Tag: Thuiskopie

About Thuiskopie

Subscribe Feeds

Een download binnen je Spotify-abonnement is géén thuiskopie, dus die heffing kan weer iets omlaag

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, 6 reacties

Het Gerechtshof Den Haag oordeelt dat offline opslag binnen abonnementsdiensten geen privékopieën zijn en dus niet gecompenseerd mogen worden door een thuiskopieheffing. Dat meldde ITenRecht onlangs. Het is het zoveelste deeltje in de grote puzzel omtrent de vraag: waarom betalen we ook weer een thuiskopieheffing?

De thuiskopie is ooit in de jaren zestig bedacht als oplossing voor het dilemma dat je enerzijds wil dat mensen thuis gewoon een bandopname van muziek (later ook film en televisie) kunnen maken, maar anderzijds ook geen groot gat in de inkomsten van muzikanten wilt laten ontstaan door al dat gekopieer. De invulling ging simpel: een vast bedrag per blanco opslagmedium, te betalen bij de aanschaf. Zo bleef alles ook mooi anoniem, privacy was nog een ding in die tijd.

Ondertussen is er natuurlijk wel het een en ander veranderd: zowat elk apparaat bevat opslagruimte, we streamen uit de cloud, er wordt nog steeds gedownload uit illegale bron en ga zo maar door. Het mooie beeld van “men koopt een lege drager en zet daar natuurlijk muziek op” is allang niet meer verdedigbaar.

Toch bleven de thuiskopieheffingen stijgen, en daar kwamen steeds nieuwe rechtvaardigingen bij. Zoals dat de heffing ook voor illegale kopieën dienden, iets dat in 2014 al afgeschoten werd. Een heffing mag alleen voor legaal verkregen kopieën. Toen dook er dus een nieuwe soort thuiskopie op: de cloudkopie (zeg maar je online backup) en de streamingkopie, zeker voor het geval je een liedje tijdelijk opslaat (offline cache) binnen je muziekspeler zoals Spotify.

Dit laatste voelt erg onrechtvaardig en dat is het ook: je betaalt al aan Spotify voor de muziek, en dan betaal je nóg een keer om die muziek in een offline situatie te mogen afspelen? Volgens de letter van de wet echter klopt het: je harddisk of ssd-geheugen in je laptop, tablet of telefoon ís een medium bestemd om dingen als muziek op te slaan en af te spelen, en daar is gewoon een heffing voor verschuldigd.

Het Hof Den Haag echter ziet de uitkomst anders voor zulke cache-kopieën, die men tethered downloads noemt want dat was ooit een hippe term geloof ik. Die kopieën maak jij niet, althans jij beslist niet wat en hoe er wordt gekopieerd. Dat doet de app, zoals ontworpen door de dienstverlener. Bovendien kunnen zij de kopie wissen (bijvoorbeeld na een week opslag). Dat is niet het soort kopie waar de thuiskopie-regeling over gaat.  Derhalve mag het thuiskopiebesluit (de hoogte van de vergoeding) dus geen post hiervoor hebben, wat dus betekent dat deze opnieuw opgesteld mag worden.

Helemaal hoofdpijn krijg ik van de redenering over clouddiensten. Je kunt je laptop of telefoon syncen met een clouddienst. Dan moet je ook een thuiskopieheffing betalen, want je maakt dan een thuiskopie in de cloud. Dat mag wél bij de verkoop van de laptop of telefoon in rekening worden gebracht, want het is de bedoeling dat voor zo veel mogelijk soorten kopieën er heffingen betaald worden. Uit een arrest uit 2015 (Copydan) valt op te maken dat het toegestaan is om dan de heffing te leggen bij het apparaat waarmee je de kopie maakt, in plaats van bij het apparaat waarop de kopie opgeslagen wordt. Dus dat.

Arnoud

Mag ik een game op CD (ja, op CD) twee maal installeren op twee computers?

Geplaatst op in Ondernemingsvrijheid, 34 reacties

Via Reddit:

Hello, I own the physical copy (bought legally from a store over 10 years ago) of a game that (for those who never bought games during the CD era) installs the game files on the computer and allows the game to be run without disk. I was wondering: Is installing the game using the disk on a laptop A and then moving the game files on a computer B considered illegal?
In de tijd van games streamen en alles maar online is het verfrissend zo’n ouderwets aandoende vraag aan te treffen. En het is juridisch nog iets gecompliceerder dan je zou denken.

