Camera besteld, niet op voorraad, prijs wordt ineens verhoogd

nikon-camera.jpgEen lezer wees me op een Fok!-draadje:

Ik heb laatst online een camera besteld bij Foto de Vakman. Deze kostte me 1850 euro. Hij was er niet op voorraad vanwege de de slechte leverbaarheid. De Nikon fabriek in Japan waar die vandaan moet komen was getroffen door de aardbeving van een tijdje terug. Daardoor duurt het allemaal wat langer. Ik ben hier laatst door Foto de Vakman over op de hoogte gesteld via mail. Ik mocht kiezen of ik de bestelling wilde annuleren of ik zou nog een tijd moeten wachten. Ik heb er voor gekozen te blijven wachten.

Gisteren kreeg ik een email waarin stond dat de prijs van de camera omhoog is gegaan. Of ik nog 150 euro meer over wil maken of anders de bestelling wil annuleren. … [D]it mag toch helemaal niet? Ik heb al een bevestiging van mijn bestelling gehad waarin de prijzen staan en het geld is van mijn rekening afgeschreven. Ze kunnen toch niet zomaar alsnog de prijs omhoog schroeven?

Nee, dat kan inderdaad niet zomaar. Afspraak is afspraak: als je iets bestelt bij een webwinkel, dan moet men het bestelde product leveren voor de afgesproken prijs. Natuurlijk kan die prijs een fout bevatten, maar dat is niet jouw probleem als consument. Zolang de prijs redelijk is voor het product, heb je een rechtsgeldige en bindende overeenkomst. Uit het OTTO-arrest blijkt dat alleen bij evident ongeloofwaardige prijzen de winkel de bestelling mag weigeren.

Als een product niet leverbaar is, wordt het lastiger. Want hoe kun je een winkel dwingen iets te leveren dat niet meer te krijgen is? Maar daarbij moet je wel onderscheid maken tussen nooit meer leverbaar (uitverkocht, uit productie) en nu even niet leverbaar. Het laatste is geen reden tot annuleren. Pas als het product echt nooit meer zal komen, kan de overeenkomst worden geannuleerd. Je hebt dan recht op je geld terug (art. 7:46f lid 2 BW).

Wil je als consument blijven wachten, dan mag dat ook. De winkel kan niet eenzijdig besluiten dat jij wil annuleren omdat het product lange tijd niet leverbaar is – tenzij de periode zó lang is dat je redelijkerwijs niet langer nakoming kunt eisen. Maar dan hebben we het over meerdere maanden zo niet járen aan wachttijd.

Wat nu als de winkel gewoon niet levert en de 1850 euro terugstuurt, zoals -gok ik- ze gaan doen als de FOK-ker voet bij stuk houdt? Dan wordt het tijd om een rechtsbijstandsverzekeraar of consumentenrechtadvocaat in te schakelen, want dat mag natuurlijk niet. Je kunt dan proberen (via de rechter) alsnog nakoming te eisen en alsnog je camera te krijgen.

Een alternatief is schadevergoeding eisen. Dat is alleen lastig, want welke schade heb je geleden door de niet-geleverde camera? Je aankoopsom heb je terug immers. En welke schade heb je omdat je hem nu elders moet kopen? Lastig.

De wet biedt soms nog een mogelijkheid. Zo kun je bijvoorbeeld als je de camera écht nodig hebt als ‘dekkingskoop’ dezelfde camera elders kopen en dan het prijsverschil vorderen als schadevergoeding (art. 7:37 BW, zie ook Klik, p. 159 en Wessels, p. 142). Wel is vereist dat je ‘redelijk’ te werk gaat. Opzettelijk de duurste alternatieve leverancier zoeken is niet redelijk, bijvoorbeeld. En de verkoper waarschuwen dat je dit gaat doen, lijkt mij ook redelijk.

