Een lezer vroeg me:
Kun je iemand verbieden foto’s te maken van je huis vanaf de openbare weg? Dat lijkt me toch een schending van je privacy, zeker als het interieur ook op de foto komt.
En een andere lezer vroeg me:
Laatst liep er bij ons op de manege een fotograaf en die zette zomaar mijn paard op de foto! Dat wil ik helemaal niet. Heb ik portretrecht en wat kan ik doen?
In beide gevallen is het antwoord kortweg: nee, dit kun je niet verbieden, en portretrecht is niet in te roepen in deze situatie.
Het portretrecht kun je inroepen als je herkenbaar op de foto staat. Daarvoor hoef je niet per se met je gezicht op de foto te staan, maar er moet wel een mens op staan. Een huisdier of een huis is geen mens, en daarbij geldt dus het portretrecht niet.
Als bij de publicatie de naam van de eigenaar wordt genoemd, dan zou er heel misschien een beroep op de privacywet (Wet bescherming persoonsgegevens) gedaan kunnen worden om zo de publicatie tegen te houden. Maar dat lijkt me niet heel sterk, zeker niet als het alléén de naam is. Dat lijkt me onder vrije nieuwsgaring te vallen. Bij de foto het privéadres noemen van het baasje zou ik wel in strijd met de privacy achten.
Ook voor huizen geldt geen portretrecht. Eén rechter verklaarde het ooit onrechtmatig om foto’s van een huis te maken zonder dat te vragen, met de motivatie dat de kantonrechter “het zelf ook niet leuk zou vinden” om zijn huis zomaar in een commerciële folder terug te zien. Dat werd in hoger beroep terecht ongedaan gemaakt. “Leuk vinden” is juridisch geen argument. Er was geen sprake van inbreuk op de privacy of op het eigendomsrecht (het “ongestoord genot” van je eigendom is deel van dat recht).
Bij foto’s van het interieur van een huis zou je wellicht wel van een privacyschending kunnen spreken. Daarvan was bij foto’s van het interieur van De Eikenhorst, op koninklijk landgoed De Horsten, sprake. Wel woog daarbij mee dat de teksten bij de foto’s (“Van de zolder met zijn geheimen, via de verdieping met VIER KINDERKAMERS…”) als tendentieus werden gezien. Ik raad fotograferende aannemers dan ook altijd aan om toestemming te vragen, als ze foto’s maken voor hun portfolio.
Een private organisatie, zoals een manege of fokkerij, zou huisregels kunnen stellen voor bezoekers. Een huisregel kan dan zijn “Verboden andermans dier te fotograferen zonder toestemming”, en op grond van die huisregel kunnen fotografen dan worden geweerd als ze toch zomaar foto’s maken. Maar dat werkt niet altijd. Bij een wedstrijd is er al snel nieuwswaarde aan de foto’s, en die nieuwswaarde kan de huisregel opzij zetten.
Arnoud
Nieuwswaarde is zo’n subjectief begrip. De lezers van blauw bloed zitten misschien te wachten op het complete schema van wie wanneer en hoe lang op bezoek gaat bij prins Friso, mij laat het volkomen siberisch. Ik vind hooguit het begrip als “De artsen verwachten een volledig herstel” of “hij zit voor zijn leven in een rolstoel” enige nieuwswaarde hebben. Is er geen mogelijkheid om te stellen dat je ergens geen foto’smag maken zonder expliciete toestemming ongeacht de vermeende nieuwswaarde.
Stel, ik zet een bordje in mijn tuin: “Verboden te fotograferen” en er komt iemand langs en die neemt alsnog een foto van mijn Chihuahua terwijl mijn hondje aan het spelen is, kan ik daar dan wat aan doen?
Ik neem een portretfoto van mijn Chihuahua en plaats deze op mijn site. Die foto is duis alleen beschermd via copyright?
Een fotograaf neemt een foto van mijn hond en mijn hand is zichtbaar op de foto. Geldt het portretrecht dan wel? Zoniet, wat als ik een herkenbare verminking of moedervlek of ring op mijn hand heb zitten?
