“Dan moet je nu op ie aag-ree klikken”. Met die woorden legde het zoontje van een bevriende jurist ooit een vriendje uit hoe hij zich kon registreren bij een spelletje. Gelukkig was vader er nog net op tijd bij om deze rechtshandeling te verhinderen, maar de vraag “wat gebeurt er nu juridisch bij zo’n klik” bleef wel hangen. Wat te denken van een IT-er die onderhoud pleegt bij een klant en dan bij een gedownloade update op “ie aag-ree” moet klikken?
Met een druk op de knop “Ik ga akkoord” wordt een overeenkomst gesloten. Daarvoor is immers niet meer nodig dan dat iemand een aanbod doet (u mag dit, tegen deze voorwaarden) en een ander aangeeft daarmee akkoord te zijn. En klikken op een knop die zégt “Ik ga akkoord” lijkt mij een evidente manier om een akkoord aan te geven.
De vraag is dan, wíe heeft die overeenkomst gesloten. In principe is dat de persoon die klikt, maar afhankelijk van de situatie kan dat anders zijn. Een werknemer gaat bijvoorbeeld eigenlijk nooit in eigen naam akkoord met zulke licenties, als de software iets met het werk te maken heeft. Hij handelt dan namens de werkgever. Voor een ingehuurde IT-er geldt hetzelfde: als deel van de opdracht (redelijkerwijs) is dat hij die software moet installeren voor de klant, dan gaat hij dus namens de klant akkoord met die voorwaarden.
Natuurlijk kan een werkgever of opdrachtgever altijd achteraf zeggen dat hij dat niet gewild heeft, maar zo makkelijk komt hij er naar de leverancier niet onderuit. Als de ‘achterman’ (degene die nu ineens aan de licentie vastzit) de indruk heeft gewekt dat de werknemer/opdrachtnemer de licentie mócht sluiten in zijn naam, dan zit hij eraan vast. Ook als dat volgens de interne regels niet mocht. Verder is een werknemer eigenlijk nooit aansprakelijk voor wat hij doet, dus als werkgever gaan roepen dat je niet gebonden bent aan die licentie is onverstandig, want je erkent auteursrechten te schenden en je kunt de schadeclaim van de leverancier nergens op verhalen.
Freelance IT-ers die bang zijn toch claims te krijgen, kunnen iets als dit in hun algemene voorwaarden (je hébt toch algemene voorwaarden?) opnemen:
Leverancier is gerechtigd alle redelijkerwijs benodigde licenties af te sluiten uit naam van Opdrachtgever. Wanneer de voorwaarden gebruikelijk zijn en/of niet onderhandelbaar, zal Opdrachtgever hiertegen geen bezwaar maken.
Bij een kind ligt het iets lastiger, die installeert meestal niet namens zijn ouders die software maar wil dat zelf. Dat ligt juridisch lastig, want een kind kan niet zomaar zelfstandig rechtshandelingen (zoals akkoord gaan) verrichten. De ouders kunnen dat tegenhouden, tenzij het “gebruikelijk” is dat iemand van die leeftijd zulke rechtshandelingen verricht. Dus dan zou de vraag zijn, hoe normaal is het voor leeftijdsgenoten van dat zoontje om op “ie aag-ree” te klikken bij dat soort EULA’s?
Arnoud
Mij lijkt dat die knop toch vooral gebaseerd is op vertrouwen. Want wie klikt is volgens mij wel degelijk relevant. Ik zie het als bestellen met als betaling een acceptgiro. Het bedrijf vertrouwt erop dat de klant zich fatsoenlijk gedraagt.
Heeft de leverancier dan een plicht om te onderzoeken of iemand de juiste leeftijd heeft en zo niet een “Papa aag rees” knopje tonen 😉
Zeer herkenbaar, deze situatie. Wordt ik als gedetacheerd klikker ook geacht om de voorwaarden te lezen voordat de opdrachtgever er door mijn klik mee akkoord gaat? Dat ik mag klikken (of typen, want Unix), dat lijkt me wel, omdat mijn opdracht is om die software geïnstalleerd te krijgen.