Natuurlijk kan de winkelier met zijn algemene voorwaarden gaan zwaaien, maar die zullen hem niet veel helpen hier. Een voorwaarde dat de winkel binnen drie maanden de prijs mag verhogen, mag namelijk niet in algemene voorwaarden opgenomen worden. Dit staat namelijk op de zwarte lijst (art. 6:236 sub i BW). En specifiek voor consumentenkoop staat dit ook nog een keer in artikel 7:35 jo. 7:6 lid 2 BW. De winkel moet expliciet vooraf vragen of de consument hem dit recht wil gunnen, en alleen als daar een expliciet ‘ja’ op komt, dan is de prijswijziging toegestaan.

Arnoud

37 reacties

  1. @1 Volgens mij gaat het er hier meer om dat het risico bij de leverancier ligt. Als je als leverancier de koop al hebt gesloten en je moet duurder inkopen dan verwacht, dan kun je dat niet ineens aan de klant doorberekenen. Waarom die prijs omhoog gaat is volgens mij niet zo relevant.

  2. Door de aardbeving zijn verschillende onderdelen van de camera niet meer leverbaar bij de gangbare leverancier, waardoor moet worden uitgeweken naar een andere leverancier die duurder is. Hierdoor wordt de productie van de camera duurder. Ook is door de aardbeving het productieniveau aangetast waardoor een schaarste in het kanaal is ontstaan hetgeen de prijs opdrijft.

    Verder staat er in het aangehaalde artikel over de zwarte lijst:

    dat de gebruiker de bevoegdheid geeft de door hem bedongen prijs binnen drie maanden na het sluiten van de overeenkomst te verhogen, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden;

    Het lijkt er dus op dat de winkelier gewoon de prijs kan verhogen als de consument maar het recht heeft om te ontbinden. Kortom, afdwingen zal wel een moeilijk verhaal gaan worden 😛

  3. @Wim ten Brink Het gaat hier gewoon om een Nikon D700 camera body – daar zijn geen varianten op. Je kan de camera bijvorobeeld wel kopen met een extra lens, maar dat is niet te vergelijken met de situatie die jij hierboven beschrijft.

  4. Als we dan toch met anecdotes beginnen. Ik had 3 jaar geleden een auto besteld, de leverdatum zou voor invoering van allerlei mileu belastingen zijn. (Ja de auto is bepaald geen A-klasse). Op de afgesproken lever datum niets gehoord en contact opgenomen.

    De auto was niet leverbaar zoals ik hem had besteld (de kleur was niet meer op voorraad en kon ook niet meer worden besteld, hoor je op de afgesproken lever datum), ik kon echter wel een andere kleur bestellen.Dat zou echter betekenen dat de auto een stuk duurder werd omdat levering dan over het jaar heen zou gaan en ik allerlei milieuheffingen/opslagen op mijn bord zou krijgen.

    Met alle discussies liep het (waarvoor ik al had gewaarschuwd) alsnog over het jaar heen. Ik heb toen een passende oplossing geeist waarbij ik een vergelijkbare auto zou krijgen zonder extra kosten. Toen bleek dat de dealer in december een aantal duurdere/luxere modellen uit de voorraad al op kenteken had gesteld om de mileuheffing/opslag te omzeilen. Een van deze auto’s is nu van mij, voor de oorspronkelijk overeengekomen prijs.

    In het begin heb ik mij vriendelijk opgesteld en schoot het niet op, tenslotte heb ik mij boos gemaakt en lukte het wel en ging ik er zelfs op vooruit. Wellicht is blaffen hier ook aan de orde, niet geschoten altijd mis gaat in dit geval wel op. (Niet alleen advocaten kunnen blaffen)

  5. @ Erik (7): Je hebt gelijk. Dat artikel verwijst naar artikel 35 (http://lexius.nl/burgerlijk-wetboek-boek-7/artikel35/) en hierin staat:

    1.Indien de verkoper bij een consumentenkoop krachtens een bij die overeenkomst gemaakt beding de koopprijs na het sluiten van de koop verhoogt, is de koper bevoegd de koop door een schriftelijke verklaring te ontbinden, tenzij bedongen is dat de aflevering langer dan drie maanden na de koop zal plaatsvinden.

