Mais non, moet een overeenkomst echt in het Frans?

monty-python-frans-gebruiksvoorwaardenDe Franse consumentenbond klaagt Netflix aan omdat hun gebruiksvoorwaarden in het Engels zijn, meldt The Register. Dit naast een aantal meer inhoudelijke punten, zoals dat Netflix geen kwaliteitsgarantie levert en haar aansprakelijkheid uitsluit naar consumenten toe. Maar eh, hee, moet dat dan, gebruiksvoorwaarden in de landstaal van je gebruikersland?

In Frankrijk geldt bij mijn weten géén harde eis dat een contract in de landstaal moet worden opgesteld. Je hebt als lompe Anglosaxon natuurlijk wel een flinke achterstand in de onderhandelingen als je meteen Engels op tafel gooit, maar een harde eis “contractez en Français” is er niet.

Bij ons ook niet trouwens, je kunt als wederpartij niet eisen dat wordt gecontracteerd in het Nederlands of Fries hoewel dat toch de landstalen zijn.

De juridische gedachte hierachter is dat dat niet hoeft. Basisregel is immers contractsvrijheid, je mag beiden afspreken wat en hoe je dat wilt tenzij de wet iets specifieks bepaalt. Zo moet de koop van een huis schriftelijk en mag je een consument niet verplichten jouw bindend adviseur te volgen in plaats van naar de rechter te gaan. Wil je beiden in het Engels (of Frans) contracteren dan moet dat kunnen, als je dat allebei wilt natuurlijk.

Die regel gaat niet altijd helemaal op. Veel algemene voorwaarden krijg je voorgeschoteld zonder ook maar één millimeter onderhandelingsruimte, laat staan over de taal. Dan wordt het twijfelachtiger. Wie niet kan begrijpen wat hij contracteert, kan daar niet aan gehouden zijn. Je krijgt dan een discussie of de consument redelijkerwijs Engels of Frans moest kunnen lezen. Ik ben geneigd te zeggen van niet, tenzij de hele site natuurlijk in het Engels of Frans is.

Je kunt natuurlijk als bedrijf diverse vertalingen aanbieden. Maar gebruikelijk is dan om die te voorzien van iets als

De Franse tekst van deze algemene voorwaarden is bij enig verschil van inhoud of strekking bepalend voor de uitleg ervan.

En dan doe je het volgens mij weer compleet te niet: dan moet je toch nog steeds Frans kunnen lezen om zeker te weten waar je juridisch staat. Het zou me dus erg storen als je met zo’n zin een prutsvertaling mocht leveren en dan ‘rechtsgeldig’ bezig zou zijn.

Arnoud

16 reacties

  1. Het komt hier wel vaker voorbij dat AV niet geldig zijn maar vaak is het een wassen neus. Alleen bij het opzeggen van je contract is het wellicht handig omdat je je niet hoeft te houden aan die voorwaarden maar verder heb je er toch niet zo veel aan.

    Netflix wil vast allemaal fijne dingen doen met mijn kijkprofiel en nu blijkt dat niet rechtsgeldig volgens de AV (net als met Ziggo van een paar dagen geleden). Maar dan? Wordt het niet eens tijd voor automatische boetes of automatische schadevergoedingen naar de consument….

  2. Je hebt toch ook gewoon beëdigde vertalers, waarbij gegarandeerd wordt dat jouw Nederlandse contract 1-op-1 overeenkomt met wat ze in het Engels, Frans of Fries roepen? Dus dan is het in het Engels aanbieden een 100% geldkwestie. Maar ik denk/vrees dat er heel veel mensen zijn die denken “als er iets niet klopt in de algemene voorwaarden, dan duikt de consumentenbond/arnoud engelfriet/radar er wel bovenop.