Je zal moeten controleren dat de voorwaarden gebruikelijk zijn.
Tsja. Algemene voorwaarden zijn ook bindend als ze niet gelezen zijn, staat in de wet (art. 6:232 BW). Maar je zou kunnen zeggen dat een goed werknemer(*) voorwaarden leest of aan de bedrijfsjurist voorlegt. Dus dan ben je het arbeidsrechtelijk wel verplicht.
(*) Een gedetacheerde is ‘werknemer’ tenzij er detacherings-specifieke zaken anders geregeld zijn.
Goed punt, van dat lezen. Want 99 van de honderd keer zijn die krengen compleet onleesbaar, want “legalese”. Het zou leuk zijn als die dingen eens een keertje zo werden opgesteld dat ook niet-juristen het kunnen begrijpen. Maar ja, misschien kan ik beter wachten tot pasen en pinksteren op 1 dag vallen…
Als mensen nou eens alle voorwaarden die ze voor neus kregen na het zorgvuldig lezen (a drie kwartier) daarna ook nog eens aan de bedrijfsjurist gingen voorleggen, dan ben ik benieuwd hoeveel echt werk er op een gemiddelde dag nog gedaan zou worden. Een soort stiptheidsacties, eigenlijk.
En nu bedenk ik me: enkele grote bedrijven laten in raamovereenkomsten met softwareleveranciers opnemen dat de EULA’s bij updates en downloads niet van kracht zijn. Dat vond ik altijd wel een slimme. Alles dat je downloadt of installeert moet via de raamovereenkomst en/of een inkooporder daaronder gelicentieerd zijn, en dan weten we allebei waar we aan toe zijn.
Is dat niet in strijd met het recht op goed werkende software, wat betekend dat de gebruiker het recht heeft op patches?
Tja. Leuke discussie. Het roept bij mij toch de vraag op of (en hoe) een leverancier die achter de ‘ie aag ree’ knop een dienst/software verkoopt kan zien of de knopdrukker geen kind is. In mijn geval had ik eenmalig mijn CC gekoppeld aan het tablet van mijn zoontje om een spelletje te kopen. Vervolgens gaat die vrolijk allerlei andere games/ingame credits kopen omdat ondergetekende was vergeten om dit te ontkoppelen… Ik weet het: mijn fout maar in dit geval was de ‘ie aag ree’-drukker minderjarig dus is er dan wel sprake van een rechtsgeldige overeenkomst ? Kan ik dan ook mijn geld terugvorderen in zo’n geval ? Lijkt mij een flinke uitdaging…
Ik denk dat je geld kan terugeisen van de verkoper. Ik denk echter ook dat de creditcard-verstrekker maatregelen kan nemen omdat jij je niet aan de regels voor het gebruik van de pas hebt gehouden (deze pas is strict persoonlijk etc etc). Jij heb indirect de pas aan een derde gegeven, of hij heeft hem gestolen (maar dan verwachten ze vast een aangifte).
Een andere variant… Mijn zus komt met haar kinderen op visite en vraagt of ze even achter mijn computer mag zitten. Op zich prima, want ik neem de kinderen mee op een uitje met mijn eigen kinderen. Ik kom vervolgens thuis en dan blijkt mijn zus bij diverse websites op “Agree” te hebben geklikt. En ja, ik zorgde ervoor dat ze een eigen account had op mijn computer met alleen User-rechten, maar toch is ze achter mijn computer akkoord gegaan met een aantal zaken. Ze gaat vervolgens weer naar huis. En ik verwijder haar account weer van mijn PC. Netjes opruimen, he… 🙂
Wie is er dan verantwoordelijk? Ik, omdat het mijn computer was? Of mijn zus, die op de knop heeft geklikt? En hoe toon ik aan dat het mijn zuster was die accoord ging, en niet ikzelf?
Het is de verkoper die stelt met jou een overeenkomst te hebben, dus het is verkoper die moet bewijzen dat jij op de knop drukte.