    Kortom – zoals ik het lees- staat hierin dat de verkoper nog steeds de prijs mag verhogen zolang de koper maar kan ontbinden.

  6. Ik heb iets vergelijkbaars meegemaakt met een mini-PC van CentralPoint. Ik bestelde een Acer Veriton L480G en kon deze ook meteen afrekenen. Alleen, het bleek dat dit systeem toch uitverkocht was, alleen was de site niet bijgewerkt. En van het betreffende model zouden ze ook geen nieuwe voorraad meer krijgen.

    Wel konden ze mij voor EUR 20 meer een andere Acer Veriton L480G leveren. Het enige verschil was dat het nieuwe model een E5500 processor heeft en de oude een E5400 processor.

    Maar kan zoiets ook in dit geval gebeurt zijn? Het model dat je bestelde kon een iets ouder model zijn en wat ze nu in voorraad hebben is een iets nieuwere variant. Dat oude toestel kunnen ze dus niet eens meer leveren maar het nieuwe model komt wel het meest overeen met wat je had willen bestellen. Als dit het geval is, kan ik mij voorstellen dat je dus iets meer moet betalen.

    Dus een iets nieuwer model zou volgens mij een prijsverhoging kunnen rechtvaardigen. Dan bestel je een Nikon KlikSnel versie 1.0.1 maar die is niet leverbaar maar wel versie 1.0.2 of 1.1.1 of zo. Misschien kan die ook nog 1 stapje verder inzoomen en is die 1 megapixel groter of zo. Geen idee, maar een ander model als alternatief zou een andere prijs mogen kosten. Brengt de webwinkel dat toestel wel als alternatief model omdat het bestelde model niet leverbaar is?

    @Arnoud, ik zie geen bronvermelding staan met betrekking tot de foto in je post. Hoe zit dat? 😉

  7. @Erik, volgens mij was de Nikon D700 al in 2008 geproduceerd. En ik kan mij een groot prijsverschil voorstellen tussen een exemplaar die in 2008 uit de fabriek kwam en eentje die in 2011 uit de fabriek kwam. De voorraad uit 2008 is op en niet meer leverbaar. Wat overblijft is de nieuwe levering uit 2001, maar die kost dus meer. Heeft waarschijnlijk een iets nieuwere firmware en zo, maar zou verder identiek kunnen zijn aan de versie uit 2008. De verschillen hoeven niet groot te zijn, maar kunnen wel het prijsverschil verklaren. Ik neem aan dat de winkelier een hogere inkoopprijs heeft moeten betalen en deze probeert door te rekenen. Vraag is alleen of dat mag… Mag de verhoogde inkoopprijs doorberekend worden indien de voorraad eerst op was maar het product later alsnog leverbaar is?

  8. @Sander: inderdaad, er moet bij staan dat de consument dan mag ontbinden.

    “Winkelier heeft het recht de prijzen te verhogen als de omstandigheden daar aanleiding toe geven. Zij zal de klant vooraf informeren en de klant gelegenheid geven de overeenkomst te ontbinden binnen een redelijke periode van veertien dagen.”

  9. Dat een beding niet voorkomt op een van de lijsten maakt het natuurlijk nog niet een redelijk beding. Omstandigheden is zo vaak dat hier ook het duurder worden van buitenlandse valuta onder vallen. En de prijsverhoging een feit laten zijn als de klant niet binnen 14 dagen heeft gereageerd levert m.i. een wilsgebrek op. De koop in die situatie ontbinden lijkt mij redelijker.