En ik draag al jaren een hoed. Een mooie Stetson met veertje. Hoeden zijn tegenwoordig nog redelijk zelfzaam dus als een fotograaf een foto maakt van mijn hond met mijn hoed in mijn tuin, is dat dan voldoende herkenbaar om onder portretrecht te vallen?
Of je koopt de auteursrechten betreffende je huis van de architect 😉 (Moet het wel een ‘apart’ huis zijn. Anders snap ik ook niet waarom de fotograaf jóuw huis moet hebben.)
@Peter van G: Zo’n regel zou dan weer onbillijke situaties opleveren als zich daar écht nieuws voordoet. Een beroemde foto is die van toen-nog prinses Beatrix en haar vriendje in de achtertuin. Gemaakt terwijl ze zich onbespied waanden in de achtertuin, in een intiem momentje ook nog, en door een persmuskiet die in de struiken lag te wachten. Maar zó heftig nieuws dat hij toch gepubliceerd kon worden: onze toekomstige koningin, met een Duitser!
@Wim: Nee, als die iemand op de openbare weg staat dan is dat bordje niet van toepassing. Je hond heeft geen portretrecht.
Als jij herkenbaar bent op de foto dan kun je op grond van jóuw portetrecht optreden, maar je moet dan wel een redelijk belang hebben tegen de publicatie van het van jou herkenbare. En als de fotograaf jou dan wegpoetst dan heb je niets meer te vorderen. Het zou dus kunnen, dat jij met je Stetson met veertje én moedervlek in je achtertuin herkenbaar bent en daarmee dat de foto een portret is. Maar als jij er toevallig in een hoekje op staat dan denk ik dat je geen redelijk belang hebt.
De kantonrechter die het “zelf ook niet leuk zou vinden” mag gaan lobbyen om de wet hierop aan te passen (trias politica enzo), maar mag natuurlijk zelf deze uitspraak niet doen. Beetje dom.
Met andere woorden, zorg ervoor dat je huisdier altijd een kledingstuk aanheeft waarop jouw foto staat en de tekst “Dit huisdier is eigendom van ‘jouw naam'”. Is er bij een foto van het dier ook altijd sprake van portretrecht en/of privacywet 😉
Okay, lastigere situatie dan. Ik ben boer en heb een weiland en er loopt een eigen weg dwars door dat weiland dat door wandelaars wordt gebruikt. Aan het begin en einde van dat pad staat een bordje dat fotograferen verboden is. Een wandelaar neemt echter alsnog een foto van mijn koeien die lopen te grazen en publiceert dit. Mag dat dan? Want de weg is een prive-weg, maar wel opengesteld voor publiek…
Of simpeler. Ik ga een restaurant binnen en maak diverse foto’s. Mag ik die zomaar op mijn weblog publiceren?
Ik had natuurlijk ook als voorbeeld kunnen nemen dat een filmmaatschappij camera’s ophangt in een ziekenhuis en alle binnenkomende patienten eerst filmt en daarna om toestemming vraagt maar of dat wel of niet mag lezen we wel in de krant. De meningen daarover zijn verdeeld… 🙂
Is er ook geen beperking die architecten kunnen opleggen voor hun creaties? Dan worden het foto’s van “kunstwerken” en die kun je toch wel beschermen, zelfs als staan ze op een publieke plaats, of niet?
@8: Zie: http://newurbanist.blogspot.com/2005/01/copyrighting-of-public-space.html . De meningen zijn er over verdeeld (en ik ben ook ambivalent).
@8 Nee, als een gebouw of kunstwerk op een openbare plaats staat, kan een architect geen beperkingen opleggen: Fotograferen van kunst op openbare plaatsen (De omgeving moet wel te zien zijn, geen close-up.)
@Wim, Vanaf de openbare weg mag je fotograferen wat je wil. Je hebt hooguit een probleem met publiceren van die foto’s. deze discussie is wekeliks te zien in reality programma’s waarbij de politie gevolgd wordt en waarbij degene die aangehouden wordt tekeer gaat dat hij niet gefilmd wil worden. Dat mag dus wel, maar ze moeten iemand dan wel onherkenbaar maken.