Alex, de verkoper kan in zijn logfile laten zien dat op 11 januari 2013 om 11:31 iemand achter een computer met internetadres dekruijf.casema.nl op de akkoord knop drukte. Daarom klopt hij bij jou aan, de Casema abonnee die dat internetadres uitgereikt heeft gekregen. Wat kun jij daar tegenoverstellen?
Ik kan gemotiveerd betwisten dat er tussen hem en mij een overeenkomst tot stand is aangekomen, door aan te geven dat er meer mensen in huis zijn die dit gedaan zouden kunnen hebben.
Ik vraag me af hoe een rechter de administratie van de leverancier afweegt tegen jouw verklaring “Ik ben niet de enige in mijn huis.” Als ik een rechter was zou ik zo’n verklaring met een grote korrel zout nemen. Een optie is beslissen: laat de vergoeding maar uit de huishoudpot komen. Ik denk dat een rechter een heleboel omstandigheden van de zaak in overweging zal nemen waar het gaat om te bepalen wie welke aansprakelijkheid heeft.
Met welke grond? A en B delen een huis. B betaald hiervoor huur aan A. Het ADSL abonnement staat op naam van A. B sluit een koopovereenkomst met deze verbinding en geeft de gegevens van A op. Waarom zou A de helft moeten betalen?
@Alex: “B geeft de gegevens van A op”. Gezellig zo’n criminele huisgenoot. (Valsheid in geschrifte.)
Zoals ik eerder al gezegd heb zal een rechter meer aspecten in overweging moeten nemen dan alleen “we delen een ADSL verbinding.”
Giecheltest: Rechter: Wat is er gebeurd met de twaalf kratten bier die op naam van de huiskat besteld zijn? Gedaagden: Die hebben we gezamenlijk opgedronken!
Mag een rechter dan de gedaagden opdragen de rekening ook gezamenlijk te voldoen?
Heb een soortgelijk geval meegemaakt bij een vriendin, lang geleden. Huisgenoot belt voor 1400 gulden op toestel van andere huisgenoot, op wiens naam het telefoonabonnement staat.
Zaak 1) KPN wint, abonnee is verantwoordelijk en moet betalen Zaak 2) huisgenoot op wiens naam de telefoonrekening staat wint zaak tegen andere huisgenoot, deze moet 1400 gulden terugbetalen. Bewijs: gespecificeerde rekening met buitenlandse nummers toebehorend aan familie van de beller.
Niet dat het er gezelliger op werd in huis.
Overigens was dit dus de provider zelf, in het door MathFox geschetste geval vraag ik me af hoe leverancier in een civiel conflict de Casema gegevens kan krijgen om de hostname aan de Casema abonnee te koppelen?
@Richard, het is makkelijker om bij de burgerlijke stand na te vragen wie er op het afleveringsadres van het bier woonachtig waren. Een rechter kan een ISP dwingen de NAW gegevens van een internetgebruiker af te geven. (En sommige providers laten zich makkelijker overtuigen om een naam bij een IP adres te geven.)
@Richard: Dat is echt een andere situatie. Er is tenslotte geen nieuwe overeenkomst gesloten. De ‘ie aag ree’ knop is niet ingedrukt.
Leike redenatie maar hoe kan de verkoper dat dan ? Sterker nog: hoe kan de verkoper bewijzen dat ikzelf op die knop heb gedrukt als ik dat inderdaad zelf heb gedaan ?
Dat kan hij niet. En dat is dan ook het makke aan internethandel: het gaat eigenlijk alleen per ongeluk goed. NIemand die piept en niemand die bewijsproblemen maakt, behalve bij oplichtingszaken (bestelling door A te leveren op adres B, en op factuur graag).
Als je het betwist als consument, win je het vrijwel altijd denk ik. Alleen hoeven ze dan in de toekomst jou niet meer te leveren.
In dit soort gevallen vind ik het altijd prettig om het wetsartikel (hier art. 1:234 BW) te hebben, zodat we het een en ander kunnen nazoeken. Volgens mij gaat het er namelijk niet hoe normaal het is dat een kind op de knop drukt, maar of het gebruikelijk is dat kinderen toestemming krijgen om dit soort overeenkomst te sluiten. De leeftijd speelt daarbij een belangrijke rol. Een kind van een jaar of vier zal geen spelletjes kopen, terwijl een kind van zestien dat wel zal doen.