  10. Ik heb de AV van Foto de Vakman even opgezocht: Artikel 9 gaat over tussentijdse prijsverhogingen.

    4. Prijsverhogingen vanaf 3 maanden na de totstandkoming van de overeenkomst zijn alleen toegestaan indien de ondernemer dit bedongen heeft en: a) deze het gevolg zijn van wettelijke regelingen of bepalingen; of b) de consument de bevoegdheid heeft de overeenkomst op te zeggen tegen de dag waarop de prijsverhoging ingaat.
    Tja, een aardbeving in Japan is geen wettige regeling of bepaling. Dit betekent dat deze winkelier dus niet bevoegd is om de prijs te verhogen. Hij zal moeten leveren, tenzij de Nicon D700 die hij in voorraad heeft toch een ander model is dan de versie die hij voorheen op voorraad had. En dat is twijfelachtig. (Maar goed, nieuwere firmware, net een megapixel meer, wat dan ook, zou genoeg kunnen zijn.)

  11. @Alex: Inderdaad, je mag de zwarte lijst niet omgekeerd toepassen. Er zullen concretere omstandigheden genoemd moeten worden. Het ‘zwijgen is toestemmen’, mja maar je moet iets. Anders negeert een vervelende klant gewoon al je mededelingen en kan hij aanspraak maken op de originele prijs. Terwijl de keurige klant dan gestraft wordt voor het instemmen.

    Lastig is dat de winkel de koop niet mág annuleren, want dat is nu net een zwartelijstbeding.

  12. Oeps ik had te snel gelezen. De AV van thuiswinkel = de av van Foto de Vakman en er staan bedingen in tot 3 maanden en vanaf 3 maanden. Er staat dus nog steeds niet in dat de winkel de prijs mag verhogen. Mea culpa.

  13. @Wim:

    Tja, een aardbeving in Japan is geen wettige regeling of bepaling. Dit betekent dat deze winkelier dus niet bevoegd is om de prijs te verhogen

    Het is A OF B. Indien alleen B van toepassing is, is de verhoging ook goed (volgens de AV tenminste).

  14. @Marcel, correct. Maar tot 3 maanden mag het alleen indien er een wettelijke bepaling intrede doet. Vraag is alleen hoe lang de bestelling nu al duurt. Meer of minder dan 3 maanden? De aardbeving in Japan was minder dan drie maanden geleden. Dus die tweede bepaling is (nog) niet aan de orde.

  15. @Wim ten Brink (17) Volgens mij is firmware niet echt een fysiek verschil aan de camera waarop ze zouden kunnen aanmerken dat een 2011 body verschilt van een 2008 body. Die firmware is immers door de gebruiker te updaten. Software is erg dynamisch en daarom volgens mij niet echt een statische producteigenschap waardoor het product anders zou zijn. Verder zijn er geen wijzigingen tussen verschillende batches. Misschien een ander materiaaltje intern, maar dat staat echt niet bij de specificaties. Verder staat er op hun website niet dat een camera uit een bepaalde productiebatch afkomstig zou moeten zijn…

  16. @Erik het is een verschil in interpretatie. Het aanbog geldt b.v. voor een camera met firmware versie 1.0 maar die kunnen ze niet meer leveren. In plaats daarvan hebben ze een camera met firmware 2.0 erop. Het is een minimaal verschil, maar kan mogelijk als rechtvaardiging gebruikt worden. Dat de gebruiker de firmware zelf ook kan upgraden doet er verder niet toe, want dit is dus een extra dienst die dus al voor de gebruiker is gedaan. Maar goed, ik weet niet hoe die webwinkel denkt dat hij die meerprijs kan rechtvaardigen maar als hij het wil kan hij wel het een en ander erbij fantaseren! Ik denk wel dat het bij de rechter wel goed komt voor de consument, als het ooit zo ver komt, maar het is wel iets om rekening mee te houden. Goed uitzoeken of er echt geen verschillen zijn en daarnaast ook goed de algemene voorwaarden erbij houden. Maar wat ik uit de AV opmaak is dat ze bij een wachttijd van minder dan 3 maanden niet zomaar de prijs kunnen verhogen. Omdat de aardbeving in Japan kennelijk de oorzaak is van de prijsverhoging schat ik in dat de bestelling misschien pas 2 maanden geleden is gemaakt. Het enige wat ze kunnen beweren is dat het bestelde model niet meer geleverd wordt en dat de klant dus een nieuw model met “toevallig” dezelfde modelnaam kan kopen voor een meerprijs. Zou de rechter daar in trappen?

