Mijn kinderen staan tegen mijn wil op de Whatsapp profielfoto van mijn ex

Een lezer vroeg me:

Sinds kort heeft mijn ex-partner een nieuwe profielfoto op WhatsApp, waar deze poseert met onze twee kinderen. Die zijn zo herkenbaar voor iedereen. Ik wil dat niet, gezien hoe wij uit elkaar gegaan zijn. Welke juridische opties heb ik om dit aan te pakken?
Juridisch gezien zou het eenvoudigste zijn als de foto gemaakt was door de vraagsteller of een ander meewerkend familielid of kennis. Die kan dan op basis van zijn of haar auteursrecht als maker een claim indienen bij WhatsApp. Eventueel kun je ook de auteursrechten naar jezelf laten overdragen (op papier met handtekening) en dan zelf die claim doen.

Blijkt de fotograaf dat niet te willen, of liggen de rechten bij de ex-partner, dan is dit geen optie. Dan moet je het gooien op privacy of schending van de AVG. De meest logische route is dan het profiel rapporteren bij WhatsApp, maar in mijn ervaring is dat bij enkel een profielfoto met een gewoon uitziende scene een langdurig verhaal.

Natuurlijk kun je een advocaat (die je vaak al hebt bij zo’n kennelijk vervelende scheiding) vragen om een boze brief te sturen. Die kan dan een beroep doen op portretrecht en/of AVG. Omdat het hier gaat om een geposeerde foto, zou je wellicht het ‘strenge’ portretrecht in kunnen roepen (art. 20 Auteurswet). Bij een geposeerde foto “in opdracht” is namelijk toestemming nodig van alle geportretteerden voor de publicatie, en in tegenstelling tot de AVG kun je je dan niet op een belangenafweging beroepen.

Gaat het om gewoon een snapshot, dan komt portretrecht op hetzelfde neer als de AVG: een belangenafweging van enerzijds de privacy van het kind en anderzijds het belang van die expartner om zichzelf en zhaar kinderen te mogen tonen (de vrijheid van meningsuiting). Ik zou normaal zeggen dat je dan uitkomt bij het belang van het kind en dus de foto weg moet halen, zeker als het ouderlijk gezag enkel bij de vraagsteller ligt. Zie mijn blog van april over een vonnis met die strekking.

Arnoud

 

Ex-geliefden moeten elkaars naaktfoto’s wissen

pasfoto-lijstje-kader-polaroid.jpgEx-geliefden moeten elkaars naaktfoto’s wissen als ze uit elkaar gaan, las ik in The Local. De Duitse krant berichtte over een uitspraak van het gerechtshof in Koblenz in een zaak waarin de vrouw van de man eiste dat deze alle naaktfoto’s met haar beeltenis zou wissen nu de relatie voorbij was. Hoewel de foto’s destijds met toestemming waren gemaakt, moeten de foto’s toch vernietigd: die toestemming is niet meer geldig nu de relatie voorbij is. Een opmerkelijk vonnis.

Over ‘revenge porn’ is de laatste tijd het nodige te doen. Het publiceren van privéfoto’s van je ex is een leuke manier om wraak te nemen, en omdat het internet nu eenmaal niets vergeet, kun je zo iemand behoorlijk wat schade doen oplopen. Zeker bij ranzige figuren die dan honderden dollars vragen voor het verwijderen van de foto’s.

In de VS is dit een erg lastige zaak om aan te pakken, tenzij de dame (het is vrijwel altijd een dame) in kwestie minderjarig is. Want privacy bestaat daar niet echt, en portretrecht al helemaal niet. Plus, beheerders van zulke sites zijn niet aansprakelijk voor eventuele schendingen van privacy – notice/takedown bestaat daar alleen voor auteursrecht.

Bij ons is het iets makkelijker: een beheerder moet ook bij evidente privacyschendingen ingrijpen, en bovendien ziet de rechtspraak bij ons het publiceren van naaktfoto’s als smaad – mits de intentie van publicatie maar is om iemand voor gek te zetten. Bij naaktfoto’s van een Bekende Nederlander ligt dat vreemd genoeg anders.

Deze Duitse rechter gaat een stapje verder en legt een preventieve maatregel op: er wordt geen sanctie uitgesproken op basis van een begane smaad of schending privacy, maar er wordt een preventieve maatregel opgelegd om te voorkomen dat zoiets zou kunnen gebeuren. Het persoonlijkheidsrecht van de vrouw gaat bij dergelijke foto’s boven het eigendomsrecht op de foto’s van de man. Daarom moeten ze worden gewist. Dit in tegenstelling tot ‘gewone’ foto’s, waarbij de belangenafweging anders uitvalt.

Natuurlijk gaat er grotendeels een symbolische waarde uit van zo’n uitspraak: er is geen enkele manier om te controleren of de foto’s nu werkelijk gewist zijn. Maar de uitspraak heeft wel praktische waarde, want er staat nu een dwangsom op het toch publiceren van de foto’s. En een dwangsom incasseren is makkelijker dan bewijzen dat je financiële schade hebt geleden door die publicatie. U herinnert zich vast nog mijn stokpaardje van de vaste schadevergoeding voor privacyschendingen, dit is de hack om die voor elkaar te krijgen.

Arnoud