Een lezer vroeg me:
Bij mijn school mag je geen mobiele telefoon hebben onder schooltijd. Die moet meteen bij binnenkomst in je kluisje, en pas als je naar huis gaat mag je hem weer aan hebben. De sanctie is dat je hem een week helemaal kwijt bent. Mag de school dat zo bepalen?
Een school is bevoegd om regels te stellen om de goede gang van zaken op de school te bewaren, en om daar sancties op te stellen bij overtreding. Zij mag zelf bepalen wat die sancties zijn, zolang ze maar redelijk en proportioneel zijn. Wel moeten de sancties en hun grondslagen (wanneer krijg je welke straf) in het onderwijsreglement zijn geregeld. Een leraar mag dus niet ter plekke bedenken “jij kauwt kauwgum onder de les, lever je telefoon maar in tot 4 uur”.
Regelmatig lees ik dat mensen denken dat sancties zoals inbeslagname van spullen niet zouden mogen omdat dat in strijd is met het eigendomsrecht op die spullen of iets dergelijks. Dat is onjuist. Sanctie is sanctie. Een school mag je ook van je vrijheid beroven als sanctie – nablijven. En het is om diezelfde reden ook onjuist dat alleen de politie dingen in beslag mag nemen.
De vraag is dus, wat is de overtreding en waarom is het langdurig innemen van een telefoon gepast als sanctie bij die overtreding? Daar is geen algemene regel voor.
In 2012 blogde ik ook over dit onderwerp, met een paar uitspraken van de Onderwijscommissie. Sindsdien heb ik geen nieuwe uitspraken over het onderwerp kunnen vinden, noch van de Onderwijscommissie noch van de rechter. Het lijkt er dus op dat we het moeten doen met uitspraken uit 2008 als
De samenleving is van dien aard dat door de Commissie aan de telefonische bereikbaarheid van de vo-leerling bij het verlaten van de school na zijn laatste uur een doorslaggevend belang wordt toegekend.
Oftewel: in beginsel mag een telefoon niet langer dan de schooldag van inbeslagname worden ingehouden. Net zoals je een leerling niet een nachtje mag laten nablijven. Een leerling mag je wel diverse dagen nablijven aanzeggen, dus je zou kunnen zeggen, die telefoon mag je voor straf nu de komende vijf dagen elke dag inleveren zodra je op school komt.
De vraagsteller heeft het niet direct over sancties – de school zegt gewoon, geen telefoon tijdens de schooluren. Dat is op zich ook een orde-regel die een school kan opleggen. Alleen, om nu telefoonbezit categorisch te verbieden gedurende alle schooluren, dus ook de pauze? Dat gaat me wel erg ver. Ja natuurlijk, je kunt ook praten met je medeleerlingen en andere schoolplein/kantine-dingen doen in plaats van allemaal gebogen over dat schermpje te zitten. Maar is dat niet een heel erg achterhoedegevecht ondertussen? Als ruim 90% van de jongeren een telefoon (met internet) heeft, moet je dan nog wel regels stellen die ze het gebruik daarvan ontzegt?
Arnoud
In de jacht op crimineel verkregen vermogen heeft het Openbaar Ministerie (OM) er een nieuw wapen bij,