Nederlandse YouTube-kanalen met veel abonnees moeten vanaf september de Kijkwijzer hanteren, en leeftijdsaanduidingen en adviespictogrammen tonen. Dat meldde Tweakers onlangs. Wie niet meewerkt aan de Kijkwijzer, loopt het risico op boetes. Dit is het gevolg van Europese Richtlijn 2018/1808 die de Mediawet wijzigt, waardoor diensten als Youtube aangemerkt worden als ‘mediadienst op aanvraag’ en daarmee onder de Mediawet vallen. Waarmee dus meteen de vraag ontstaat wie zich dan aan die wet moet houden, is dat iedere vlogger, of alleen de grote jongens/meisjes met hun dikverdienende kanalen?
Het grote probleem bij diensten als Youtube is dat het in feite een tweetrapsraket is, in tegenstelling tot ‘gewone’ televisie. Daar is er een zenderbeheerder die programma’s kiest, en daarmee is er één partij die je kunt aanspreken op compliance-items als de Kijkwijzer of het niet uitzenden van voor minderjarigen ongeschikte dingen voor acht uur ’s avonds.
Bij Youtube werkt dat niet echt, omdat iedereen daar zelf kiest wat hij of zij uploadt. (Oh wacht even, zegt nu menig IT-er, dus als de televisie de zendercoördinator ontslaat en iedereen zijn eigen filmpjes laat uitzenden dan vallen ze ook buiten de Mediawet? Eh ja soort van, in ieder geval als je als toezichthouder dat tien jaar laat gaan onder het motto “het is maar internet” en dan merkt dat die bak met bagger-video’s zo groot is dat het niet meer te handhaven is. Sorry, mijn cynisme schoot even naar boven.)
Men lijkt er nu – na ook stevig onderhandelen met Google – uit te zijn dat wat Youtube doet, in principe wél onder de Mediawet gaat vallen. Althans, voor wie eigenlijk gewoon een eenmanstelevisiezender is. De grote commercieel ingestelde videomakers dus, niet de ‘hobbyisten’ zoals dat dan gelijk wat neerbuigend heet. Het Commissariaat heeft vooralsnog geen specifiekere richtsnoeren uitgevaardigd, dus ik zou voor nu aannemen dat als ik de inkomsten bij Youtube moet opgeven als inkomsten uit werk / overige arbeid bij de belastingdienst, of als ik bij de KVK ingeschreven sta, dat ik dan hier tegenaan loop.
Oh ja, en naast de Kijkwijzer is het dan ook wettelijk verplicht om te melden dat je kanaal reclame of productplaatsing bevat. Dat is nu eigenlijk alleen een aanbeveling uit de Reclamecode, die geen wet is.
Het wetsvoorstel ligt nu nog bij de Tweede Kamer, maar omdat we bij Richtlijnen als deze weinig te zeggen hebben, is er geen reden om te denken dat er dingen heel erg anders gaan worden tot aan de deadline.
Arnoud