Hoofdregel van de Auteurswet is natuurlijk dat je werken niet mag kopiëren zonder toestemming. Maar we hebben daar een uitzondering op, en die heet de thuiskopie. Je mag van een legaal verkregen werk (dus niet illegaal downloaden) een kopie maken, dat is ook waar je de thuiskopieheffing voor betaalt die op je laptop en andere lege muziek- en filmopslagmedia wordt berekend. Een film mag je dus rippen van dvd naar een digitaal bestand om op je laptop af te spelen, bijvoorbeeld.

Specifiek bij software was de lobby iets succesvoller: daar geldt het recht op thuiskopie namelijk niet, zo staat expliciet in de Auteurswet (artikel 45n). Weliswaar mag je een reservekopie maken (artikel 45k) maar dat is niet bedoeld voor een apart speelbare kopie van een spel. Wat de vraagsteller wil, mag dus binnen dat kader alleen als de ‘move’ naar B bedoeld is om van laptop A over te stappen naar computer B, met name wanneer laptop A kapot is gegaan of iets dergelijks.

Als het erom gaat om het spel op twee computers tegelijk te kunnen spelen (de laptop op het werk, de computer thuis) dan kan dat alleen als de licentie het toestaat. Daarvoor zul je dus terug moeten naar de verpakking die je tien jaar geleden weggegooid hebt, of kijken of de bij installatie langskomende EULA hier wellicht wat over zegt. Sommige spelaanbieders waren redelijk inschikkelijk, dus het is niet uitgesloten.

(Het maakt niet uit of de vraagsteller het spel twee maal installeert vanaf CD of de geïnstalleerde versie op A kloont naar computer B.)

Arnoud

Thuiskopieheffing gaat bij aankoop smartphones flink omhoog naar 7,30 euro

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 82 reacties

De Stichting Onderhandelingen Thuiskopievergoedingen, ofwel SONT, heeft de hoogte van de thuiskopievergoeding voor smartphones verhoogd naar zeven euro dertig, las ik bij Tweakers. Inderdaad, zeven euro dertig (voor juristen: €7,30), een verhoging met 50% van het oude tarief van €4,70. Als verklaring voor de verhoging voor smartphones wordt genoemd dat het maken van thuiskopieën op de smartphone in de lift zit. Want je kunt in Spotify en Netflix een aflevering of andere content unit offline beschikbaar maken, en dat is hetzelfde als er een cd van branden. Eh ja, precies.

Ik geloof dat er niemand op deze blog is die blij wordt van het onderwerp thuiskopieheffing, in ieder geval niet sinds downloaden uit illegale bron verboden werd verklaard. Het basisidee blijft natuurlijk raar: iedereen moet betalen voor eventuele inbreuken op auteursrechten, ongeacht of zij die maken en ongeacht wat de schade daadwerkelijk zou zijn geweest. De gedachte erachter (uit de jaren zeventig) is dat je anders óf opname-apparatuur moet verbieden óf bij mensen thuis auteursrechten moet gaan handhaven, en beiden werken natuurlijk niet.

Het begint alleen nu alleen anno 2020 wel nogal te wringen met dat idee, dat het gemiddeld toch eerlijk uitkomt als iedereen gewoon zeven euro aan stichting Thuiskopie geeft, die dan met een voor mij onnavolgbare verdeelsleutel zorgt dat dat bij Marco Borsato en John de Mol terecht komt, als ik het goed zeg. Helemaal omdat het al lang niet meer gaat om zelfgebrande dvd’s of usb-harddisks vol met mp3’s, mp4’s en mkz’s (al dan niet van nzb’s, hoi Tim) maar hier dus echt om het gegeven dat een smartphone in het interne geheugen een tijdelijke kopie maakt van als offline gemarkeerde content in streamingdiensten.

