Een 23-jarige man die vijfduizend e-books verspreidde via de torrentsite The Pirate Bay, mag niet worden vervolgd voor auteursrechtenschending. bij Nu.nl. Hoewel het uploaden van ebooks strafbaar is, is het Openbaar Ministerie in deze zaak niet ontvankelijk omdat ze in strijd heeft gehandeld met haar eigen beleid.
Opzettelijke inbreuk op auteursrecht is een misdrijf, zo staat in de wet (art. 31 Auteurswet). Maar in Nederland wordt niet ieder misdrijf vervolgd. De politie en het OM beslissen welke zaken belangrijk genoeg zijn om te vervolgen. Om dat een beetje formeel vast te leggen, is er een Aanwijzing intellectuele-eigendomsfraude opgesteld door het OM die de criteria noemt waaronder besloten kan worden tot strafrechtelijke vervolging van auteursrechtinbreuk. En die Aanwijzing opent heel duidelijk met:
Het uitgangspunt van het openbaar ministerie bij de bestrijding van inbreuken op intellectuele-eigendomsrechten is dat in beginsel civielrechtelijke handhaving door de rechthebbende zelf, voorop dient te staan
Afwijkingen van dit uitgangspunt kunnen zich voordoen bij
- Bedreiging van de volksgezondheid of de veiligheid van de samenleving
- Grootschalige namaak en piraterij, gepleegd in beroep of bedrijf, die de markt verstoren
- Het bestaan van aanwijzingen van betrokkenheid van criminele organisaties of georganiseerde criminaliteit
- Recidive
- Niet voldoen aan transactievoorstel van de offcier van justitie ex art. 74 WvSr.
Wie e-books op internet zet, valt niet evident onder deze vijf punten. Daarmee is eigenlijk de discussie al klaar: dit is geen taak voor het OM.
Sterker nog, iets verderop staat:
Schadelijk en zeer marktverstorend is internetpiraterij. Men biedt via de site bestanden met muziek, films en/of games ter download aan. ‘Prerelease’-materiaal is daarbij zeer gewild. Vaak levert dit geen geldelijk gewin op voor de aanbieders, maar vormt het wel een ernstige inbreuk met grote economisch schade voor de branche. Civielrechtelijk handhaven staat hier voorop. Wanneer duidelijk wordt dat de aanbieder zich niks gelegen laat liggen aan civielrechtelijke handhavingsmodaliteiten (geconstateerde recidive), is strafvorderlijk optreden geïndiceerd.
Wanneer het dus gaat om niet-commerciële inbreuk, dan ligt de bal in eerste instantie bij Brein en collega’s. Pas als iemand zich ‘niks’ gelegen laat aan hun dwangsommen en vonnissen, zou het OM alsnog in actie kunnen komen. Maar daarvan was hier geen sprake.
Als je als Openbaar Ministerie dergelijk beleid formuleert, dan is dat bindend voor het OM. Zulk beleid is een belofte aan de samenleving, dit is hoe wij als OM zullen handelen. En belofte maakt schuld. Omdat het hier gaat om een first offender die zonder winstoogmerk eenmalig een grote bak e-books heeft gedeeld, valt hij buiten de Aanwijzing zodat het OM hem niet mág vervolgen.
Volgens mij is dit principe al vrij oud en het verbaast me dan ook hogelijk dat het OM überhaupt heeft gemeend te moeten vervolgen. Als ik nu “ga bóeven vangen” zeg, dan ben ik vast een tendentieuze auteursrechthater.
Arnoud