@8, Ja architectuur kan beschermd zijn als ie volgens mij heeft Arnoud hier in het verleden wel over geblogd. Maar ook dan geldt, fotograferen mag, publiceren is aan regels gebonden.
@Peter, maar het gaat om een weg dat priveterrein is, maar wel door heel veel wandelaars gewoon gebruikt wordt. Dus geen openbare weg maar wel open.
@Wim: Dat is wél openbare weg dan. Pas als er een versperring is (slagboom of hek) dan is de weg niet meer openbaar.
Je mag daar dus filmen tot de eigenaar je sommeert op te houden en weg te gaan.
Okay, stomme vraag misschien: Wat maakt het jou uit of ze een foto nemen van je paard of koe? Ik snap serieus het probleem hier niet.
@Jeffry, misschien omdat mijn huurbaas niet mag weten dat ik een hangbuikzwijntje in huis heb? Eenvoudiger: bekende Nederlanders lopen het risico dat hun huisdieren worden ontvoerd voor losgeld en die kans wordt groter als meer mensen weten hoe het puppie eruit ziet.
Ik heb even een vraagje: Kan de fotograaf je foto’s van je huisdieren (Waar je opdracht voor hebt gegeven te fotograferen en daar dus voor betaald hebt) gebruiken en zomaar doorsturen naar derden???
Ik heb even een vraagje: Kan de fotograaf je foto’s van je huisdieren (Waar je opdracht voor hebt gegeven te fotograferen en daar dus voor betaald hebt) gebruiken en zomaar doorsturen naar derden???
@Ine: Volgens mij mag dat niet zomaar. Als je werkt onder contract dan zijn de rechten voor de opdrachtgever, tenzij anders is afgesproken. Maar er zullen vast wel allerlei haken en ogen zijn. IANAL.
Buitengewoon prettig verhelderende verhandeling! Dank!
Ik blijf nog met 1 vraag zitten: stel ik sta op de openbare weg en maak een foto van een woning waar iemand in de afgesloten maar duidelijk zichtbare tuin staat. Mag zo’n foto dan wel? Of mag je daar in theorie 6 maanden voor de bak in?
@zmoooc: Die foto is legaal. Publicatie daarvan kan soms tot schending van het portretrecht leiden, dat hangt er een beetje van af wat ie aan het doen is in de tuin en in welke context jij het publiceert. Schending van het portretrecht kan leiden tot een claim wegens schadevergoeding maar niet tot gevangenisstraf.
Ik bedenk opeens nog een regelmatig voorkomende situatie. Een huiseigenaar plaatst beelden van een inbreker in zijn huis op het Internet. In totaal 2 minuten film van HD-kwaliteit genomen door een verborgen camera plus 20 foto’s die vanuit een verborgen hoekje zijn genomen en waarbij is ingezoomd op het gezicht van de inbreker, die geen bivakmuts of iets anders op heeft. Mogen die beelden het internet op?
@20: En als dezelfde man / vrouw nou gewoon op visite is? Zelfde vraag (ik weet het antwoord niet). Misschien een bordje: “Door dit huis te betreden gaat u akkoord met de volgende voorwaarden: ..” 😉
@Arnoud Engelfriet, #19: Thanks!
Ik bedenk me net nog een situatie die ik wel eens meemaak: vanaf je eigen balkon (aan de achterzijde van je woning) een foto maken van iemand die in zijn achtertuin zit maar zichtbaar is vanaf de openbare weg.
Zolang die persoon er niet herkenbaar opstaat, lijkt mij het geen probleem. Wie zegt trouwens dat je die persoon fotografeerde en niet het molshoopje naast hem?
Als een filmpje van een dier gemaakt en geplaatst is op facebook, zonder dat de eigenaar hiervan op de hoogte is en de eigenaar zonder dat iemand haar kent tot op het bot wordt afgekraakt. Is hier dan ook geen sprake van enige schending?
Een filmpje van andermans dier maken is niet verboden. Het ‘afkraken’ van de eigenaar kan smaad of belediging zijn, maar vereist is dan wel dat andere lezers weten over wie het gaat.
