Hoe McDonald’s haar merk BIG MAC verloor (maar dit waarschijnlijk ook weer terugkrijgt)

De Ierse fastfoodketen Supermac’s had last van het merk van een van de hamburgers van McDonald’s, namelijk de BIG MAC hamburger. Dat las ik bij de blog van Van Diepen van der Kroef advocaten. Supermac startte daarop een rechtszaak om dat merk van tafel te krijgen, en tot verbijstering van de hele merkengemeenschap werd dat nog toegewezen ook. De Big Mac mag dan een wereldwijd bekend merk zijn, volgens het Europese Merkenbureau kon McDonald’s niet aantonen dat het merk daadwerkelijk in de praktijk werd gebruikt. Iedereen die wel eens een Big Mac heeft besteld, zal hier de nodige vraagtekens bij hebben. Wat ging hier mis?

Je leest vaak dat bedrijven hun auteursrechten moeten handhaven “omdat ze anders vervallen”. Dat klopt niet, maar voor merken klopt dat wel. De merkenwet bepaalt dat wie een merk vastlegt, maar niet daadwerkelijk gebruikt, dit kwijtraakt na vijf jaar. Dit om te voorkomen dat allerlei grapjassen bergen merken gaan deponeren in de hoop dat een ander er dan veel voor komt betalen.

Nu heeft McDonald’s natuurlijk hun merk BIG MAC niet vastgelegd als een soort merkenkaperij, het is hun bekendste product dat al sinds 1967 verkocht wordt onder die naam, aldus Wikipedia. Je zou zeggen dat het dan ook vrij makkelijk moet zijn om aan te tonen dat hier de afgelopen jaren daadwerkelijk mee gehandeld is. Toen de eis tot vervallenverklaring binnen kwam, had McDonald’s dan ook snel haar bewijs klaar:

– drie beëdigde verklaringen met betrekking tot de verkoopaantallen van de BIG MAC in de periode van 2011 tot en met 2016;
– brochures en reclameposters met betrekking tot BIG MAC uit de periode van 2011 tot en met 2016 en kopieën van (McDonald’s)websites uit achttien verschillende landen betrekking hebbende op de jaren 2014 tot en met 2016;
– een kopie van de Engelse Wikipedia-pagina over de BIG MAC hamburger.

Redelijk overtuigend, zou je denken. Maar juridisch niet. Die beëdigde verklaringen waren afkomstig van eigen franchisenemers, en dergelijk ‘partijbewijs’ wordt niet heel zwaar gewogen. Je eigen mensen verklaren natúúrlijk dat er veel verkocht is, als je ze dat vraagt. Dat overtuigt dus niet.

Mijn bloed ging een beetje koken bij de gemakzuchtige manier waarop Wikipedia afgeserveerd werd: iedereen kan dat wel editten, dus dat bewijst helemaal niets. Dit is wat mij betreft een zwaar achterhaalde opvatting in het tijdperk van fakenews: Wikipedia is een van de weinige bronnen die zich actief inzet voor het behoud van feitelijke informatie en een gebalanceerde presentatie van bronnen en overzichten. Iedereen die zegt, dat kan iedereen wel aanpassen: probeer het eens en kijk of het een dag blijft staan.

Afijn. Ik ben alweer rustig. Wat dus overbleef waren die brochures en posters, alleen daar blijken geen verkoopcijfers uit. Leuk dat je reclame maakt, maar je gebruikt een merk pas actief als je ook dingen verkoopt en daar resultaten van kunt laten zien. En daarmee was het dus einde oefening voor de Big Mac®.

Dit is zeker niet het einde van het verhaal. McDonald’s mag met andere cijfers komen, zoals objectief gemeten bezoekersaantallen op hun sites of wellicht beëdigde accountantsverklaringen over de verkoop. De uitspraak is dan ook vooral een tik op de gemakzuchtige vingers van McDonald’s. Als je werkelijk wereldberoemd bent, dan mag je best even lopen om dat aan te tonen.

Arnoud

16 reacties

  1. “Leuk dat je reclame maakt, maar je gebruikt een merk pas actief als je ook dingen verkoopt en daar resultaten van kunt laten zien.”

    Oh. Is WhatsApp of Wikipedia dan wel een merk? Leuk dat ze een app of een website hebben. Maar dat is in deze context een veredelde brochure. De definitie moet toch wel iets breder zijn dan dat?

    1. Ik was daar wat kort door de bocht; het gaat om gebruik voor het soort producten of diensten waar je voor ingeschreven hebt. Ook gratis gebruik en daarmee ook nietcommercieel gebruik kan er dus onder vallen. Zolang het maar normaal/niet-symbolisch gebruik is. Wikipedia is dus wel degelijk een merk, net zoals een naam als stichting Gered Gereedschap die gratis oud gereedschap krijgt en dat gratis opknapt en naar ontwikkelingslanden stuurt (ik ben er donateur van).