Ik zag dat elektronicaproducentenvereniging NLDigital zich ook al boos maakt hierover, met name omdat het proces helemaal is vastgelopen:

We zitten al jaren in een complete patstelling. Meningsverschillen worden zelfs via de rechter uitgevochten. De huidige regeling is gewoon op, de hoogte van de heffing sluit helaas totaal niet meer aan bij het mediagebruik in het huidige streamingtijdperk.
Maar, dat u het weet: u slaat gemiddeld 13 thuiskopieheffingsplichtige werken op uw smartphone op. Het gaat dan eigenlijk altijd om gedownloade werken binnen een streamingabonnement, zo lees ik in dat rapport. Maar dat voelt voor mij wel misleidend: een download is iets waar ik heerschappij over heb. Zo’n kopie in het applicatiegeheugen van Spotify of Netflix daar heb ik niets over te zeggen, die is weg zodra de dienstaanbieder dat wil.

Arnoud

Geldt het recht op een thuiskopie ook als je een beveiliging moet kraken?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 18 reacties

netflix-gratis-maandEen lezer vroeg me:

Mag ik een Netflix-stream opslaan onder de thuiskopieregeling? Dat is toch een legale bron? En mag ik dan de beveiliging kraken, anders krijg ik dit niet voor elkaar.

In de Auteurswet staat (art. 16b en 16c) dat je een kopie mag maken van elk werk dat je te pakken krijgt, behalve (kort gezegd) boeken en standbeelden. Het maakt niet uit of je het koopt of huurt, de enige eis is dat je het uit een legale bron krijgt. Dus ook Spotify-muziek of Netflix-video’s mag je kopiëren voor eigen gebruik. Downloaden uit die legale bron mag dus.

Het is vaak technisch moeilijk of zelfs onmogelijk zonder rare trucs. Dat is een probleem want er is wetgeving tegen het kraken van kopieerbeveiligingen. Die zegt botweg:

Degene, die doeltreffende technische voorzieningen omzeilt en dat weet of redelijkerwijs behoort te weten, handelt onrechtmatig.

Daar is geen woord genuanceerd aan. En het is dan ook een lastige vraag wat er gebeurt als je dat omzeilen doet met het doel een legitiem gebruik (zoals citeren of een thuiskopie) te maken van het werk. Zoals de tekst er ligt, mag het ook dan niet.

Dit onderwerp kwam bij de invoering van dit stukje wet aan de orde. Daarop is vervolgens dit toegevoegd:

Bij algemene maatregel van bestuur kunnen regelen worden vastgesteld die de maker of zijn rechtverkrijgenden er toe verplichten aan de gebruiker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst voor doeleinden als omschreven in de artikelen 15i , 16 , 16b , 16c , 16h , 16n , 17b en 22 van deze wet de nodige middelen te verschaffen om van deze beperkingen te profiteren, mits de gebruiker rechtmatig toegang tot het door de technische voorziening beschermde werk heeft. Het bepaalde in de voorgaande zin geldt niet ten aanzien van werken die onder contractuele voorwaarden aan gebruikers beschikbaar worden gesteld op een door hen individueel gekozen plaats en tijd.

Een AMvB is een lagere regeling dan een wet, die door de regering mag worden ingevoerd. De wet hoeft zo niet te worden gewijzigd, en de Tweede Kamer hoeft er dan ook niet over te stemmen. Dit is dus een manier om het makkelijker te maken om kleine dingen in een wet te enablen; zeg maar de plugin hooks van de wetgeving.

Hieronder valt het maken van de thuiskopie, dat is immers artikel 16b en 16c van de Auteurswet. Het probleem is dus in principe op te lossen – als het zich al voordoet in die mate dat de ministerraad vindt dat er wat aan gedaan moet worden.

Alleen, niet helemaal, want de laatste zin staat hier in de weg: “werken die onder contractuele voorwaarden aan gebruikers beschikbaar worden gesteld op een door hen individueel gekozen plaats en tijd” gaat over streaming content die op jouw verzoek wordt geleverd, Netflix-afleveringen dus. (Nee Wim, dat je het aanzet en dan in een binge-coma zakt terwijl het doorloopt is nog steeds “door hen gekozen plaats en tijd”). Het is niet de bedoeling dat streaming content wordt opgeslagen, dat botst met het businessmodel van de streamers. En daarom mag er geen thuiskopie van worden gemaakt als er DRM op zit.

Arnoud

Een thuiskopie mag ook op een taart!