Oh maar dat is dan makkelijk. De eigenaar maakt zich bekend bij het commentaar over de foto, met als gevolg dat alle afkraak-opmerkingen plotseling smaad of belediging worden, en vordert vervolgens de verwijdering van al deze commentaren.
Nou, dan zou ik toch nee zeggen en het gooien op eigen schuld. Als A alle moeite doet om het anoniem te melden zodat B geen schade lijdt, en B dan zelf de link gaat leggen, dan is dat juridisch gezegd B’s domheid en dat kan ie niet op het bordje van A schuiven.
WAT betreft het fotograferen van dieren, wel of niet in opdracht, blijkbaar zijn dierenfoto’s openbaar bezit. Je mag die zonder gevolgen kopieeeren doorsturen vermedigvudigen enz. Dieren hebben geen portretrecht zoals mensen dat wel hebben.
Dieren hebben geen portretrecht, maar een dierenfotograaf heeft wél auteursrecht (copyright) op de foto. Je mag deze niet zonder zijn toestemming kopiëren, doorsturen of publiceren!
ik heb een vraag maak voor een hondenschool foto’s van honden aleen honden als ik het goed lees is hier geen protretregt op klopt dat
Pingback:Leren Ontrafeld » Mag je geveltjes van huizen fotograferen voor een werkstuk bij de opleiding Bouw, Architectuur en Meubeldesign?
Oke lieve mensen. Ik heb ook een mooie. Een aannemer heeft in zijn folder de foto van ons huis geplaatst (die hij niet zelf heeft gebouwd). Ons huis is door architect ontworpen (voor ons). Ik zou het normaal vinden als het onze aannemer was en dan nog zou ik graag willen dat hij toestemming had gevraagd. Hoe zit dat? Kan je eigen aannemer foto van jouw huis in zijn folder plaatsen zonder overleg met jou? en kan een aannemer die HELEMAAL NIET jouw huis heeft gebouwd een foto van jouw huis plaatsen? Ben benieuwd naar jullie reactie. Ik zou het fijn vinden als we hier iets tegen kunnen doen.
Ik weet niet of je er zelf iets aan kan doen. Maar de aannemer die het huis gebouwd heeft moet er volgens mij wel iets aan kunnen doen. Het lijkt me iets van oneerlijke handelspraktijken omdat de aannemer de suggestie wekt dat hij jullie huis gebouwd heeft. Ook de architect zou zich benadeeld kunnen voelen en wellicht stappen ondernemen.
Jullie zelf worden (m.i.) niet benadeeld hierdoor maar ik ben geen jurist 🙂
Dank je. Onze aannemer is failliet gegaan, dus dat ligt lastiger. Ik vind het in ieder geval heel brutaal. Je kan toch niet een foto van iemands huis maken en op je site zetten alsof je het huis zelf hebt gebouwd… nou ja. Triest vind ik dat.
Je kan in elk geval altijd een
blaf-briefsturen. Met een beetje dreiging zal hij het er waarschijnlijk wel afhalen en een ander huis er op zetten.Wie heeft de auteursrechten op het ontwerp van het huis? (Waarschijnlijk de architect.) Dat is degene die het meeste recht van spreken heeft waar het gaat om bezwaar maken tegen een reproductie.
Als de eigenaar heeft meegewerkt aan het ontwerp door bepaalde voorstellen te doen bij de architect, dan is de eigenaar mogelijk mede-auteur. Dat hangt natuurlijk ook af van het contract met de architect. Als je als eigenaar b.v. keuzes hebt gemaakt voor de vorm van de gevel, de kleuren van de kozijnen, de groottes van de ramen dan zou je kunnen proberen om zelf als mede-auteur in actie te komen.
Hoor ik iemand giechelen? Nog niet…
nou het sluit wel aan hoe ik erover denk. we hebben samen met de architect een huis ontworpen. het is vooral aan de buitenkant geen standard huis. ik baal gewoon dat iemand zo met ons ontwerp in zijn folder pronkt (met grote oplage gedrukt zeker). bleh. dank voor je reactie.
