continu verwijten over eigenzinnig handelen, de opvoeding ondermijnen et cetera.

          “Zolang het geen invloed heeft op de partner”. Of op het kind, want die is de ouders beider verantwoordelijkheid.

      2. ‘Daarnaast moet je als ouders er samen uitkomen, en kun je niet eenzijdig besluiten dat iets leuk is’

        Ja en nee. Natuurlijk geldt dat voor grote dingen (schoolkeuze, medische behandeling, buitenlandse vakantie, etc) maar niet voor futiliteiten als het geven van een ijsje aan je kind of het maken van een selfie met de persoon waar je het meeste van houdt op de hele wereld, namelijk je kind, en als profielfoto instellen.

        Nu kunnen wij hier als juridisch-gevoelige mensen wel gaan roepen: ‘dat is helemaal geen futiliteit, AVG!!!’, maar dat is het voor veel mensen natuurlijk wel.

  3. En wat nou als het niet gaat om een kind maar een huisdier? 🙂 Mijn hond staat in de profielfoto van iemand anders. Mag dat zomaar?

    Helaas is ze alweer overleden maar mijn hondje Lasja was een langharige Chihuahua die er heel leuk uit zag en best fotogeniek was. Ze is wel eens door mensen gewoon op de foto gezet (met mijn toestemming en soms zonder) want zo leuk was ze nu eenmaal. Dus auteursrechten kan ik wel vergeten. Maar heeft mijn hondje ook portretrecht? En mijn rechtervoet die mogelijk ook op de foto staat? En is de AVG misschien van toepassing?

    Nee, natuurlijk, maar ik moest het toch eens vragen. Veel mensen met huisdieren kunnen zich dit afvragen. 😀

    1. Nee, dieren hebben geen portretrecht, en eigenaren van dieren kunnen dat ook niet inroepen voor hun dieren. Hier is wel wat over te doen geweest, o.a. ‘mijn paard staat op de foto, dus de foto is van mij’. Ehm, nee dus. Het gaat ook over heel verschillende dingen. Bij AVG/portretrecht wordt je zelf afgebeeld. Bij een foto van je huisdier heb je een gevoel van eigendom en je wilt dat uitstrekken naar een foto. Nee, werkt niet.

  4. Is Artikel 20 niet van toepassing op een portret in opdracht? Ik neem even aan dat de ex een selfie met de kids heeft gemaakt. De kinderen zijn dan geen opdrachtgever (hee jullie, kom even bij mama staan).

  5. Misschien is een niet-juridische oplossing handiger.

    Als ik na een vechtscheiding mijn kinderen nog maar heel beperkt te zien zou krijgen, zou ik WhatsApp gebruiken om wat meer contact te houden, en een foto van mij en hun tezamen als profielfoto in stellen, om hun te laten zien dat ik nog steeds bij ze wil horen. Als het om die, toch wel zwaarwegende reden is, en zeker als de ex een WatsApp groep aanmaakt om alleen met de kinderen te appen, dan moet dat toch mogen?

  6. Mijn kinderen? Sorry, maar het zijn ook ZIJN kinderen, en die heeft net zoveel rechten, de manier van uit elkaar gaan heeft er niets mee te maken als de foto gemaakt is op een moment dat de kinderen bij hun vader waren op basis van een bezoekersregeling. Dit verhaal staat dus tot geen enkele verhouding met het bericht uit april, waarbij de persoon niet de natuurlijke ouder was van de kinderen. En kan me niet voorstellen dat een rechter zal toestaan dat een van de ouders niet met zijn/haar kinderen op de foto zou mogen staan. Profiel foto of niet.

    1. Ja en nee. Beide ouders bepalen uiteindelijk tezamen hoe de kinderen worden opgevoed en als de ouders het er niet over eens worden dan is in principe geen actie de enige keuze. Dus niet de foto op Internet delen…

      Zo kan het ook zijn dat de vader wil dat het kind op Woensdag en zaterdag gaat voetballen terwijl de moeder het kind op ballet wil doen. En ook op woensdag en zaterdag. Ook hier weer horen geen van beide ouders het te winnen en dus gaat het kind niet op voetbal en niet op ballet. Wat het kind daarbij wil is ondergeschikt aan de opvoeders. Vader wil het niet op ballet en moeder niet op voetbal, dus pech voor het kind…

      Dit is een groot probleem bij veel scheidingen met daarbij vooral jonge kinderen. Ouders willen elkaar nog wel eens tegenwerken en dan heb je eigenlijk een bemiddelaar nodig. Of een der ouders moet je (deels) uit de ouderlijke macht zetten, want dat lost ook veel op.