  2. Disclaimer vooraf, mijn bron is een interview op BNR van vorige week… Ik meen dat het ook een probleem was dat McDonalds de naam big mac zowel voor een product als voor locaties had vastgelegd. En dat er geen enkel restaurant bestaat met die naam. En dat daarmee het gehele recht op die naam vervalt. Dat betekende niet dat super mac het recht op die naam krijgt, maar het is van niemand, dus iedereen mag nu hamburgers verkopen onder die naam of een restaurant openen met die naam op de gevel.

  3. Maar wat nu dus voor de McD’s? Je zegt dat Supermac een rechtszaak begon, volgens is pas enkel een zaak behandeld door de EUIPO, de toezichthouder rechtenmerken. Hoe ziet het er verder uit? Moet/mag McD’s nu naar de rechter? En stel ze verliezen daar nog eens, mogen ze dan nog in hoger beroep?

  4. Ik zie niet in waarom MacDonalds moest onderbouwen dat ze hun merk actief gebruikte en waarom het niet voldoende zou zijn als iemand van Macdonalds dat onder ede verklaarde

    Of heeft SuperMac in hun eis gesteld dat het merk Big Mac door MacDonalds niet gebruikt werd. Dat zou namelijk wel een ronduit bizarre claim zijn.

    Alsof Pepsi zou claimen dat Coca cola geen Coca cola verkocht.

    1. Personeel zegt alles dat je zegt, dat is geen betrouwbaar bewijs. En als je zo bekend bent, dan heb je zo echt bewijs rond toch? Dan krijgt Supermac de volledige proceskosten om de oren en is t klaar.

      Wat wilde jij, dat de rechtbank zelf bewijs verzint? De rechtbank nuttigde gisteren een Big Mac en oordeelt daarom dat dit merk algemeen bekend is?

        1. In het civiele recht geldt inderdaad dat zaken die gesteld worden en niet bestreden worden door de andere partij in die procedure gelden als ‘waar’. Zo zorg je ervoor dat de juridische strijd alleen wordt gevoerd over zaken waar partijen over van mening verschillen. Als partijen van mening verschillen over feiten, moeten die bewezen worden.

    2. ‘Ik zie niet in waarom MacDonalds moest onderbouwen dat ze hun merk actief gebruikte en waarom het niet voldoende zou zijn als iemand van Macdonalds dat onder ede verklaarde’

      Dit is wel logisch. Anders zou de andere partij moeten bewijzen dat het merk NIET gebruikt werd, wat, zoals bekend, nu eenmaal per definitie onmogelijk is.

  5. Nu ben ik niet bekend met de procesregels bij de EUIPO, maar deze casus wekt bij mij toch de vraag op of dit niet fundamenteel anders was gelopen in Den Haag. Zou je bij de Big Mac niet namelijk gewoon een feit van algemene bekendheid kunnen stellen? Tenminste betreffende het feit dat deze ook daadwerkelijk verkocht wordt kan ik me niet voorstellen dat dit niet zou kwalificeren.

  6. Ik ben zelf een groot gebruiker van Wikipedia (met name de Engelstalige versie) en heb in het verleden op kleine schaal ook zelf hieraan bijgedragen maar ik kan me vinden in het hebben van bedenkingen door de rechter bij het aanhalen van Wikipedia als bron zoals hier gebeurd is. Er zijn heel veel hele goeie artikelen op Wikipedia maar ook heel veel niet zo goeie, en daarnaast ook heel veel slechte. Volgens mij is er tot nu toe nog geen algemeen aanvaarde manier om de ene van de andere te onderscheiden zonder naar de inhoud zelf te kijken, wat me problematisch lijkt voor een rechter. Daarnaast lijkt het me voor een rechter alleszins te begrijpen dat hij niet af wenst te gaan op informatie wanneer het niet bekend is wie de bron daarvan is.

    Iedereen die zegt, dat kan iedereen wel aanpassen: probeer het eens en kijk of het een dag blijft staan.

    Dat is wel waar, maar dat betekent niet er geen discussie is over wat de juiste informatie is. Als je ‘Trump is een alien’ opschrijft is dat binnen een minuut weg, maar over minder evidente onderwerpen is er is juist ontzettend veel discussie en of de juiste partij die discussie altijd wint is zeer de vraag. Niet zelden wordt een ‘edit war’ door iemand gestaakt louter omdat hij zijn vrije tijd beter denkt te kunnen besteden.

  7. Dit doet een beetje voorkomen alsof Supermac’s wil dat McDonalds wereldwijdstopt met het voeren van Big Mac, maar de insteek van deze rechtszaak was volgens mij meer dat ze niet door McDonalds er van worden weerhouden als ze hun vertrouwde merk (dat ze al jaren voeren en in Ierland net zo bekend als hier de FEBO bijvoorbeeld) willen uitbreiden naar de UK (hadden ze hiervoor na de Brexit dan nog bij de EUIPO terecht gekund trouwens?) op basis van het feit dat McDonalds daar al Big Macs verkoopt (wat ze trouwens in Ierland ook gewoon doen).

  8. opmerkelijk deze uitspraak en in strijd met het recht. gebruik in reclame is nl. wel gewoon merkgebruik “wanneer duidelijk is dat dergelijk gebruik, rekening houdend met de omstandigheden, gericht is op het verkrijgen of behouden van afzet. dan ben je met een reclamefolder gewoon klaar.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.