Oeps, op de wet zit in Georgia inderdaad auteursrecht

Het kopiëren of publiceren van de wet is in de Amerikaanse staat Georgia een inbreuk op auteursrecht, las ik bij Ars Technica. Ik blogde hier in 2015 over: ene Carl Malamud had de wetsteksten van de staat online gezet, en kreeg een claim wegens auteursechtschending aan de broek. Dat is nu bevestigd door de rechter, hoewel hij meteen in hoger beroep is gegaan.

Zowel in Nederland als in de VS geldt dat wetsteksten publiek domein zijn. Het lastige is alleen dat in enkele staten, waaronder Georgia, er geen officiële overheidspublicatie is van de volledige wetsteksten. Dit wordt door commerciële partijen gedaan, waarbij deze tevens annotaties toevoegen zoals verwijzingen naar andere wetsartikelen of relevante jurisprudentie. En die laatste is zeer belangrijk in de common law-rechtscultuur daar, zonder die jurisprudentie is de wet vaak niet te snappen. En het wegknippen van die annotaties is dus ook niet echt te doen.

Bijgevolg is dan onder lokaal recht het wetboek auteursrechtelijk beschermd, zodat Malamud deze niet zomaar mag overnemen. Ook niet met een beroep op fair use:

In the fair use analysis, the judge treated Public.Resource.Org harshly. Story made the extraordinary finding that Public.Resource.Org is engaged in “commercial” copying despite being a nonprofit, stating that the organization “profits” by “the attention, recognition, and contributions it receives in association with its copying and distributing the copyrighted OCGA annotations, and its use was neither nonprofit nor educational.”

Dat is natuurlijk wel érg overdreven en klinkt heel erg als een doelredenering: de wet is beschermd, dus mag het niet fair zijn om deze over te nemen.

In Nederland speelt dit gelukkig niet meer. In 1998 hadden we de zaak Vermande/Bojkovski, waarbij de laatste wetsteksten online zette van een CD-ROM van de uitgever Vermande. Die maakte bezwaar op grond van haar auteursrecht op de kopjes en dergelijke rond de wetsteksten, maar ook geschriftenbescherming (wat toen nog bestond). De rechtbank wees dat af, omdat Bojkovski alleen de wetsteksten zelf had overgenomen en daar geen rechten op zitten. Enige tijd later heeft Nederland besloten alle wetten zelf online te zetten – wetten.overheid.nl. Annotaties en verwijzingen zijn natuurlijk wel beschermd bij ons, maar die vind je in aparte bronnen.

Arnoud

Staat Georgia eist verwijdering van online wetboek

wetboek-strafvordering-2009-2010.pngDe Amerikaanse staat Georgia gaat de beheerder van public.knowledge.org aanklagen vanwege het publiceren van de Georgiaanse wetgeving, meldde The Register onlangs. In de aanklacht wordt hij een terrorist genoemd, dit naar aanleiding van een blog waarin hij zich een “standards terrorist” noemt. Georgia stelt dat zij auteursrecht heeft op de geannoteerde wetgeving zoals door haar via een betaalsite toegankelijk gemaakt.

Zowel in Nederland als in de VS geldt dat wetsteksten publiek domein zijn. Ons eerste geschil op internet daarover dateert uit 1998: in de zaak Vermande/Bojkovski zette de laatste wetsteksten online van een CD-ROM van de uitgever Vermande. Die maakte bezwaar op grond van haar auteursrecht op de kopjes en dergelijke rond de wetsteksten, maar ook geschriftenbescherming (wat toen nog bestond). De rechtbank wees dat af, omdat Bojkovski alleen de wetsteksten zelf had overgenomen en daar geen rechten op zitten. Enige tijd later heeft Nederland besloten alle wetten zelf online te zetten – wetten.overheid.nl.

Ook in Georgia staan wetten online. Het ligt daar alleen iets complexer dan bij ons. Amerikaans recht bestaat namelijk niet alleen uit wetten in het wetboek. Uitspraken van rechters zijn een minstens zo belangrijk deel van de wet. Daarom heeft de lokale overheid de wetsteksten laten voorzien van annotaties, die verwijzen naar relevante uitspraken. Alleen zo kun je effectief de gehele wet lezen en plaatsen. En het zijn die annotaties waar Georgia auteursrecht op claimt.

Voor de duidelijkheid, het gaat wel om iets meer dan enkel een zaaknummer van een vonnis:

Dit soort samenvattingen vergen zeker wel creatieve inspanningen, dus juridisch-theoretisch klopt het: er zit een auteursrecht op, en omdat het door een private partij is geschreven (het ingehuurde LexisNexis) geldt niet de Amerikaanse regel dat het een overheidswerk betreft dat publiek domein is.

Echter, volgens Public Knowledge zou het wel publiek domein moeten zijn. De reden is simpel: Georgia gaat er vanuit dat mensen de geannoteerde versie kennen, en baseert overheidsbeslissingen en beleid op dingen die in die annotaties terug te vinden zijn. Dat doet een beetje denken aan onze discussie over auteursrecht op normen die vanuit de wet worden voorgeschreven. Onze Hoge Raad bepaalde dat dat legaal is, omdat de norm dan formeel geen wet is. Dat je de norm móet kennen in voorkomende gevallen, doet daaraan niet af.

Georgia lijkt dezelfde insteek te kiezen, en met ongeveer dezelfde motivatie: het kost geld om normen te maken, en ook om annotaties te maken. Dat geld moet worden terugverdiend, en men vindt het dan logischer dat de gebruikers dit betalen dan dat het omgeslagen wordt naar alle belastingbetalers. Dat is een heel praktisch argument, waar dan alleen het principiële “iedereen moet de wet kunnen kennen” argument tegenover staat.

Een verschil met onze normen is dat die vooral voor professionals bedoeld zijn, en dat je van professionals eerder mag verwachten dat die betalen voor kennis of kunde dan een gemiddelde burger. Die moet de basisregels gewoon gratis kunnen opzoeken. Dat je voor complexe technische installaties of goedkeuringen moet betalen, is dan acceptabel omdat dat slechts een beperkte groep raakt. Daarmee zou de Georgiaanse situatie niet billijk meer zijn: men verbiedt nu immers iedere burger om de betaalde annotaties gratis af te nemen, en daarmee om de wet te kennen zonder ervoor te betalen.

Arnoud