      Sowieso kun je niet stellen dat de ouders “normaal” met elkaar omgaan omdat een scheiding veelal betekent dat de situatie niet meer normaal was. Daar waar ouders eerst samen alles besloten is nu iedere ouder zelf aan het beslissen en dat botst regelmatig met de andere ouder. Krijgt het kind bijvoorbeeld kleren en speelgoed van de ene ouder en de andere ouder geeft het dan weer weg, en dat soort onzin…

      Gescheiden ouders vechten vaak door over de rug van hun kinderen. Zo ook in deze kwestie waarbij de een een foto van de kinderen opneemt in het profiel en de ander deze weer weg wil hebben…

  7. Als je een gewone Nederlander ben is de groep die de foto zal zien waarschijnlijk vrij beperkt. Vergelijkbaar met dat deze man mijn de kinderen over straat gaat of naar een pretpark of het strand.

    Waarom kun je niet eenzijdig besluiten dat iets leuk is. Je kan je op je toegewezen dagen je kinderen ook meenemen naar het strand of naar een dierentuin of zoiets. Familiefoto’s maken hoort daarbij en het persoonlijk gebruik daarvan ook. Het maken van familie foto’s met je kinderen en deze delen op persoonlijke pagina’s is eigenlijk heel normaal. Het verbieden van dergelijke publicaties door één van de ouders is niet de norm. Daar zou je dus een zwaardere drempel moeten hebben als één van de ouders daar bezwaar tegen heeft. Wordt het kind gepest met de foto’s of wekken specifieke foto’s een verkeerde indruk of is er sprake van commerciële exploitatie dan lijkt me een bezwaar tegen de publicatie wel gepast.

    1. Tja, eenzijdig besluiten om “iets leuks” te doen met je kind. Dat zou gewoon moeten kunnen maar bij een scheiding liggen de ouders regelmatig met elkaar in conflict en is er een strijd gaande om de gunsten van het kind. Een vader met geld en een moeder in de bijstand levert dan een ongelijke situatie op, daar de vader de kinderen kan “omkopen” met leuke spullen terwijl de moeder zelf nauwelijks rond kan komen. En dat is het probleem!

      En ja, familiefoto’s maken is leuk. Familiefoto’s vervolgens delen met anderen versterkt je claim op je kinderen ten koste van de andere ouder. Op zich geen probleem als de ouders een goede band met elkaar hebben maar lastig als de ouders met elkaar overhoop liggen.

      Vandaar ook dat ook gescheiden ouders gewoon afspraken moeten maken betreffende hun kinderen, anders is “niets” de standaard. Dus geen cadeautjes, geen uitjes, geen sport, geen lekkernijen. Geen van dit als de andere ouder dit niet toestaat. Best lastig als de moeder een veganist is en de vader graag een biefstukje eet, want wat krijgt het kind dan te eten? Of de vader neemt het kind mee naar de Moskee en de moeder neemt het mee naar de Kerk. Dit zijn typische conflict-situaties die je niet makkelijk oplost, omdat de ouders hun conflict over de rug van hun kind uitvechten!

  8. “Ik zou normaal zeggen dat je dan uitkomt bij het belang van het kind en dus de foto weg moet halen, zeker als het ouderlijk gezag enkel bij de vraagsteller ligt.”

    Neuh, eigenlijk ALLEEN als het gezag enkel bij de vraagsteller ligt. Want alleen dan is die bevoegd om zonder overleg die afweging te maken. Bij gedeeld gezag (en dat is zo’n beetje de standaard tegenwoordig) moet zoiets in overleg gebeuren. Zou het kloppen wat Arnoud hier zegt, dan is er feitelijk sprake van een vetorecht voor iedere ouder. Dat is volgens mij niet hetzelfde als “in overleg”, maar eerlijk gezegd weet ik van kinderrecht ook weer niet zo heel veel.

    Maar een “heckler’s veto” is volgens mij niet wat bedoeld wordt met gezamenlijk beslissen over wat in het belang is van het kind.

    De auteursrechtdiscussie verbaast me nogal, dat lijkt me hier echt het láátste relevante rechtsgebied. Nou ja, als panacee is het op het internet wel bijna overal van toepassing. Maar het is een soort Godwin aan het worden 😉

  9. “Ik zou normaal zeggen dat je dan uitkomt bij het belang van het kind en dus de foto weg moet halen, zeker als het ouderlijk gezag enkel bij de vraagsteller ligt.”

