Eerste Kamer akkoord met strengere netneutraliteit en zeroratingverbod

netneutraliteit.pngDe Eerste Kamer heeft dinsdag ingestemd met kabinetsplannen voor een netneutraliteitswet die strenger uitpakt dan de Europese variant die eerder dit jaar werd ingevoerd, las ik bij Nu.nl. Dit raakt het plan van T-Mobile om muziekstreaming buiten de bundel aan te gaan bieden, waarvan zij meenden dat dit van de Europese regels mocht.

Het aangenomen wetsvoorstel wijzigt onze Netneutraliteitswet (dat klinkt spannender dan artikel 7.4a Telecommunicatiewet) naar aanleiding van een Europese Verordening over dit onderwerp. Over die “Europese wet netneutraliteit” is veel gebakkeleid; providers zien al te strenge netneutraliteit als een bedreiging voor innovatie, terwijl burgerrechtenorganisaties er juist op wijzen dat gaten in netneutraliteit het hele concept ondergraven.

Nederland introduceert nu strengere regels, zo lijkt het. Mag dat wel? Je zou zeggen van niet, want een Verordening is gewoon direct een Europese wet en daar hebben lidstaten weinig meer aan te veranderen. Maar deze Verordening biedt de mogelijkheid aan lidstaten om eigen voorschriften te stellen ter nakoming van de Europese netneutraliteitsregels. En dat is in feite wat deze wet doet.

Het belangrijkste voorschrift – en waar ze bij T-Mobile dus over zitten te knarsetanden vandaag – is dat zero rating, oftewel diensten buiten de bundel, niet is toegestaan. Het gaat dan om het nieuwe lid 3 van artikel 7.4a:

3. Aanbieders van internettoegangsdiensten stellen de hoogte van tarieven voor internettoegangsdiensten niet afhankelijk van de diensten en toepassingen die via deze diensten worden aangeboden of gebruikt.

Dit verbod werkt twee kanten op: je mag geen toeslag vragen voor bepaalde diensten (“Ook Netflix kijken? €5 per maand!”) en je mag geen korting geven bij bepaalde diensten. En diensten buiten je bundel laten is een vorm van korting.

Maar is dat niet in strijd met de Europese regels? Er zijn immers richtsnoeren van de BEREC, het samenwerkingsverband van Europese telecomtoezichthouders. En die lijken (paragrafen 37-40) te suggereren dat zero rating mag, onder strenge voorwaarden en met name een waarborg dat eindgebruikerskeuze niet significant wordt ondermijnd. Mijn lezing van die paragrafen is dat ze daar eerder zeggen, dit kan in theorie maar het lijkt ons te ingewikkeld, maar dat terzijde. Belangrijker is immers wat de minister vindt bij invoering van onze wet:

Naar het oordeel van de Nederlandse regering gaat de BEREC daarbij echter ten onrechte voorbij aan het onder lid 3, eerste alinea, van artikel 3 van de netneutraliteitsverordening expliciet opgenomen verbod op discriminatie bij het aanbieden van internettoegangsdiensten. Uiteraard is het de BEREC niet toegestaan in de (niet-bindende) richtsnoeren van de verordening af te wijken.

Want dat artikel 3 lid 3 zegt expliciet er géén discriminatie (van welke aard dan ook) mag plaatsvinden op internetverkeer. Vertragen, blokkeren et cetera van zulk verkeer mag alleen onder de voorwaarden van de Verordening, en die komen kort gezegd neer op integriteit en veiligheid waarborgen, netwerkcongestie wegnemen en voldoen aan specifieke wetten of gerechtelijke bevelen.

Zero rating is natuurlijk ook een héél eng verhaal als je kijkt naar het doel van netneutraliteit. Dat gaat er immers om dat iedere partij gelijke toegang tot internet heeft. Niet alleen iedere consument, maar ook ieder bedrijf dat die consument wil bereiken. Als bedrijf A wel en bedrijf B niet van de zero rating profiteert, dan staat B op achterstand in Nederland. En ja, ik weet dat T-Mobile heeft gezegd dat iedere (legale) streamingdienst onder de zeroratingparaplu komt, maar wat nu als B nog nooit van T-Mobile heeft gehoord – zeg, een Chinese streamingdienst.

Nog even afgezien van hoe T-Mobile controleert of een streamingdienst legaal genoeg is. Ons eigen Nederland.FM staat bijvoorbeeld onder de paraplu maar de SENA vindt dat het bedrijf de Wet op de naburige rechten schendt. En hoe zit het met zeg een Australische internetzender die geen licentie voor Nederland heeft, is die legaal of niet?

Met deze Nederlandse wet is het dus wachten tot de ACM T-Mobile gelast die dienst te staken en gestaakt te houden, op straffe van een dwangsom. Natuurlijk kan het bedrijf daartegen in bezwaar en beroep, maar het is zeer de vraag of de bestuursrechter dan kan en wil zeggen, die Nederlandse wet kan écht niet, dit is in strijd met Europees recht. Het is mogelijk maar de lat ligt hoog: had de regering in redelijkheid mogen denken dat deze wet wél mocht onder de Europese regels? Marginale toetsing, noemen juristen dat. En dan moet je naar het Europees Hof van Justitie om te horen dat de wet écht niet mag. Dan zijn we wel een paar jaar verder.

Arnoud