    Vraag mij verder af, aangezien het een vrij hoog aankoop-bedrag is. Indien de koop ontbonden wordt, moet de webwinkel dan ook rente betalen over het geld dat ze moeten terugbetalen? Immers, ze zebben al die tijd het geld gehad en de klant had dit net zo goed al die tijd op een spaarrekening kunnen zetten met misschien 0.1% rente per maand. Na drie maanden is dat toch wel een kleinde 20 tot 30 Euro waard. 🙂

  17. @Wim ten Brink Ik zou zeggen, volg het topic op FOK. De gebruiker daar kreeg zonet het volgende te horen:

    “Ik mailde ze nog een keer om alsnog de camera op te eisen. Wensen ze nu het geld terug te storten zodat ik ‘elders terecht kan’. Ze lezen hier me trouwens, blijkt uit onze correspondentie.”

  18. Recht hebben en recht krijgen is net zoiets als gelijk hebben en gelijk krijgen.

    De schade is nihil, en als je geen rechtsbijstandverzekering hebt (denk aan de grens van e65,-) dan is procedureen of een advocaat duurder dan die e150,- extra betalen. Duurdere inkoop vanwege een leverings- productie perikelen in Japan zou ik als webwinkelier onder overmacht plaatsen. “En zoek het maar uit”.

    Vraag is of de rechter daarvoor het risico volledig bij de winkelier moet leggen.

    Bovendien, als het om een Nikon D700 Body gaat kun je die elders voor e1899 kopen, hoezo schade.

  19. @Anoud(18): Dat die “keurige” klant wordt “gestraft” zou worden is geen goede verdediging voor dit beding, omdat die “domme” klant geen onderdeel uit maakt van de overeenkomst tussen verkoper en de “lastige” klant, die zijn vakantie allang en breed in zijn agenda had staan.

    De (on)redelijkheid van een beding moeten we beoordelen door te kijken of hiermee het evenwicht tussen de rechten en plichten van partijen in strijd met de goede trouw aanzienlijk wordt verstoort. Een beding dat de verkoper het recht geeft om de verplichting van de koper in zijn nadeel te veranderen kunnen we met recht een aanzienlijke verstoring noemen, indien: 1. hier geen redelijke limiet aan worden gesteld, 2. het criterium daarvoor ruimer is dan het criterium dat bij overmacht hoort (act of god) en 3. de tijd onvoldoende ruim is om omstandigheden zoals vakantie mee op te vangen.

    Een beding dat de verkoper het recht geeft om de koop te ontbinden wanneer 1. de verkoper het product duurder moet inkopen door een act of god 2. en de koper niet binnen een redelijke termijn (dat zou m.i. minimaal vier weken moeten zijn) gereageerd heeft, staat bij mijn weten niet op de zwarte lijst. Over welke sub heb jij het?

  20. Er valt mij opeens iets op, maar ik kan het mis hebben… De site gebruikt de algemene voorwaarden van de Nederlandse Thuiswinkel organisatie, maar ze lijkt er niet bij aangesloten te zijn! Ik zie het Thuiswinkel waarborg label niet op de webwinkel site… Ik zie wel een QShops keurmerk en dat deze webwinkel er sinds maart 2011 is aangesloten. QShop kan best betrouwbaar zijn maar ThuisWinkel is veel beter bekend, volgens mij. In ieder geval, het is voor mij een rode vlag. Een alarmbel! Ik zou er in ieder geval niet gekocht hebben. En in dit geval zou ik blij zijn indien ik mijn geld direct terug kreeg zodat ik de camera kan kopen bij een bedrijf dat wel een Thuiswinkel waarborg label heeft.