Maar je mag toch gewoon fotograferen vanaf de openbare weg? Dus kan de architect wel iets met z’n auteursrecht?
Fotograferen wel, maar auteursrechten gaan om het publiceren en niet fotograferen. Bij publicaties moet je enige rekening houden met de rechten van anderen. De woning nabouwen mag dan niet, want deze is beschermd. Het opnemen ervan in een folder is een randgeval.
Dat snap ik Wim. Misschien had ik mijn reactie iets uitgebreider moeten maken 🙂
bron: http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/22092/
Allen, wat fijn, al jullie reacties. Ik heb echt geen moeite als iemand foto’s van ons huis maakt omdat hij het leuk / mooi of whateven vindt. Wel voor eigen gebruik. Maar een foto maken en deze in je eigen folder te stoppen, pagina groot, gewoon ons huis en daarvoor een gephotoshopt mannetje 🙂 brrr… Dus zonder mijn toestemming mag er geen poster (dus ook folder) waarin ons huis pagina groot in beeld is? Ik ga even de link doorlezen…
dank 🙂
Rosalie, Ik denk dat het juist wel mag. Omdat het gebouw gewoon vanaf de openbare weg te zien is, is een afbeelding van het gebouw juist niet beschermd en zou hij dit mogen doen.
Ook al zou het wel beschermd zijn, dan nog is het maar de vraag of opname in een folder valt onder de noemer
hoofdafbeelding. Als het folder vullend op de voorkant staat, is er iets voor te zeggen. Als er in de folder een kleine afbeelding staat, wordt het al twijfelachtig. Maar nogmaals dit doet niet eens ter zake omdat het (m.i.) niet beschermd is door de auteurswet.Ik denk dat je met auteursrecht niet ver komt en zou het eerder zoeken in oneerlijk handelen/oplichting. Als hij is aangesloten bij een branchevereniging kan je daar misschien een klacht indienen.
NP dank je voor je duidelijke toelichting. Wordt er niet blij van maar goed… ik snap het wel.
Mijn buren hebben een hond welke verwaarloosd werd, ik heb daar een foto van gemaakt en de dieren bescherming ingelicht,in de tussentijd hebben ze voorzieningen getroffen voor hun beest en zorgen er nu beter voor, nu eisen ze dat ik de foto’ van Facebook verwijder of er anders nemen ze stappen. Er staan geen mensen op de foto en een klein stukje van hun huis. Wat moet ik nu doen?
Staat er nog iets bij de foto? Dat is wel relevant.
Verder “moet” je niets doen. Je moet doen wat je wil doen. Je kan de foto verwijderen en een iets betere relatie met je buren krijgen. Je kan ook even lekker buurtje pesten, de foto laten staan en afwachten welke stappen ze ondernemen. Misschien is er juridisch niet heel veel wat ze kunnen doen, maar je buren kunnen ook andere stappen ondernemen; als buren kan je elkaar eindeloos pesten zonder wetten of regels te breken.
Eerst en vooral lijkt het dat je meer hebt gedaan dan alleen de dierenbescherming inschakelen. Je hebt de foto op Facebook gepubliceerd, mogelijk in combinatie met de tekst: “Mijn buren verwaarlozen hun hond.” Probleem daarvan is dat ze daardoor te identificeren zijn, namelijk de mensen die naast jou wonen en een hond hebben… Maar portretrecht is dus niet van toepassing. Maar mogelijk wel smaad. Het zal wel lastig worden voor je buren om dit aan te tonen maar als het ooit bij de rechter komt dan zal de rechter vragen waarom je de foto niet hebt verwijderd. Dus laat ik het ook vast vragen: waarom heb je de foto niet verwijderd?
Even afgezien van het juridische aspect. Waarom zou je de foto niet verwijderen? Ik snap dat nooit zo goed. Als een buurman mij iets vraagt probeer ik hem te helpen. Ook al zijn we niet de beste vrienden.
Je doel (beter leven voor de hond) is toch al bereikt? Het enige wat je m.i. bereikt door de foto te laten staan is een (nog?) slechtere relatie met de buren.
