U verkoopt Raspberry Pi’s voor illegale streams, mag dat? Hee, dat vraagformat komt me bekend voor. In een rechtszaak van stichting BREIN tegen Raspberry Pi-verkoopsite Filmspeler.nl moet het EU-Hof oordelen of streamen uit illegale bron onrechtmatig is en of het verkopen van mediaspelers die linken naar sites met illegale streams ‘openbaarmaking’ is, zo meldde Computerworld onlangs. Sinds het downloadverbod is er discussie over streamen uit illegale bron, valt dat er nu onder of niet?
Het downloadverbod is eigenlijk geen expliciet verbod. Formeel komt het erop neer dat je een kopie voor eigen gebruik mag maken van een film, serie of muziek, maar alleen als je die uit een legale bron hebt verkregen. Hoewel onze wet die eis niet expliciet noemt, heeft het Hof van Justitie bepaald dat je dit er wel degelijk in moet lezen.
De wet noemt echter niet het concept ‘downloaden’ maar heeft het over het “maken van verveelvoudigingen”, kopieën van het werk. De techniek daarvoor is dus irrelevant. Of je nu een DVD ript of hem filmt met je telefoon, in beide gevallen maak je een verveelvoudiging en die mag dus alleen als je dat voor je eigen gebruik doet én je de DVD legaal gekocht, gehuurd of geleend hebt.
Valt een stream hieronder? Dat is ook een kopie zou je zeggen, hoewel hij een stuk minder permanent is dan een DVD. Maar vorig jaar oordeelde het Hof van Justitie dat een tijdelijke kopie in de browsercache géén verveelvoudiging is, omdat ze slechts “tijdelijk en van voorbijgaande of incidentele aard zijn en een integraal en essentieel onderdeel vormen van een technisch procedé”. Dat is welhaast de definitie van een stream. Alleen: die browsercachekopie wordt gemaakt van een legaal aangeboden bron, terwijl het hier gaat om een stream van iets zonder toestemming.
En valt een mediaspeler met voorgeconfigureerde hyperlinks naar illegale streams eronder? Dat is concreet de vraag die de rechtbank nu naar de juridische hulplijnhet Hof van Justitie stuurt:
[Of] er sprake is van een “mededeling aan het publiek” in de zin van die bepaling, wanneer iemand een product (mediaspeler) verkoopt waarin door hem add-ons zijn geïnstalleerd die hyperlinks bevatten naar websites waarop auteursrechtelijk beschermde werken, zoals films, series en live-uitzendingen, zonder toestemming van de rechthebbenden, direct toegankelijk zijn gemaakt?
Het gaat dus niet om los een kastje dat video’s kan streamen, dat is evident legaal. De kastjes hier zijn door de verkoper geconfigureerd om streams uit illegale bron te raadplegen, oftewel je zet het aan en je krijgt dat vermaledijde Popcorn Time keurig afgesteld voor je neus waar je kunt klikken en kijken. Is dat hetzelfde als een kopie op je server zetten?
De rechtbank vraagt er meteen bij of het uitmaakt dat je als consument zelf ook die add-ons zou kunnen installeren. Dat is wel een slimme; het zou wat raar aandoen als het gebruiksgemak van een apparaat bepaalt of het auteursrechten schendt. Tegelijkertijd: er zit ook een verschil tussen een kastje mét illegaal gekopieerde dvd en een kastje met “veel plezier met uw dvd-speler!”, dus ergens is de factor gemak toch juridisch relevant.
Het zal nog wel even duren voor het Hof antwoord geeft, hoewel er al diverse andere vragen liggen over ongeveer hetzelfde onderwepr. In de tussentijd blijf ik twijfelen. Ergens zie ik het verschil niet tussen streamen en downloaden, behalve dat je achteraf nóg een keer moet streamen en downloaden eenmalig is.
Arnoud