    Neuh, eigenlijk ALLEEN als het gezag enkel bij de vraagsteller ligt. Want alleen dan is die bevoegd om zonder overleg die afweging te maken. Bij gedeeld gezag (en dat is zo’n beetje de standaard tegenwoordig) moet zoiets in overleg gebeuren. Zou het kloppen wat Arnoud hier zegt, dan is er feitelijk sprake van een vetorecht voor iedere ouder. Dat is volgens mij niet hetzelfde als “in overleg”, maar eerlijk gezegd weet ik van kinderrecht ook weer niet zo heel veel.

    Maar een “heckler’s veto” is volgens mij niet wat bedoeld wordt met gezamenlijk beslissen over wat in het belang is van het kind.

    De auteursrechtdiscussie verbaast me nogal, dat lijkt me hier echt het láátste relevante rechtsgebied. Nou ja, als panacee is het op het internet wel bijna overal van toepassing. Maar het is een soort Godwin aan het worden 😉

    1. Ik denk dat ik bedoelde dat ik specifiek hier het belang van het kind niet zie. Er zijn zeker situaties waarin het belang van het kind wél gediend is met publicatie van de foto.

      Het kinderrecht zegt niet dat elke ouder een vetorecht heeft. Sowieso moet je altijd redelijk naar elkaar zijn, en dus het belang van het kind voorop stellen. Als het belang van het kind ‘ja’ vergt, dan moet jij dus ja zeggen als ouder ook al vindt jij nee. Natuurlijk zal in de praktijk meestal “wat de ouders zeggen dat in het belang is, is in het belang” maar dat is juridisch niet relevant.

      1. Het probleem is een beetje: als je de afweging gaat maken ‘in het belang van het kind’ dan mag er zoveel niet. Dan mag een ijsje ook niet want al die suiker, dat is ongezond.

        Uiteindelijk moet je ‘plezier van het kind’ als positieve overweging inbouwen, anders verlies je iedere afweging.

        En het kind maakt ook deel uit van een gemeenschap met die ouder (die die foto wil plaatsen), en is ook gebaat bij het harmonieus blijven van de relaties binnen die gemeenschap, en dus bij ‘dingen doen die de ander plezier geven, al sta je er zelf neutraal, of zelfs lichtjes negatief, tegenover’.

        De voldoening die die ouder krijgt van het samen op een profielfoto staan met zijn kind is indirect ook positief voor het kind want dat zorgt voor een blijere ouder en dus een harmonieuzere relatie van het kind met die ouder.

        1. Het belang van het kind omvat zo veel meer dan alleen de factor gezondheid. Plezier, sociale aansluiting, zelfstandigheid ontwikkelen en ja zelfs dikke fouten maken valt onder het belang van het kind.

          De voldoening die die ouder krijgt van het samen op een profielfoto staan met zijn kind is indirect ook positief voor het kind want dat zorgt voor een blijere ouder en dus een harmonieuzere relatie van het kind met die ouder.

          In de context van een scheiding kun je je dat afvragen. Wil het kind dat wel of voelt het zich verplicht om mee te werken anders wordt papa boos, of nog erger: verdrietig? Kinderen zijn enorm loyaal naar hun ouders, dus het is jouw taak als ouder ervoor te waken dat kinderen handelen uit loyaliteit waar eigenbelang beter voor hun zelfontwikkeling zou zijn.

          Bij dit soort zaken ben ik helemaal voor die juridische frase “het hangt af van de omstandigheden van het geval”.

          1. In de context van een scheiding kun je je dat afvragen. Wil het kind dat wel of voelt het zich verplicht om mee te werken anders wordt papa boos, of nog erger: verdrietig? Kinderen zijn enorm loyaal naar hun ouders, dus het is jouw taak als ouder ervoor te waken dat kinderen handelen uit loyaliteit waar eigenbelang beter voor hun zelfontwikkeling zou zijn.

            Een gevaarlijke redenatie; dan kan je dus helemaal niets meer doen, want je kan na een echtscheiding nooit meer weten of een kind het echt wil of dat het is om de ouder blij te maken. En al helemaal bij een vechtscheiding waar de ouders bewust zo’n argument kunnen misbruiken om elkaar dwars te zitten ten koste van het kind.

          2. Natuurlijk, maar jij zei ‘Ik denk dat ik bedoelde dat ik specifiek hier het belang van het kind niet zie. ‘

            En mijn antwoord daarop was: deel uitmaken van een normale liefdevolle sociale context door daarin mee te draaien en een ander een plezier te doen in het belang van de goede relaties binnen die groep, is het belang van het kind.

            Natuurlijk is er allerlei bewust en onbewust misbruik mogelijk, maar jij zag het belang niet, en daar antwoordde ik op. Maar natuurlijk hangt het altijd of van de omstandigheden

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.