    Enne, ik zou bij QShops een klacht indienen over dit bedrijf, dat kennelijk niet goed op de hoogte is van haar eigen regels. Geen idee of dat veel effect zal hebben, maar toch…

    Overigens, op ThuisWinkel gelezen:

    Ik heb een artikel besteld dat pas over enige maanden geleverd gaat worden. Dat wist ik van te voren. Nu stelt het bedrijf dat er sprake is van een prijsverhoging. Moet ik die betalen? Wanneer de prijs binnen drie maanden na het sluiten van de overeenkomst wordt verhoogd, terwijl deze bij het sluiten van de overeenkomst is vastgesteld, heeft u het recht de overeenkomst te ontbinden tenzij de prijsverhoging het gevolg is van een wettelijke maatregel.
    Vervelend, want het enige wat je in een dergelijk geval dus lijkt te kunnen doen is het terugeisen van je geld… En deze winkelier is best bereid de klant zijn geld terug te geven.

  21. @Arnoud, Sander in post 16 had het over deze voorwaarden en nu valt het mij op dat dit de AV is van de volkskrant. Sander had het over thuiswinkel. 🙂 Ik dacht dus: ‘artikel over nieuwe voorwaarden thuiswinkel’… Okay, niet thuiswinkel dus maar VdF heeft dus de voorwaarden van de volkskrant grotendeels overgenomen. Of er is ergens een standaard template die beiden aan hun eigen smaak hebben aangepast.

  22. Het gebeurt heel vaak dat webwinkels die een product op voorraad hebben ten tijde van bestellen, een tijdje later de bestelling annuleren wegens niet op voorraad. Op zich geen probleem want webwinkels tonen vaak de voorraad van de leverancier die bijvoorbeeld eens per dag bijgewerkt wordt. Toch staat exact hetzelfde product dan soms binnen een week na annuleren weer als op voorraad maar dan tegen een veel hogere prijs.

    Een webwinkel zou in dat geval dus eigenlijk gewoon moeten leveren voor de lagere prijs? Of is er geen overeenkomst zolang de bestelling de status “In behandeling” heeft?

  23. Een overeenkomst komt tot stand door de aanvaarding van een aanbod. Op het moment dat de koper het aanbod van de verkoper aanvaard is de overeenkomst een feit. Deze overeenkomst kan niet zomaar eenzijdig worden geannuleerd c.q. ontbonden. Wel of niet op voorraad speelt hierbij in principe geen rol, maar als de winkelier aangeeft dat hij het product op voorraad heeft terwijl dat niet zo is, dan helpt dat zijn zaak natuurlijk niet.

  24. Interessant onderdeel, dat “dekkingskoop” (art. 7:37BW). Dat je hier redelijk mee om moet gaan lijkt mij evident. Maar mag je het te allen tijde toepassen? Je schrijft dat als je de camera écht nodig hebt, je een dekkingskoop mag doen.

    Maar stel dat je hem niet echt (direct) nodig hebt, dat je hem alleen maar besteld heb voor je hobby. Mag een dekkingskoop dan nog steeds?

    Zou je bv. kunnen stellen dat de aanbieding zo aantrekkelijk was (maar niet geleverd kon worden) en je hem alleen ergens anders duurder kan krijgen, dat dan het principe dekkingskoop mag worden toegepast om de schade te beperken?

  25. In een dergelijk geval in eerste instantie nakoming eisen. Als de prijzen van de camera in het algemeen hoger zijn geworden en je de camera niet meer voor €1850,- kunt kopen, kun je de overeenkomst ontbinden en op grond van art. 6:74 jo 6:277 BW schadevergoeding eisen. De te vorderen schade is dan de gemiddelde prijsverhoging.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.