Het gaat er formeel niet om of de toestemming gebruikelijk is maar of de rechtshandeling gebruikelijk is. Subtiel verschil. Maar inderdaad, het gaat niet om knoppen drukken maar om akkoord geven. Dat is de rechtshandeling.
Een interessante nog is of bij een kind de wil gericht is op de rechtshandeling. Dat is in de praktijk gewoon neit zo; hij wil verder, wordt gehinderd door die stomme knop en saaie tekst, en klikt “akkoord” want dan gaat het verder. Ik vind het steeds moeilijker om te verdedigen dat het juridisch dan tóch een rechtshandeling (beoogd rechtsgevolg) zou moeten zijn.
Tja, misschien ben ik ouderwets, maar is het niet een stukje opvoeding, dat als kind achter tablet/PC mag, er wel meegegeven wordt dat het drukken op knopjes met de termen ‘akkoord’ ‘eens’ en ‘kopen’ altijd even langs papa of mama moet? En natuurlijk gaat het dan wel eens mis, maar ik vind dat de verantwoordelijkheid wel erg snel bij de leverancier ligt. Die kan niet zien wie er achter de PC zit, de eigenaar van de PC kan dat wel.
Het enige wat de ouder hier tegen kan ondernemen is het internet hermetisch blokkeren of op die momenten over de schouders heen kijken. Ik vind dat dit niet van ouders verlangt mag worden. Het is de verkoper die voor het internet als verkoopkanaal kiest. Dit heeft als consequentie dat je niet kunt zien of horen wie de overeenkomst afsluit. Als de verkoper wenst kan hij trouwens best voor kiezen om bijvoorbeeld als voorwaarde te stellen dat nieuwe klanten eerst moeten bellen voordat hun account actief wordt. In de praktijk levert internethandel weinig problemen op, dus zijn dergelijke drempels meer hinderlijk dan nuttig en dus gebeurt dat niet.
Sorry, maar dat is niet nodig. Het enige wat je moet doen is ze geen toegang geven tot jouw betaalmiddelen. En daar vallen ook smartphones e.d. onder waarmee via cc of telefoonrekening mee betaald kan worden. Je geeft ze toch ook niet je pinpas+pincode?
Sorry, maar dat is niet nodig. Een overeenkomst komt ten slotte tot stand door aanvaarding van het aanbod. Betaalgegevens zijn daarin niet onmisbaar.
Bij kinderen is het zeker het geval dat de “i agree” knop ze in de weg zit, maar eigenlijk is het bij veel volwassenen ook zo.
Er zou toch ook nog mee moeten spelen of het kind redelijkerwijze zou moeten kunnen snappen waarmee hij akkoord gaat. Aangezien de meeste voorwaarden in het Engels zijn en zo zijn opgesteld dat de meeste volwassenen het nog niet eens snappen (althans ik niet) kan je betwisten of een kind dit zou moeten kunnen.
“Doe niks waarvan je de gevolgen niet begrijpt” is een les die zowel voor kinderen als volwassenen van toepassing is (en die een hoop ellende bij kinderen en volwassenen zou voorkomen).
Als dat de instelling van de mens was liepen we natuurlijk nog steeds in berenvellen rond….
Laat ik het anders stellen. Als jij je als producent richt op kinderen, zouden dan je voorwaarden niet ook op deze kinderen gericht moeten zijn en dus kort en in duidelijke taal.
En wat als ik niet akkoord ben, niet op de knop klik, maar de kat van mijn buren dit wel doet ? (En ja ik heb al katten weten chatten op gmail!)
Giecheltest.
