Wie data opslaat bij een online backupdienst, of gebruik maakt van een SaaS-dienst voor bijvoorbeeld boekhouding of klantenadministratie, zal al snel geneigd zijn te spreken van ‘zijn’ data. Logisch: die informatie is essentieel voor die persoon, en als hij het fysiek ergens opgeslagen had, dan waren die mappen of papieren ook gewoon zijn eigendom. Maar in de cloud is dat wezenlijk anders. Data is niets, juridisch gezien. Je kunt dus niet spreken van eigendom van data, en er is ook geen wettelijke manier om data op te eisen van een dienstverlener.
Dat data niets is, beschouw ik als het grootste juridische probleem binnen het internetrecht. Want we dénken allemaal van wel, omdat SaaS-diensten nu eenmaal zo duidelijk aansluiten bij de klassieke manier van werken. Data op onze laptops, daar kunnen we altijd bij; die is dus ‘van ons’ in het gewone spraakgebruik. En die data is essentieel voor wat we doen – of het nu bedrijfskritische gegevens zijn of onvervangbare foto’s van je opgroeiende kinderen. Die data moet dus ook van ons zijn. Maar als je hem in de cloud opslaat, heb je er juridisch geen claims meer op. Data is een bijproduct van dienstverlening, meer niet.
Bij verlies van data heb je juridisch gezien gewoon dikke pech. Die data is weg, en een claim wegens wanprestatie is buitengewoon ingewikkeld. Toon maar eens aan dat de clouddienstverlener zijn best niet heeft gedaan, om te beginnen. En daarnaast: waarom had jij geen backup van die data, als die zo belangrijk was voor je? Het aansprakelijkheidsrecht kent het concept van “eigen schuld”, waardoor een schadevergoeding kan worden verlaagd. Met dat argument kreeg een consument in 2013 het deksel op de neus toen hij zijn Powerbook had laten repareren, waarna de harde schijf sneuvelde. Hij moest de helft van de schade zelf dragen.
Een oud spreekwoord luidt: beter voorkomen dan genezen. In juridische termen: beter backuppen dan aansprakelijk stellen. Een backup maken van clouddata lost het hele probleem op van dataverlies, tenminste als je de backup ook weer netjes ergens bewaart.
Een goede dienstverlener zal zijn klanten de gelegenheid geven alle geüploade data ook weer te downloaden, zodat de klant deze elders kan gebruiken als de overeenkomst wordt beëindigd, of bij calamiteiten natuurlijk. Sommige bedrijven doen dit liever niet, omdat ze bang zijn dat iemand dan naar de concurrent gaat. Maar het omgekeerde blijkt waar: als je weet dat je snel weg kunt, blijf je langer zitten. Het belangrijkste voor de klant is in ieder geval: máák die backup, en bij voorkeur iedere dag. Want een backup heb je pas nodig als je merkt dat de dienst het ineens niet meer doet. En dan is het te laat om hem nog te downloaden.
Arnoud<br/> PS: dit is een voorpublicatie uit editie 2017/18 van De wet op internet, en de voorintekening is geopend!
Tsja, ik had er dus nooit een jaartal op moeten zetten. Want het is nu 2012 en nu denkt iedereen dat mijn boek De wet op internet zwaar verouderd is, omdat er “editie 2010” op staat. Praktisch gezien is het nog geen anderhalf jaar oud, want de tekst is afgesloten in september 2010 en we zitten pas net in januari. Maar ja, jaartal is jaartal.
Het schiet aardig op met