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 33 reacties

Een lezer vroeg me:

Laatst wilde ik voor mijn dochter een taart met een afbeelding van de Disney/Pixar-film Cars maken. De “officiële” taart kostte 35 euro, maar toen ontdekte ik dat je bij de HEMA gewoon een foto kunt uploaden die zij dan printen. Als ik dat doe met een op internet gevonden foto, is het dan legaal? Of is de Hema aansprakelijk voor auteursrechtinbreuk?

Wanneer een afbeelding legaal online staat, mag je die downloaden en gebruiken voor je eigen niet-commerciële privédoeleinden. Daaronder valt bijvoorbeeld het naschilderen van die afbeelding omdat je beter wilt leren schilderen, of het als bureaubladachtergrond gebruiken gewoon omdat je het een mooie foto vindt.

Afdrukken op een taart en die taart opeten is echter ook “gebruik voor privédoeleinden”. Een tikje twijfelachtig wordt het wanneer je de taart met anderen deelt, want hoe privé is het als je op een feestje de gasten mee laat eten? Maar ik denk dat hier de uitzondering voor de directe familie- en vriendenkring wel op zal gaan, zodat je dit ook op een (klein) feestje mag doen.

In de wet (art. 16b Auteurswet) staat dat je een thuiskopie ook mag láten maken, bijvoorbeeld als je zelf de apparatuur niet hebt. De kopie moet dan in jouw opdracht worden gemaakt, oftewel pas nadat jij de bronafbeelding aanwijst en zegt wat en hoe er moet worden gekopieerd. Een foto opsturen en zeggen “deze graag op een taart” is dus prima, in de winkel kiezen uit een serie foto’s en dan je keuze meteen mee naar huis krijgen is dat niet. Ook niet als ze hem pas bakken nadat je je keuze hebt gemaakt.

Op internet kun je hier best creatieve grijze gebieden mee opzoeken. Naast een uploadfunctie kan zo’n taartenwinkel ook een koppeling met bijvoorbeeld je Facebook aanbieden (“eet je tijdlijn!”), maar ook met een willekeurige fotosite zoals Instagram of Flickr. Dan kun je dus eender welke foto uitzoeken en zeggen “deze graag op een taart”. Het is en blijft dan jouw keuze, maar de taartenbakker heeft het wel érg makkelijk gemaakt. Maar waar dan de grens ligt met “kies maar uit onze collectie”, blijft lastig te zeggen.

Er zijn overigens bedrijven die weigeren op taarten of t-shirts dingen te drukken waar auteursrecht op zit. Dat is dus strikt gesproken niet nodig van de wet, ze plegen geen auteursrechtinbreuk door een aangeleverde afbeelding te drukken, printen of hoe dat proces bij taarten ook maar heet. Maar aan de andere kant, ze mogen zelf voorwaarden stellen die strenger zijn dan de wet dus als ze iets niet willen drukken, dan is dat ook weer legaal.

Arnoud

Britten mogen (weer) geen thuiskopie meer maken

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 7 reacties

software-disc-cd-dvd-dragerHet UK High Court is knettergek, aldus Cory Doctorow: volgens hun laatste auteursrechtarrest mogen de Britten geen thuiskopieën van gekochte DVD’s meer maken, omdat rechthebbenden daarvoor geen vergoeding krijgen. En dat terwijl de Britse regering net een goed jaar geleden dit eindelijk eens in de wet toegestaan had. Wat krijgen we nou?

Het recht om voor je eigen gebruik een kopie te maken, staat in alle Europese landen in de auteurswet. Alle landen? Nee, niet alle: Groot-Brittannië had nooit expliciet dit in haar wet opgeschreven. Men kende al langer het concept “fair dealing”, ongeveer het Amerikaanse fair use, en dacht dat een thuiskopie daar ook wel onder zou vallen.

In 2014 werd deze regel alsnog wettelijk vastgelegd, zodat er geen onduidelijkheid meer kon bestaan over het ‘faire’ karakter van deze handeling.

De meeste landen die een dergelijke regeling hebben, hebben er tevens een heffing aan gekoppeld. Die heffing wordt dan uitgekeerd aan rechthebbenden, vanwege de vermeend gemiste inkomsten omdat er nu minder dvd’s of cd’s worden verkocht. Immers, wie niet legaal een cd kon rippen die had er wel twee gekocht. (Ja ja ja, ik weet het. Ik leg het alleen maar uit.)

