Californië wordt zeer waarschijnlijk de eerste Amerikaanse staat die een aparte wet tegen ransomware krijgt, las ik bij Security.nl. Het wetsvoorstel verbiedt het infecteren van computers met ransomware en stelt dit gelijk aan afpersing. Er komt maximaal vier jaar cel op te staan. Dat voelt wat overdreven; afpersing is toch al lang strafbaar?
Het probleem in Californië lijkt te zijn dat hun afpersings-wetsartikel vereist dat er “force or fear” wordt gebruikt. Je kunt je afvragen of ransomware wel geweld of angst gebruikt om de betaling af te dwingen. Ransomware slaat je niet in elkaar en dreigt ook niet naar de pers te stappen als je niet snel betaalt. Dan ontstaat er dus een gaatje in de wet om te roepen dat het nog niet strafbaar is. Vandaar dit wetsvoorstel.
In Nederland hebben we twee wetsartikelen die ransomware strafbaar stellen. Het eerste artikel gaat eigenlijk over virussen en wormen (art. 350a Strafrecht). Het is strafbaar gegevens ter beschikking te stellen of verspreiden die zijn bestemd om schade aan te richten in een geautomatiseerd werk. Maar ransomware wordt ook verspreid en richt óók schade aan. Vier jaar cel maximumstraf. Daarnaast is het strafbaar (twee jaar cel) om data te wissen of onbruikbaar te maken.
Het tweede artikel is verwant aan de eigenlijke afpersing (art. 317 Strafrecht). Het is strafbaar om
met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen, door geweld of bedreiging met geweld iemand [te dwingen] hetzij tot de afgifte van enig goed dat geheel of ten dele aan deze of aan een derde toebehoort, hetzij tot het aangaan van een schuld of het teniet doen van een inschuld,
Hier staat dus “met geweld of dreiging met geweld” en je kunt je afvragen of een ransomware-auteur wel ‘geweld’ toepast of daarmee dreigt. Geweld is toch meer iets dat je tegen mensen zelf inzet. Misschien tegen hardware (“ik sloop je auto als je niet betaalt”) maar data is geen hardware en valt daar dan niet onder. (Het aanverwante chanteren, dreigen met smaad of onthulling van een geheim, staat in artikel 318).
Maar, lid 2:
2 Met dezelfde straf wordt gestraft hij die de dwang, bedoeld in het eerste lid, uitoefent door de bedreiging dat gegevens die door middel van een geautomatiseerd werk zijn opgeslagen, onbruikbaar of ontoegankelijk zullen worden gemaakt of zullen worden gewist.
En dit is natuurlijk exact wat ransomware doet: dreigen dat gegevens voor altijd verloren zullen gaan tenzij er nu snel betaald wordt. Daarmee valt ransomware dus ‘gewoon’ onder afpersing, met een maximumstraf van maar liefst negen jaar cel.
Dus ja, een tikje gelegenheidswetgeving is het wel maar gezien de aard van het misdrijf toch niet onverstandig. De grote vraag natuurlijk blijft: hoe krijg je de plegers te pakken? Ransomware is een beetje de perfecte misdaad: via niet-traceerbare kanalen een dreiging uiten en via niet-traceerbare kanalen geld ontvangen.
Arnoud