Waarom wanhopige tractoreigenaren illegale firmware downloaden

Wanhopige John Deere-tractoreigenaren downloaden Oekraiense firmware hacks om hun oogst binnen te kunnen halen, las ik bij Boing Boing. Tractormerk John Deere heeft namelijk in de EULA die bij de landbouwvoertuigen hoort, bepaald dat herstel en verbetering alleen door een geautoriseerd JD-bedrijf mag worden verricht. Maar veel eigenaren hebben aanpassingen nodig om hun tractor te laten werken op hun land.

Een EULA op een tractor, het moet niet gekker worden. Maar iedere recente auto, en dus ook ieder landbouwvoertuig is al jaren eigenlijk gewoon een computer: vol met software die bepaalt wat het ding doet (of niet). En waar dat in de jaren tachtig nog beperkt was tot firmware die een chipje verving om zo één functie wat flexibeler te doen, is nu de firmware eigenlijk allesbepalend voor zo ongeveer alle functionaliteit.

Het tunen van tractors is al sinds jaar en dag staand gebruik in de landbouwbranche. Afhankelijk van terrein, gewas en andere zaken kan meer snelheid, meer tractie of wat anders erg belangrijk zijn. Ten tijde van de tractor uit het plaatje rechtsboven deed je dat met een moersleutel, nu doe je dat met een USB stick met nieuwe firmware.

Alleen: dat mag dus niet van John Deere. Want hoewel zo’n tractor rustig enkele tonnen kan kosten, ben je er geen eigenaar van. Ja van de hardware wel, maar de firmware krijg je in licentie en daar zit keurig een EULA op die aanpassen verbiedt door een ieder anders dan een geautoriseerd dealer. (Oh en die zegt dat Deere gevrijwaard moet blijven van aanspraken wegens gemiste oogst en dergelijke.) En dat kost dan $230 plus $130 per uur tijd en materialen. Dat schiet niet op als je urgent iets nodig hebt en pas geld gaat verdienen als die oogst binnen is.

Niet zo gek dus dat men dan naar illegale firmware grijpt. En nee, onder Amerikaans recht is het inderdaad illegaal je firmware te tunen: de DMCA verbiedt het onrechtmatig verschaffen van toegang tot een auteursrechtelijk beschermd werk, zoals die firmware dus. Dat die wet bedoeld was om het hacken van beschermde films en muziek tegen te gaan, doet niet ter zake. Dit is in Nederland ook verboden trouwens, hoewel er in Nederland nog geen serieuze klachten over toepassing van onze wet (art. 29a lid 2 Auteurswet) zijn geweest.

Wat nu? Een aantal Amerikaanse staten werkt aan een wettelijk “right to repair”: een herstelrecht voor eigenaren van software-aangedreven apparaten. Deze zouden dan ondanks EULA of Auteurswet gerechtigd zijn de firmware in die apparaten aan te passen als dat nodig is voor herstel of functioneel verbeteren van dat apparaat. Maar niet verrassend zijn bedrijven als John Deere daar zwaar op tegen.

Arnoud

Is embedded software het einde van het concept ‘eigendom’?

copyright-symbol-printed.pngVoertuigfabrikanten John Deere en General Motors willen het concept eigendom afschaffen, gilde Wired onlangs. In de VS staat de DMCA ter discussie: welke uitzonderingen op het auteursrecht moeten er in de wet blijven staan, en met name wat gaan we doen met de regels over het omzeilen van technische kopieerbeveiligingsmaatregelen in software. En de reden voor het gillen is de positie van Deere: je koopt weliswaar een tractor, maar de software krijg je slechts in licentie dus daar moet je van afblijven.

Het is decennialang het mantra geweest in software-auteursrechtland: je koopt geen software, je krijgt slechts een gebruiksrecht waarvan de scope niet verder reikt dan het de licentiehouder goeddunkt. Wie wil afwijken van dat contractueel gegunde recht, is eigenlijk maar een piraat.

Steeds vaker grepen softwareleveranciers ook naar technische maatregelen om kopiëren of aanpassen van hun software tegen te gaan. En om het hacken dáárvan weer tegen te gaan, staat sinds alweer heel wat jaartjes in de wet dat het verboden (‘onrechtmatig’) is om effectieve kopieerbeveiligingen te omzeilen of uit te schakelen.

Maar in de wet staat er niet bij dat dat alléén geldt wanneer je de software illegaal wilt kopiëren. Ook het uitschakelen van een beveiliging met een legitiem doel – zeg, omdat je een citaat uit het beschermde werk wilt kopiëren, of omdat je je tractor wil opvoeren met een softwarehack – is strikt gesproken verboden. En Deere en General Motors betogen nu dus dat dit niet alleen maar een ongelukkige lezing van de wet is. In prachtig ronkend auteursrechtenpropaganda heet het dan dat:

[Circumventing the protection may] make it possible for pirates, third-party developers, and less innovative competitors to free-ride off the creativity, unique expression and ingenuity of vehicle software.

Dat het in veel gevallen niet gaat om “minder innovatieve concurrenten” maar om mensen die hun legaal gekochte auto willen aanpassen, zeggen ze er dan niet bij. Die mensen hebben de auto wel gekocht, maar de software slechts in licentie gekregen.

In Europa koop je je software wél, zeker als hij embedded zit in een apparaat. Alleen: daarbij is het zeker niet gezegd dat je de software mag aanpassen. Het auteursrecht op dat exemplaar is uitgeput, maar dat betreft eigenlijk alleen het recht om dat ene exemplaar van de software opnieuw op de markt te brengen.

Het aanpassen van die software valt buiten de uitputting. Net zoals het strikt gesproken niet toegestaan is om in een boek correcties te maken of pagina’s eruit te scheuren en in te lijsten. Alleen dát vinden we doodnormaal. Waarom dan met aanpassen van software niet?

Natuurlijk, het aanpassen van embedded software in een apparaat zoals een auto kan gevaarlijk zijn. Maar dat reguleer je door in de Wegenverkeerswet op te nemen wat er wel en niet mag, zodat de overheid daar toezicht op kan houden. Niet door een auteursrechthebbende te laten bepalen óf je de software in je auto mag aanpassen.

Arnoud