Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Wie in Engeland zijn bedrijf wil inschrijven bij de Kamer van Koophandel (het Companies House), heeft mogelijk een probleem: je bedrijfsnaam mag geen computer code meer bevatten (via). Jammer dus voor kleine Bobby Tables, die volgens mij ondertussen oud genoeg is om een bedrijf in te mogen schrijven. Maar het roept wel de vraag op: hoe zit dat bij ons?

De opmerking over “Robert’); DROP TABLE Companies;–” komt uit een xkcd strip, waarbij een moeder haar kind dus zo had genoemd. De SQL code in Robert’s voornaam is een triviale exploit die verrassend vaak werkt, en in dit geval ervoor zorgt dat de database waar je in zoekt de tabel met alle company-informatie verwijdert. (Als alles stupide is ingesteld, wat dus redelijk vaak het geval is.) Zijn roepnaam is Bobby Tables, trouwens.

Afijn. Het punt is dus: dit is computercode, en de software van de Companies House kan daar niet mee omgaan en/of kan rare dingen doen. Dus dat is nu een weigeringsgrond geworden voor een Engelse bedrijfsnaam. In Nederland ken ik zo’n regel niet. De regels over handelsnamen zijn vrij simpel en gericht op het doel van handelsnamen: niet misleiden, je niet groter voordoen en geen speciale aanduidingen zoals bv of bank of stichting tenzij je dat bent.

Over gekke tekens zegt de KVK:

Je mag cijfers en de leestekens @ & + en – altijd gebruiken in je bedrijfsnaam, Speciale tekens als () ? ! * # / mag je uitsluitend ter vervanging van een letter of als ‘woordgrap’ gebruiken.

Dat sluit aan bij een indirect gerelateerde zaak uit 2010 bij het Hof van Justitie, waarbij de merknaam “&R&E&I&F&E&N&” werd ingeschreven met als doel voorrang te krijgen bij de .eu domeinnaamopenstelling voor www.reifen.eu. Het Hof bepaalde dat een merkregistratie ongeldig is (kwade trouw) als je niet het oogmerk hebt het merk als zodanig te gebruiken in de markt. Daaruit zou ook voor handelsnamen het argument kunnen volgen dat “Robert’); DROP TABLE Companies;–” niet bedoeld is als handelsnaam maar als truc om de KVK (en data brokers) te pesten.

Engelse slimmeriken ontdekten al een IT-consultant die IFTHENELSE heet, bij de KVK vond ik TRY CATCH, zoeken op // geeft vele resultaten, en toen vond ik ook diverse bedrijven die DROP TABLE heten. Eentje lijkt zelfs van Robert Table te zijn:

Lachi’); DROP TABLE bedrijf;–, Hoofdvestiging KvK 67788106 Vestigingsnr. 000036287172 <snip>

Wie vindt er nog een bedrijfsnaam die computercode bevat?

Arnoud

Iedere onderneming heeft een handelsnaam, van zeer fantasievol tot zakelijk en beschrijvend. In tegenstelling tot het merkenrecht geldt daarbij geen eis dat de handelsnaam onderscheidend vermogen moet hebben. Dit levert bij internetbedrijven regelmatig lastige problemen op, omdat daar geldt dat hoe beschrijvender de handelsnaam hoe hoger de herkenning bij de klant. Een recent arrest laat zien hoe de regels liggen.

De handelsnaam is de naam waarmee een onderneming of ondernemer naar buiten treedt. Dit is niet hetzelfde als de statutaire naam waarmee het bedrijf officieel bekend is; het gaat om de naam waaronder een bedrijf bekend is bij het publiek. In tegenstelling tot een merk hoeft een handelsnaam geen creativiteit (“onderscheidend vermogen”) te bezitten. De Koninklijke Luchtvaart Maatschappij bezit dus een geldige handelsnaam, ook al is deze naam volstrekt beschrijvend voor een Nederlandse luchtvaartmaatschappij die het predicaat Koninklijk mag dragen.

Op internet is de praktijk populair geworden om een zeer beschrijvende handelsnaam te kiezen: simpelweg de naam van het verkochte product, of een simpele combinatie van productnaam en “Winkel” of “Kopen”. Een belangrijke reden hiervoor was dat in het verleden zoekmachines zoals Google de inhoud van een domeinnaam (typisch gelijk aan de handelsnaam) zwaar lieten meewegen bij de bepaling of een website relevant was voor een zoekopdracht. De webwinkel “schoenenkopen.nl” had dus grotere kans om bovenaan te komen bij de zoekopdracht “schoenen kopen” dan bijvoorbeeld “Schoenwinkel Max Jansen”. Ook helpt het bij de herkenbaarheid van de veelal kleine ondernemer: niemand kent Max Jansen maar het is wel direct duidelijk dat hier schoenen te koop zijn.

In 2015 wees de Hoge Raad het Artiestenverloning-arrest waarin kort gezegd werd bepaald dat bij beschrijvende domeinnamen het niet genoeg is dat een term verwarringwekkend is. In die situatie zijn bijkomende omstandigheden vereist om te kunnen spreken van onrechtmatig gebruik van de domeinnaam.

Vrijwel diezelfde kwestie kwam recent voor het Hof Den Haag in de zaak rond de webshop Parfumswinkel, die bezwaar maakte tegen concurrent Parfumswebwinkel. Deze wordt als zuiver beschrijvend aangemerkt; de tussen-s is niet genoeg om de naam creatief te maken. Niet was aangetoond dat deze naam zó bekend was dat het publiek deze met een specifiek bedrijf zou associëren. In die situatie, zo bepaalt het Hof, geldt de regel uit het Artiestenverloning-arrest ook bij handelsnamen: er moet meer zijn dan enkel de kans op verwarring. Als jij zo graag met heel beschrijvende namen wilt werken, dan moet je niet klagen dat anderen in de buurt komen en dat er verwarring ontstaat.

