De persoonsgegevens van een onbekend aantal ANWB-leden liggen mogelijk op straat door een datalek bij een incassobureau. Dat meldde Nu.nl onlangs. Het gaat om mensen die in contact zijn geweest met Trust Krediet Beheer (TKB), dat namens de ANWB betalingen incasseert bij wanbetalers. Het datalek betreft gijzelsoftware (ransomware) dat gegevens van TKB ontoegankelijk had gemaakt. De ANWB informeerde meteen haar leden, wat heel netjes is maar wel vragen opriep: hoezo is dit nu een datalek onder de AVG?
Meestal denken mensen bij de term ‘datalek’ aan het beschikbaar komen van persoonsgegevens bij onbevoegde derden. Bijvoorbeeld wanneer iemand zonder wachtwoord bij een database weet te komen of als een Excel naar de verkeerde is gemaild. Maar de wettelijke definitie (artikel 4 AVG) is breder:
een inbreuk op de beveiliging die per ongeluk of op onrechtmatige wijze leidt tot de vernietiging, het verlies, de wijziging of de ongeoorloofde verstrekking van of de ongeoorloofde toegang tot doorgezonden, opgeslagen of anderszins verwerkte gegevens;
Ook “vernietiging” en “verlies” zijn vormen van datalekken. Heb je je administratie maar op één datadrager en gaat die verloren, dan heb je dus een datalek in de zin van de AVG: je kunt de status van je administratie dan niet meer reproduceren. Je kunt dan bijvoorbeeld niet meer zeggen wie nog moet betalen of wie geld van jou krijgt, dan zijn persoonsgegevens (informatie over mensen) dus verloren. Dit is dus waarom je een backup moet maken.
In het geval van de ANWB en haar incassobureau TKB lijkt het onwaarschijnlijk dat de ANWB haar ledenadministratie kwijtgeraakt is door de ransomware bij TKB. Hooguit zijn de gegevens bij TKB zelf (wie hebben we aangemaand, wie heeft al betaald, welke reactie kregen we op onze laatste sommatie) verloren gegaan, maar het lijkt me vrij sterk dat men geen backup heeft. Hoewel je dat nooit zeker weet.
Ik vermoed echter dat men dit als datalek behandelt vanwege een andere reden. Al geruime tijd wordt gewaarschuwd dat ransomware niet alleen data gijzelt maar het vaak ook steelt. Als je toch al bij alle data kunt, waarom zou je dan niet even een kopietje trekken om daar achteraf misdadige dingen mee te doen? “Dank je voor het betalen voor de sleutel, dat bewijst dat je je zorgen maakt over deze data, graag nog eens 1 bitcoin want anders zet ik je klantendatabase op internet”. Dus dan is ransomware een datalek zelfs als je nog goede backups hebt.
De ANWB waarschuwt in haar mail (via) dan ook vooral om op te letten voor misbruik van je contact- en facturatiegegevens. Want een nepfactuur voor lidmaatschap 2022 is natuurlijk een leuke bijverdienste voor dit soort criminelen.
Arnoud