Groot-Brittannië koos echter anders: geen heffingen, gewoon legaliseren van thuis kopiëren. “The UK government doesn’t think British consumers would tolerate levies”, aldus een woordvoerder van de regering destijds.

De High Court oordeelt nu echter dat dit helemaal niet mag, gewoon maar iets legaliseren dat voorheen auteursrechtinbreuk was. Daar moet echt een compensatie tegenover staan voor rechthebbenden. Binnen het auteursrechtstelsel is dat logisch, de gedachte is immers dat je eigenlijk áltijd moet betalen, en als je iets doet waarvoor je niet hoeft te betalen, dan had je eigenlijk tóch nog iets moeten betalen. Iets formeler gezegd: uitzonderingen in auteurswetgeving moeten voldoen aan de driestappentoets, en die vereist dat de belangen van rechthebbenden niet onredelijk mogen worden geschaad door de uitzondering – waarbij een heffing ter compensatie de standaardoplossing is om hieraan te voldoen.

Bijgevolg zijn de Britten nu weer terug bij af. Thuiskopiëren mag eigenlijk niet, maar waarschijnlijk toch wel als “fair dealing” en/of “pak me dan als je kan”.

Arnoud

Mag je een Raspberry Pi verkopen die illegale streams kan streamen?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 13 reacties

raspberry-pi-computer-chip-streamen-videoU verkoopt Raspberry Pi’s voor illegale streams, mag dat? Hee, dat vraagformat komt me bekend voor. In een rechtszaak van stichting BREIN tegen Raspberry Pi-verkoopsite Filmspeler.nl moet het EU-Hof oordelen of streamen uit illegale bron onrechtmatig is en of het verkopen van mediaspelers die linken naar sites met illegale streams ‘openbaarmaking’ is, zo meldde Computerworld onlangs. Sinds het downloadverbod is er discussie over streamen uit illegale bron, valt dat er nu onder of niet?

Het downloadverbod is eigenlijk geen expliciet verbod. Formeel komt het erop neer dat je een kopie voor eigen gebruik mag maken van een film, serie of muziek, maar alleen als je die uit een legale bron hebt verkregen. Hoewel onze wet die eis niet expliciet noemt, heeft het Hof van Justitie bepaald dat je dit er wel degelijk in moet lezen.

De wet noemt echter niet het concept ‘downloaden’ maar heeft het over het “maken van verveelvoudigingen”, kopieën van het werk. De techniek daarvoor is dus irrelevant. Of je nu een DVD ript of hem filmt met je telefoon, in beide gevallen maak je een verveelvoudiging en die mag dus alleen als je dat voor je eigen gebruik doet én je de DVD legaal gekocht, gehuurd of geleend hebt.

Valt een stream hieronder? Dat is ook een kopie zou je zeggen, hoewel hij een stuk minder permanent is dan een DVD. Maar vorig jaar oordeelde het Hof van Justitie dat een tijdelijke kopie in de browsercache géén verveelvoudiging is, omdat ze slechts “tijdelijk en van voorbijgaande of incidentele aard zijn en een integraal en essentieel onderdeel vormen van een technisch procedé”. Dat is welhaast de definitie van een stream. Alleen: die browsercachekopie wordt gemaakt van een legaal aangeboden bron, terwijl het hier gaat om een stream van iets zonder toestemming.

En valt een mediaspeler met voorgeconfigureerde hyperlinks naar illegale streams eronder? Dat is concreet de vraag die de rechtbank nu naar de juridische hulplijnhet Hof van Justitie stuurt:

[Of] er sprake is van een “mededeling aan het publiek” in de zin van die bepaling, wanneer iemand een product (mediaspeler) verkoopt waarin door hem add-ons zijn geïnstalleerd die hyperlinks bevatten naar websites waarop auteursrechtelijk beschermde werken, zoals films, series en live-uitzendingen, zonder toestemming van de rechthebbenden, direct toegankelijk zijn gemaakt?

Het gaat dus niet om los een kastje dat video’s kan streamen, dat is evident legaal. De kastjes hier zijn door de verkoper geconfigureerd om streams uit illegale bron te raadplegen, oftewel je zet het aan en je krijgt dat vermaledijde Popcorn Time keurig afgesteld voor je neus waar je kunt klikken en kijken. Is dat hetzelfde als een kopie op je server zetten?