Juridisch zal het vast allemaal mogen, ik zou niet weten waarom niet.
De foto was gemaakt om aan te tonen dat er hier sprake was van verwaarlozing , het was en is een afgeschermd Facebook waar alleen vrienden de foto konden zien. Dus vrije nieuwsgaring is hier niet toegestaan? Ik heb de mensen zelf nooit beledigd of beschuldigd, dus waarom smaad?
Je hebt de mensen natuurlijk wel beschuldigd van
dierenmishandelingverwaarlozing (of het nu waar is of niet).Zoals al gezegd, juridisch zal je de foto mogen laten staan en zal er niet veel zijn wat ze er (juridisch) aan kunnen doen. Maar waarom zou je? Waarom niet:
Ik kan me écht geen reden bedenken waarom je het zou weigeren.
De lijn tussen vrije nieuwsgaring en smaad is erg dun. Je moet natuurlijk wel zorgvuldig omgaan met nieuwsfeiten. En ook al is het enigszins afgeschermd, je publiceert nog wel. De foto van een verwaarloosde hond is best ernstig, mede omdat de eigenaar de hond nu kennelijk beter behandelt. Dus nogmaals de vraag: waarom zou je de foto laten staan? Waarom niet verwijderen?
nu ik er zo over na denk is uw antwoord eigenlijk ook het beste , ik heb bereikt wat ik wilde en daar ging het om. Het geluidsoverlast wat de beestjes in de nachtelijke uren veroorzaken is een ander verhaal, de foto zal ik verwijderen van Facebook, bedankt voor het advies
Ik ga nu ik uw antwoorden op mij laat in werken de foto verwijderen het is me duidelijk.
Het is mij na het lezen van het stuk en de daaropvolgende berichten wel duidelijk geworden dat een dier in principe geen portretrecht heeft. Echter het is mij nog niet duidelijk hoe dat dan nu precies zit met wanneer er een waarschuwing is gegeven om alleen voor privegebruik te fotograferen. Vanuit eerst http://blog.iusmentis.com/2011/11/15/fotograferen-is-bij-ons-een-strafbaar-feit-eh-wat/ ben ik dus op deze post uitgekomen. Stel er hangt een bord met fotograferen toegestaan alleen voor eigen gebruik maar niet voor publicatie. Ik fotografeer wat aapjes en giraffen en schilder deze vervolgens na om te verkopen. In hoeverre zit ik dan fout? Dieren hebben immers geen portretrecht(hoewel knoet en andere famous animals misschien dan weer wel?) maar door ze te schilderen en daarna te verkopen publiceer ik ze in feite wel.
Dat is een overtreding van huisregels en dat staat los van portretrechten. Men kan ook in de huisregels verbieden dat u eigen etenswaar consumeert in de dierentuin. In beide gevallen is de sanctie hetzelfde: de toegang ontzeggen, maar meer niet. De dierentuin kan niet uw foto’s of schilderijen van internet laten halen bijvoorbeeld.
Beste, Tot onze verbazing heeft een makelaar foto’s van onze woning genomen en deze geplaatst op het internet (funda). Dit met de bedoeling om een ander huis (die momenteel gebouwd wordt), te verkopen. Mag dit?
Dat doet me weer erg denken aan de vraag, “een detacheringsbureau stuurt mensen mijn cv, wat kan ik doen?”, die laatst voorbijkwam.
Het voelt niet helemaal in orde en het was netter geweest om dit te vragen, maar zoals uit het oorspronkelijke artikel hier blijkt, is het niet verboden. Ik neem aan dat de makelaar in kwestie niet binnen is geweest en gewoon vanaf de openbare weg foto’s heeft genomen. En tegen potentiële kopers zeggen dat het te bouwen huis lijkt op dat ene andere, lijkt me niet te voorkomen. Je huis is waarschijnlijk ook gewoon te zien op Google Maps / Earth. Misschien dat er iets aan te doen is in het kader van persoonsgegevens, maar ook dat lijkt me een geringe kans op succes hebben.