        1. Ik werk als vertaler en AV zijn niet door beëdigde vertalers vertaald want dat kost te veel. 2. Als er is mis gaat dan is de taal (lees: recht) van het land van toepassing geldig. 3. In Québec ben je wél verplicht om dingen in het Frans te vertalen: “Zo geldt in Québec (Canada) een expliciete taaleis: contracten moeten Frans. En in Québec is het op te lossen door in het contract op te nemen dat beide partijen akkoord gaan met een Engelstalige tekst (die zin moet dan wél in het Frans).” Il y a toujours moyen de moyenner 🙂
  3. Giecheltoets: ik maak mijn eigen taal, die als twee druppels water op het Nederlands lijkt, maar “wel” betekent “niet” en andersom. Daarna stel ik een contract op, ofwel in deze taal, ofwel in het Nederlands, en ik licht de andere partij niet in over welke taal ik heb gebruikt.

  4. Je kunt als partij best eisen dat het contract in het Nederlands is, of de andere partij daarin meegaat is nog maar de vraag. Vaak is de contactvrijheid een heel theoretisch concept, vanwege machtsverschillen tussen partijen, en in dat soort gevallen is het nodig dat de wetgever ingrijpt om de machtsverschillen te beperken en de contractvrijheid te herstellen: dus, waar contracten gewoonlijk vrij onderhandeld worden vind ik het helemaal niet erg als mijn besluit het contact in het Frans, Engels, of desnoods Zulu op te stellen; gaat het om algemene voorwaarden van een monopolist, dan wil ik niet geconfronteerd worden met een tekst “?????????” en daar dan ook aan gebonden wordt…

  5. Ik leen even bij Arnoud suggestie elders op de site van zijn bedrijf

    Je kunt het met een vinkje oplossen bij het sluiten van de overeenkomst. Bijvoorbeeld: “Ik accepteer de engelstalige algemene voorwaarden” Normaal hoef je de algemene voorwaarden niet te accepteren maar als je hierbij een vinkje zet kun je toch moeilijk meer claimen dat je de algemene voorwaarden niet kon lezen vanwege de taal.

  6. In Frankrijk heb je wel de Loi Toubon, die eist dat advertenties en publieke mededelingen in de Franse taal moeten worden opgesteld, of dat er een franse vertaling moet zijn opgenomen in een voetnoot. “http://www.culture.gouv.fr/culture/dglf/lois/loi-gb.htm. Ik dacht dat dit ook van toepassing was op contracten die gericht zijn op consumenten en gebruikers van producten/diensten, maar dit kon ik zo snel niet terugvinden.

    1. Zoiets staat er inderdaad in, maar deze regelgeving lijkt me op een aantal punten in strijd met Europese regels, en schendt ondanks artikel 21 ook de rechten van minderheden, zoals bijvoorbeeld de Nederlandstalige (omgeving Rijsel), Bretonse en Baskische taalgemeenschappen.

      1. Jeroen met een hoofdletter:

        Verklaar je nader: Dat iets TEVENS, ALS VOETNOOT in de officiele landstaal moet, is al niet zo vreemd uit het oogpunt van consumentenbescherming, maar hoe zou dat de RECHTEN van minderheden schaden?

        Ik woon in Belgie, en daar is taal ook een hot issue. Zo is er lang en hard en bloedig gevochten voor volwaardige acceptatie van het Nederlands ten opzichte van het Frans en dat is men nog niet vergeten. Er is dus veel taalwetgeving, wat inderdaad ook de vrijheid van mensen enigszins inperkt.

        In Frankrijk is taal ook een emotionele zaak: Het is de Franse taal die de eenheid van de republiek en zijn overzeese gebieden maakt. De universele, onvervuilde, schooltaal is de bindende faktor, daarom wil men die niet laten verzwakken.

        Goed of fout, wie zal het zeggen. Leve de vrijheid enerzijds, maar ook mijn emotie zegt: een beetje trots op je moederstaal, en een beetje moeite om die in stand te houden/te verdedigen, daar is toch niets mis mee?