De rechtbank vraagt er meteen bij of het uitmaakt dat je als consument zelf ook die add-ons zou kunnen installeren. Dat is wel een slimme; het zou wat raar aandoen als het gebruiksgemak van een apparaat bepaalt of het auteursrechten schendt. Tegelijkertijd: er zit ook een verschil tussen een kastje mét illegaal gekopieerde dvd en een kastje met “veel plezier met uw dvd-speler!”, dus ergens is de factor gemak toch juridisch relevant.

Het zal nog wel even duren voor het Hof antwoord geeft, hoewel er al diverse andere vragen liggen over ongeveer hetzelfde onderwepr. In de tussentijd blijf ik twijfelen. Ergens zie ik het verschil niet tussen streamen en downloaden, behalve dat je achteraf nóg een keer moet streamen en downloaden eenmalig is.

Arnoud

Waarom betalen we ook weer een thuiskopieheffing?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 35 reacties

Een lezer vroeg me:

Al tijden betalen we extra geld voor lege cd’s en tegenwoordig voor harddisks en dus opslagmedia in ’t algemeen. Dat omdat we allemaal diefstal van muzikanten en filmmakers plegen blijkbaar. Als ik nou dus extra geld betaal, dan zou ik zeggen dat ik daarmee het recht gekocht heb te mogen stelen van die muzikanten. Waarom betaal ik anders? En als ik nou nooit iets steel, dan moet ik nog steeds extra betalen; dat is toch niet eerlijk?

Het is niet zo dat je een thuiskopieheffing betaalt om illegaal kopiëren te compenseren. De thuiskopieheffing op opslagmedia is ingevoerd ter compensatie voor legaal kopiëren. Of nou ja, ze zijn legaal omdát je een thuiskopieheffing afdraagt.

De thuiskopie is een Duitse uitvinding uit 1965. Toen kopieerapparatuur (stencilmachine, bandrecorder en dergelijke) steeds populairder werd, begonnen rechthebbenden zich te beklagen over al dat gekopieer dat zonder hun toestemming werd gepleegd met hun werken. Je kunt dan twee dingen doen als wetgever: het toestaan of het verbieden.

Verbieden werd niet wenselijk geacht, omdat je dan als rechthebbende bij particulieren thuis “achter de voordeur” zou moeten handhaven en dat werd gezien als een te grote inbreuk op de privacy van die particulieren. Natuurlijk kun je zeggen, we verbieden het zonder handhaving maar opzettelijk een dode letter in de wet zetten is niet zo’n prettig idee. Je ondergraaft dan ook het respect voor het auteursrecht kuch bij de gebruikers van werken.

Toestaan dan maar. Maar wat doe je dan met de gederfde inkomsten door gemiste verkopen van originelen? Tsja, dan zetten we daar maar een belasting op, een heffing die vervolgens onder de armenrechthebbenden wordt verdeeld. Dit doen Buma/Stemra (voor componisten) en SENA (voor artiesten), en ik blijf me verbazen dat de radio-playlists leidend zijn bij het verdelen van die vergoeding.

Vervolgens werd voor het gemak de heffing opgelegd aan de verkopers van blanco media, omdat die ze eenvoudig aan de consument konden doorberekenen. Dat leidde tot een vrij grofmazig instrument, dat misschien nog wel werkte toen je op een cassettebandje alleen muziek kon opnemen maar vandaag de dag wat gek aandoet met een mediaspeler met harde schijf van meer dan een terabyte.

Het was precies de discussie over de hoogte van die heffing – en hoe je omgaat met illegale kopieën – die ertoe geleid heeft dat we een downloadverbod hebben gekregen. De discussie begon in Nederland met de vraag of je een vergoeding voor kopiëren uit illegale bron mag meerekenen in de thuiskopieheffing en hoe hoog die dan mag zijn. Men kwam er niet uit en besloot dit aan het Hof van Justitie voor te leggen, die met de verrassende reactie kwam dat kopiëren uit illegale bron helemaal niet mág, laat staan dat je er dan een thuiskopieheffing ter compensatie voor mag heffen.

In januari is de thuiskopieheffing verlaagd als gevolg van deze uitspraak, en wel met maar liefst 30%. Het resterende bedrag dient dus nu uitsluitend ter compensatie van kopieën die je uit legale bron maakt.