Het valt me op dat hoewel SEO en simpele trucs met beschrijvende namen niet meer werken, nog veel internetondernemers zulke namen kiezen. Is dat gewoonte, gemakzucht of is er nog een reden voor?

Arnoud

Antiviruspionier John McAfee mag zijn nieuwe bedrijf niet de naam John McAfee Global Technologies geven, meldde Nu.nl onlangs. Chipmaker Intel, de koper van zijn oude securitybedrijf McAfee, had formeel bezwaar gemaakt tegen deze bedrijfsnaam. Het nieuwe bedrijf van John McAfee zou zich gaan richten op het ontwikkelen van anti-spionagesoftware, en ik zie wel hoe Intel dan kan denken dat er verwarring ontstaat. En dat is eigenlijk genoeg.

Het doet wat raar aan, deze zaak: mag je dan niet je eigen achternaam gebruiken als merknaam of handelsnaam? Dat is toch zeer gebruikelijk zou je zeggen. Veel zelfstandig ondernemers en freelancers gebruiken de eigennaam als handelsnaam.

Prima op zich, tenzij iemand anders al eerder onder die naam actief was op de markt (handelsnaam) of de naam heeft laten vastleggen (merkrecht) voor dezelfde soort producten of diensten als waar deze ondernemer in opereert. De handelsnamenwet en het merkenrecht zien dit niet als iets speciaals; als er verwarring kan ontstaan dan is het merkinbreuk of handelsnaaminbreuk.

Als je natuurlijk al jaren opereert onder je eigen naam als handelsnaam, dan kan iemand niet die gauw als merk vastleggen en jou vervolgens blokkeren. Een oudere handelsnaam wint van een jonger merk. Maar ook dat is een algemene regel die niet alleen geldt bij eigennamen.

Wel kun je je afvragen of Intel’s claim nog wel terecht is nu ze eigenlijk de naam McAfee niet meer gebruiken. Uit het artikel haal ik dat het bedrijf nu naar zijn beveiligingstak refereert als Intel Security. Dat zou een tegenargument kunnen zijn. Bij ons geldt immers dat wie een merk vijf jaar niet meer gebruikt, de rechten verliest (ook al staat het nog netjes in het merkenregister). Daarna is de naam dus weer vrij en zou ook de eigennaamhouder deze weer mogen gebruiken.

Arnoud

Een lezer vroeg me: Voor een nieuwe webshop wil ik Acer Aspire laptops gaan verkopen en wel onder de domeinnaam aspire-laptops punt nl. Ik weet dat je geen merknamen van bedrijven (zoals HP of Apple) in je domeinnaam mag voeren, maar geldt dat ook voor productnamen? Oftewel mag ik deze domeinnaam voeren? Het is onjuist… Lees verder

Een lezer vroeg me: Ik wil een nieuw softwarebedrijf beginnen en ik heb grootse plannen. Ik wilde me dus alvast Jansen Software International noemen (aangepast voorbeeld), maar de Kamer van Koophandel zei dat dat niet mocht omdat ik een eenmanszaak ben. Klopt dat? Daar heeft de KVK wel een punt denk ik. Hoewel je vrij… Lees verder

Er zijn nu ook al merkentrollen, las ik bij Slashdot. Een merkentrol is een partij met een gedeponeerd merk dat vrij generiek is en dus niet heel sterk. Maar omdat de meeste dienstverleners vrij strak reageren op merkenclaims – account dicht, project weg – kun je met een merk toch best aardig andere mensen dwarszitten…. Lees verder

Een lezer vroeg me: Ik heb al tien jaar een .nl domeinnaam geregistreerd maar nooit gebruikt. Nu krijg ik een brief van een Amerikaans bedrijf dat naar Nederland wil komen en ‘mijn’ domeinnaam al jaren als bedrijfsnaam voert in de VS. “Under current domain name jurisprudence we own the rights to the Domain Name” schrijven… Lees verder

Het gebruik van een louter beschrijvende domeinnaam is in beginsel niet onrechtmatig, ook niet wanneer dit nadeel aan een ander toebrengt. Dat meldde IE-forum onlangs. Twee bedrijven houden zich beiden bezig met artiestenverloning. De een vanaf artiestenverloning.nl, de ander vanaf artiestenverloningen.nl. De versie zonder ‘en’ was al sinds 2005 vastgelegd, maar pas in 2011 in… Lees verder

Een lezer vroeg me: Ik ben lid van een groepsblog dat al enkele jaren actief is. Een aantal leden is opgestapt na ruzie, en nu willen ze een eigen blog beginnen met vrijwel dezelfde naam als wat wij hebben. Wat kunnen we daar juridisch aan doen? Dat is een lastige. Een naam van een blog… Lees verder

Via Twitter een intrigerende: journalist Marie-Claire van den Berg had een domeinnaam geregistreerd met haar voornaam erin, en kreeg meteen een blafbrief van de Franse tijdschriftuitgever: ‘clearly an operation of cyber squatting’, meteen inleveren die domeinnaam en ongetwijfeld ook nog advocaatkosten geclaimd. Maar zo zegt ze op twitter, ze wilde er alleen een persoonlijke homepage… Lees verder