Hoe verhoudt het klikken voor akkoord met dit soort applicaties: Gaat de schrijver van de applicatie dan akkoord? (Deze gaat over cookie-meldingen, maar ik kan me zo’n zelfde applicatie voor “ie aag-ree”-knoppen voorstellen)
Zou het draaien van zo’n soort applicatie niet betekenen dat je automatisch met elke en iedere voorwaarde akkoord gaat? Ik stel voor dat de maker van deze applicatie dat duidelijk in z’n voorwaarden zet 😀
Als je dit draait, ga jij ook automatisch akkoord met de cookies die je in je mik krijgt.Ik vraag me weleens af hoe rechtsgeldig die “I agree” knopjes in de EULAs überhaupt zijn. Ik weet dat het een rechtshandeling is, maar kinderen niet, en een heleboel volwassenen ook niet (kunnen geen engels, analfabeet, laag IQ). Naast het feit dat de EULAs meestal vol staan met allerlei onwettelijke bepalingen waar je helemaal niet akkoord mee kunt zijn.
Dat klopt, als jij een applicatie dingen voor jou laat doen dan ben jij daaraan gebonden. Een eBay-biedrobot kan jou dus met allerlei spullen opzadelen. En het wordt interessant als die applicatie van een derde is en deze dingen doet die jij niet mocht verwachten (denk aan een bug waardoor elk bod van 1024 euro automatisch akkoord is).
Een rechtshandeling is vormvrij in de wet, dus die mag op elk manier. Een knop indrukken is net zo goed als je hand opsteken (op de veiling) of handjeklap op de veemarkt of door een deur lopen (huisregels café/disco). Dat de inhoud van de overeenkomst onwettig is* doet daar niet aan af. Formeel kun je best een overeenkomst hebben waarvan zo ongeveer alles illegaal is. Alleen als de gehele strekking in zijn totaliteit ongeldig is (huurmoordcontract) dan krijg je hem waarschijnlijk van tafel. Maar een koopcontract met 99% ongeldige algemene voorwaarden is gewoon een geldig koopcontract.
Net weer eens de mythes van de EULA agreement gelezen. Bedacht me ineens dat het klikken op het knopje soms niets zegt. Er is namelijk software die die EULA gewoon van een tekst bestand leest. Dat bestand kan je vervangen door een willekeurig bestand en dan ga je bij het installeren daarmee akkoord.
Nu roep je giecheltest, maar wat als een ‘derde’ dat bestand vervangt?
Uit mijn tijd in als winkel medewerker weet ik me nog een diefstal te herinneren: Persoon A stop duur apparaat in doos goedkoop apparaat en zet dit in het schap. Persoon B koopt doos goedkoop apparaat met duur apparaat erin.
Persoon A en B waren niet aan elkaar te linken door de winkel. De gevolgen daarvan indertijd waren dat persoon B vrijuit ging. En persoon A ook voor diefstal, alleen moest die opdraaien voor de schade, zijnde een rol plakband die hij had ‘geleend’ om de dozen weer dicht te plakken.
Ondenkbaar voor software? Ik heb een licentie code voor Windows 8, ik heb daarvoor een CD geleend om het te installeren, ik had geen zin om het te downloaden. Met Windows 8 werkt iedere licentie code met ieder installatie medium. Zo’n CD lenen is dus niet zo ver gezocht.
De schade is volgens mij ook het prijsverschil tussen het goedkope en dure apparaat, dat de winkel door zijn “maatschappelijk onzorgvuldige” actie is misgelopen.
Helaas, de enige keer dat ze het konden bewijzen dat apparatuur had gewisseld, was dit voorbij de kassa, maar voor de uitgang onderschept. De koop is ongedaan gemaakt en de enige ‘schade’ was dus die rol plakband.
Maak een applicatie die 1.) de akkoord pagina/dialoog opvangt. 2.) de tekst op de akkoord-knop veranderd in “ik ga NIET akkoord”, 3.) daarna op deze knop drukt. (Het analoge equivalent is onder een contract schrijven “Ik ga niet akkoord”; de verfijndere variant is in een contract een paar clausules doorstrepen met een handtekening erbij (dat is, even de tekst van de EULA aanpassen); als de tegenpartij dat dan accepteert, dan is er toch sprake van een contract.) Dat de onderliggende software (als agent van de tegenpartij) dit niet controleert is het probleem van die software of tegenpartij.
Nu moet iemand nog even een virus schrijven die deze functionaliteit ongemerkt op alle computers plaatst….