Dat dit niet goed werkt en buitengewoon oneerlijk voelt als je géén populaire muziek of films downloadt, erken ik meteen. Maar juridisch gezien is het alternatief om kopieerapparatuur te verbieden of zware DRM en draconische antikraakwetten in te voeren. Dan liever een falend heffingsysteem.

Arnoud

Nederland moet downloadverbod invoeren van Europese Hof

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 80 reacties

youwouldntdownloadverbod.pngNederland moet een downloadverbod invoeren. Dat bepaalde het Europese Hof van Justitie in een al lang verwacht arrest. Iets juridischer: Nederland moet haar thuiskopie-uitzondering beperken tot het maken van kopieën uit legale bron. Daarmee is er geen grond meer in de Auteurswet om een download uit illegale bron te rechtvaardigen. Auw.

Dit arrest is het eindresultaat van een al jaren slepend conflict tussen de stichting Thuiskopie en een aantal elektronicaproducenten. Deze bedrijven moeten de thuiskopieheffing als prijsverhoging op hun producten rekenen (hoewel deze uiteindelijk aan de consument worden doorberekend), zodat rechthebbenden worden gecompenseerd voor kopieën die mensen thuis maken van bijvoorbeeld films of televisieprogramma’s. Die regeling is ooit aangenomen omdat consumenten met steeds meer apparaten konden kopiëren (videorecorder, cassettebandje, camcorder) en het niet wenselijk was dat auteursrechthebbenden “achter de voordeur” gingen handhaven.

Het grote discussiepunt in dat conflict was hoe daarbij om te gaan met downloads uit illegale bron. Je kunt zeggen: reken daar gewoon ook een thuiskopievergoeding voor, dan hoeven we geen consumenten lastig te vallen met rechtszaken. Maar dan wordt de thuiskopieheffing natuurlijk wel iets hoger. Ook kun je zeggen: illegaal is illegaal, dat mag niet dus daar hoeft geen rekening mee te worden gehouden bij de thuiskopieregeling. Dat moet bij de rechter worden aangepakt, met schadevergoedingen of strafrechtelijke vervolging. Maar daarbij raak je dan weer aan de privacy van mensen bij de handhaving, plus hoe wéét je dat mensen illegaal kopiëren? En als er niet te handhaven is, dan is een thuiskopievergoeding wellicht beter dan niets.

Het Gerechtshof Den Haag bepaalde in 2010 nog dat downloaden uit illegale bron onder de thuiskopie-regels viel, met als argument met name dat er niet stáát in de wet dat je alleen uit legale bron mag thuiskopiëren of downloaden. Ook uitspraken van de minister begin jaren nul dat dit wenselijk was omdat de consument niet goed kan zien wat een legale of illegale bron is, wogen daarbij mee. En dan kom je bij de rechtszekerheid: als de wet het niet verbiedt en autoriteiten zeggen dat het mag, dan kan de rechtbank niet zomaar ineens zeggen dat het toch niet mag.

De Hoge Raad kon het Hof een heel eind volgen maar besloot toch het Europese Hof te raadplegen: hoe zit het nu? Want onze thuiskopieregel is in de Europese auteursrechtenrichtlijn terecht gekomen, en moet dus vanuit het Europese recht worden uitgelegd.

Het Hof van Justitie begint met vast te stellen dat het Europese auteursrecht vereist dat de wettige belangen van de rechthebbende niet onredelijk worden geschaad. Vanuit dit strikte standpunt wordt dan het effect van onze ‘brede’ thuiskopieregeling afgeschoten: het is niet de bedoeling dat onze wet rechthebbenden verplicht

om de rechtsschendingen te gedogen waarmee de vervaardiging van privékopieën gepaard kan gaan.

Daarmee kan een rechthebbende namelijk niet meer in rechte optreden tegen de maker van zo’n illegale kopie. Derhalve is onze wet in strijd met het Europese recht.

Wat nu? De Auteurswet zal moeten worden aangepast, wat in feite neerkomt op iets van “van een legaal verkregen exemplaar van het werk” in artikelen 16b en 16c Auteurswet. Een kleine aanpassing maar met grote gevolgen: downloaden vanaf Usenet (nieuwsgroepen) of peer-to-peer netwerken, of gewoon vanaf een website, is daarmee dan onrechtmatig en auteursrechthebbenden kunnen dan optreden tegen iedereen die dat doet. Ook als je het als consument doet zonder winstoogmerk en ook als het werk nog lang niet in Nederland verkrijgbaar is.

