Er zijn nu ook al merkentrollen, las ik bij Slashdot. Een merkentrol is een partij met een gedeponeerd merk dat vrij generiek is en dus niet heel sterk. Maar omdat de meeste dienstverleners vrij strak reageren op merkenclaims – account dicht, project weg – kun je met een merk toch best aardig andere mensen dwarszitten. Wat is daar nu aan te doen?
Een merk is een woord of logo dat is vastgelegd, en daarmee is beschermd tegen gebruik door concurrenten. Dit komt voor in twee smaken: letterlijk en gelijkend, waarbij in het laatste geval sprake moet zijn van verwarring. Iets dat lijkt maar geen verwarring geeft, is geen merkinbreuk. Maar gebruik je letterlijk dezelfde term als iemands merk, dan heb je een merkprobleem.
Althans: als je concurrent bent. Of iets preciezer, als je het teken gebruikt voor iets waarvoor het merk is gedeponeerd. En dat is beperkt tot een aantal klassen of categorieën van producten of diensten. Die kunnen naast elkaar bestaan: er is een merk Ajax voor schoonmaakmiddel naast een merk Ajax voor brandblussers, en dan is er ook nog een voetbalclub die zo heet. Dat overlapt elkaar niet, dus hier wordt geen merkinbreuk gepleegd.
Op internet is dit iets ingewikkelder, omdat de meeste online diensten zo opgezet zijn dat er maar ééntje een naam kan gebruiken. Je kunt niet ajax.nl door twee partijen tegelijk laten gebruiken (tenzij je moeilijk gaat doen met doorverwijspagina’s) en ook op Twitter kan er maar eentje @ajax heten. Dan geldt in principe “wie het eerst komt, die het eerst mailt”.
Wat nu als iemand je merk schendt door zo’n domeinnaam of account te registreren? Daar zijn allerlei regels en procedures voor, maar in het simpele geval dat het een concurrent is die met exact de merknaam aan de haal is, dan is die regel simpel: sluiten die hap. En in de praktijk is dat simpel genoeg ook, stuur een mail of vul een klachtformulier in, en de beheerder grijpt in.
Logisch, maar het wordt vervelend als de ander wél een legitieme reden heeft om het merk te gebruiken. Zoals bij de Slashdot-vraagsteller: hij had een app gemaakt met een simpel, bestaand woord als naam, en dat was in een andere context als merk vastgelegd maar de app ging ondertussen wél mooi de Android Play Store uit na een claim.
Of dit nu echt tróllen is in de zin van “geld vragen met een dubieuze IP-claim”, dat betwijfel ik. Merken worden vaak eerder ingezet om een stukje eigen terrein te claimen: ga weg, blijf af, mijn merk. En daarbij is de nuance van die andere categorieën al snel verdwenen. Of van andere legitieme redenen, zoals in deze blog uit 2014 waar iemand een merknaam vastlegde om perspublicaties over zijn bedrijf te kunnen blokkeren.
Vervelend is het wel, want net zoals bij veel andere takedown-systemen is er niet echt een tegenclaim te doen. En waar je bij auteursrecht nog wel eens wat kunt betogen over citaatrecht of parodie, is het bij “ja, mijn naam is exact dat merk máár” een stuk lastiger om die ‘maar’ over het voetlicht te krijgen.
Arnoud
Hoe het precies zit weet ik niet, maar een deel van de oorzaak is ongetwijfeld het verhaal (of ’t mythe of waarheid is weet ik niet) dat je in de USA een merk altijd moet verdedigen omdat je ’t anders kwijt bent. En een groot deel van de dienstverleners op internet is usaniaans.
En verder speelt er inderdaad ongetwijfeld een patenttrollachtige motivatie mee, alsmede de “DAT IS VAN MIJ MIJ MIJ MIJ MIJ”-reflex.
Aangezien gelijk hebben en gelijk krijgen in juri-land nogal kan verschillen, ben ik wel nieuwsgierig naar wat je in de praktijk nou kunt doen als zo’n trol bij jou als simpele eenpitter langskomt voor een potje chantage…..ehhh………schadevergoeding vragen.
Kun je de store aansprakelijk stellen voor schade als ze de app niet onmiddelijk terugzetten? Kun je een partij die je app uit de store heeft laten aansprakelijk stellen voor de kosten die je gemaakt heb om de app te maken (bv uren werk) omdat de schade bij een gratis app natuurlijk niet in de omzet zit.
Ik heb het idee dat hier geen sprake is van merkentrollen maar van domein- of merknaam inbreuken. De suggestie wordt versterkt door het ajax-voorbeeld. Je kunt ook voor ajax.sport gaan, ajax.org, ajax.eu of ajax.xxx enz. Eerst komt eerst mailt is wel zo correct. Een domein claimen dat niets met zijn handel te maken heeft, maar wel van de concurrent, daar kan je tegen op (laten) treden, daar heeft Arnoud gelijk in. Maar dat is geen troll.
Een troll is iemand die bewust =grote= hoeveelheden domeinnamen koopt in de veronderstelling dat een groot deel daarvan met (grove) winst verkocht kunnen worden. Die richt zich dus niet alleen maar op jou, op ajax of shell. Tegen trollen wordt door ISPers wel opgetreden maar juridisch is dat moeilijk, want het is gewoon handel en er staat geen verbod op.
Ik krijg af en toe vage mailtjes van een partij in China die mij mededelen dat ze [mijn-domein].tld als [mijn-domein].cn willen registreren, en tegelijk [mijn-domein] als merk gaan registreren, tenzij ik daar bezwaar tegen maak. Een paar keer op gereageerd met een opmerking in de trend van ‘je doet maar, ik kan je toch niet tegenhouden, maar zo’n registratie betekent niet dat je daarmee op enige wijze rechten over [mijn-domein].tld kunt verkrijgen.