        1. Omdat je daarmee sprekers van minderheidstalen op een achterstand plaatst ten opzichte van sprekers van de dominante taal. Die laatsten hoeven immers geen tijd te besteden aan het vertalen en plaatsen in voetnoten van hun teksten, of het opstellen van contracten in wat voor jouw niet je moederstaal is, of onderwijs te moeten afnemen in een taal die je niet van huis uit mee krijgt. Om deze wet niet tot last van taalminderheden te laten zijn moet hij zo geinterpreteerd worden dat overal waar “Frans” staat ook de minderheidstaal gelezen mag worden.

          Het spreekt vanzelf dat je als overheid niet alle talen kunt spreken, maar je in te mengen in hoe zij hun zaken onderling regelen gaat een stapje te ver. Als jij een contract in het Zulu opstelt, en je krijgt een geschil dat je voor de Nederlandse rechter wilt uitvechten, dan zul je moeten zorgen voor een beedigde verklaring van dat contract. (En als je het in het Fries opstelt denk ik dat je dat in ieder geval in Friesland gewoon zonder vertaling bij de rechtbank moet kunnen neerleggen.) In de Filipijnen heb ik gezien hoe Engelstalige wetgeving precies omgekeerd wordt uitgelegd dan wat een “native speaker” van het Engels ervan zou begrijpen, omdat de manier waarop met ontkenningen wordt omgegaan in de lokale talen anders is dan in het Engels (en het lokale Engels de conventies van de lokale taal volgt: “heb jij dat niet gedaan?” – “Ja, dat heb ik niet gedaan”).

          Ik heb in India gewoond, en kom af en toe in de Filipijnen, beide landen waar de officiele “hoofdtaal” slechts voor een minderheid de moedertaal is, en, in het bedrijfsleven en communicatie tussen taalgroepen vaak als compromis het Engels — in zijn lokale variant — gebruikt wordt. In sommige landen (bv. Nigeria) leidt de complexiteit van de taal-situatie ook wel eens tot absurditeiten, zoals een rechter die partijen prima in hun eigen taal kan verstaan, maar dan toch de verklaringen in (gebroken) Engels moet aanhoren, en zijn uitspraak in hetzelfde (gebroken) Engels doet.

  7. De Franse consumentenorganisatie noemt het aspect van de taal ‘symbolique’, maar potentieel belangrijk. Ze noemen een paar argumenten. Als eerste dat er voor bepaalde gebruiksvoorwaarden wordt verwezen naar engelstalige teksten en een juridische toelichting die ongebruikelijk is in de Franse context. Als tweede dat stap voor stap Franse consumenten worden doorgestuurd naar teksten die ‘in het engels in Silicon Valley worden opgesteld’, en daar willen ze een punt van maken. Gelukt dankzij de register die vooral de aandacht op dit aspect legt.

    1. De zogenoemde Datawijzer geeft aan hoe lang je gegevens worden bewaard, welke gegevens precies worden opgeslagen, of je gegevens kunnen worden doorverkocht aan derden en of de voorwaarden onder Nederlandse wetgeving vallen of niet.

      Dit zet de wetgeving op zijn kop. De wet is duidelijk hoe lang je gegevens worden bewaard (zo lang als nodig voor hetgeen waar je ze verstrekt), je gegevens mogen niet worden doorverkocht en de Nederlandse regelgeving geldt vrijwel altijd.

      Van deze uitgangspunten mag worden afgeweken, maar dat mag je niet in de algemene voorwaarden afspreken. Ook niet als die voorwaarden in logovorm staan weergegeven.

      Het probleem is niet dat mensen algemene voorwaarden niet willen lezen: die hoeven ze ook niet te lezen, want er mogen geen onverwachte dingen in staan. Het probleem is dat gegevensverwerkers zich niet aan de wet houden en daar helpen logo’s niet bij.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.