Het kabinet zegt dat dit verbod per direct in werking is getreden. Het argument hiervoor is dat de wet immers niet expliciet zegt of het wel of niet mag. Met deze uitspraak is er echter maar één uitleg van de wet: het mag niet. Zit wat in, maar het Hof heeft geoordeeld dat onze wet wél illegaal downloaden toestaat (en dat die wet dus opnieuw gemaakt moet). En iets principiëler, een wet die strijdig is met een richtlijn, is niet automatisch ongeldig (HvJ Adeneler-arrest). De wet blijft staan maar de Staat is schadeplichtig voor de schade die rechthebbenden lijden totdat de wet is gecorrigeerd. (Maar Arnoud, bij de bewaarplicht zei je nog dat die mocht worden genegeerd ondanks dat onze wet formeel blijft staan? Klopt, maar daarbij zouden bedrijven gedwongen worden grondrechten van burgers te schenden. En grondrechten winnen het van wetten.)

Hoe dan ook, de grote vraag is nu: wat gaan rechthebbenden (hoi Tim) straks doen met de nieuwe wet? Brein’s strategie is altijd geweest om tussenpersonen aan te pakken, dat is voor hen een stuk kostenefficiënter dan een kwart van alle Nederlandse huishoudens individueel aanpakken. Maar na de uitspraak in de Pirate Bay-blokkade ligt het wellicht alsnog meer voor de hand een aantal downloaders te gaan aanpakken pour encourages les autres.

Zou het werken? Natuurlijk zijn er proxies en vpn’s te over. Maar hoe veel van die 1,5 miljoen huishoudens snappen die?

Arnoud

Schend je met een thuiskopie in het buitenland het auteursrecht?

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 21 reacties

Een lezer vroeg me:

Als je op reis gaat met een gedownloade thuiskopie van je favoriete muziek/film/etc. op je laptop/mp3-speler/smartphone, kun je dan in de problemen komen als je naar een land reist dat geen thuiskopieregeling heeft?

De thuiskopie-regeling is ooit ingevoerd met het idee dat je mensen thuis niet moet lastigvallen met auteursrechtclaims. Iets overtypen met een carbonnetje eronder of een cassette-opname van de radio, nou ja vooruit laten we dat gewoon toestaan. En we doen een heffing op de drager, dan krijgt de maker nog niets.

Bij ons is in de jurisprudentie bepaald dat een thuiskopie ook uit illegale bron mag worden gemaakt, maar dat is lang niet in elk Europees land zo. De vraag ligt nu bij het Europese Hof van Justitie hoe dit precies zit: mag je de Europese auteursrechtregels zo uitleggen, of mag een thuiskopie alleen vanuit legale bron.

In een land waar men de thuiskopie uit illegale bron niet erkent, zou men dus in theorie de toerist-met-illegale-thuiskopie kunnen aanklagen voor auteursrechtinbreuk. De vraag is dan natuurlijk hoe men erachter komt. Een rechthebbende heeft geen enkele mogelijkheid om even snel op je laptop of mp3-speler te kijken immers.

Soms hoor je wel dat de douane iemands laptop of telefoon wil doorzoeken. Die zou dan bij aantreffen van een mp3-collectie kunnen vragen wat daar de bron van is, en bij een onbevredigend antwoord in theorie het voorwerp als auteursrechtschendend in beslag kunnen nemen.

Maar dat kan ik me moeilijk voorstellen. Hoe bewijst die douane dat de collectie illegaal is? “Dat is gekopieerd van mijn cd-collectie thuis” lijkt me niet te weerleggen voor de beste petmans. Nou ja, heel misschien als de bestandsnaam heel expliciet naar torrentsites of releasegroepen verwijst. Aangenomen dat die douanier weet wat “kickass.to” en “2hd.eztv” betekent natuurlijk.

Dus nee, ik zou me hier geen zorgen over maken. En je kunt natuurlijk altijd nog al je bestanden even in de cloud zetten, de douane passeren met een keurige zakelijke telefoon en vanuit een internetcafé de boel terug downloaden.

Arnoud