Stel je bestelt bij een klein IT-bedrijf een tweedehands laptop met het verzoek er software voor “tekeningen voor metaalconstructies” op te zetten, zodat je als zzp’er direct kunt gaan werken. Oh ja, en het mag 150 euro kosten. Zou je dan gek opkijken als er op zeker moment claims van de rechthebbende op die software komen, mede omdat de echte versie 6000 euro kost en een phone-home functie heeft? Afgaande op dit arrest komt dat voor, met daarbij dus de vraag of er geleverd is wat er besteld was.
De discussie bij de rechter spitste zich toe op wat er nu besteld was: een laptop geschikt voor AutoCAD Solidworks, een laptop met een trial zodat je kon zien dat die software erop zou werken, een laptop met een illegale (gekraakte) full versie of een geheel legale full versie? Het bedrag van 150 euro maakt dat laatste een tikje onwaarschijnlijk, maar het idee van een trial versie is misschien zo gek gedacht nog niet. Hoewel, de Nederlandse distributeur in de mail:
De enigen die ene trialversie kunnen regelen bij [softwarebedrijf] in NL zijn: [licentiebedrijf] , [naam 1] en [naam 2]. Dit is niet bedoeld voor doorverkoop, maar om te kijken of de software aansluit bij de wensen van de potentiële klant. (…) Daarnaast zijn wij vanuit [licentiebedrijf] niet op de hoogte dat er een trialversie door [handelsnaam appellant] is geregeld. Dit kan het beste bij [softwarebedrijf] zelf worden gecheckt.Het [licentiebedrijf] sprak de [handelsnaam appellant] van de laptop vervolgens aan op [illegaal] gebruik, waarna werd geschikt. Dat is dan meteen de reden voor het aanspreken op nonconformiteit natuurlijk, het verhalen van het schikkingsbedrag.
Het Gerechtshof kwam tot de tussenconclusie dat de klant maar moest bewijzen wat er precies besteld was. Als dat een legale versie van Solidworks was, dan zou de leverancier tekort geschoten zijn. Echter, zou dat niet de afspraak zijn geweest, dan waren alle gevolgen voor rekening en risico van de klant. De klant kwam daarop met een getuige, een van zijn werknemers:
Tegen [de leverancier] heb ik gezegd dat ik een laptop zocht met SolidWorks. Ik heb uitdrukkelijk gezegd dat het om SolidWorks ging. [De leverancier] zou gaan kijken of hij dat voor mij kon regelen. Er is op dat moment niet specifiek gesproken over een legale of illegale versie. Er is ook niets gezegd over een trialversie, alleen dat het om SolidWorks ging. [De leverancier] zei dat hij ervoor kon zorgen. Hij zou in eerste instantie kijken of hij aan mijn wensen kon voldoen om een laptop met die software te leveren. Er is bij de aflevering van de laptop nog gesproken over SolidWorks. Hij heeft aan de keukentafel bij mijn schoonouders gedemonstreerd dat er SolidWorks op de laptop zat. Hij heeft laten zien dat het programma er op zat door het programma te openen maar niet laten zien hoe het werkte. Er is niet gesproken over de versie van SolidWorks op het moment van aflevering.Verder was niet gesproken over de aard van de Software. De klant kende deze niet, maar de software werd aangeraden door een zakenrelatie (een tekenaar) en men had geen idee wat het moest kosten, maar kan het voor 1000 euro?
Meer bewijs was er dus niet. Het Gerechtshof trekt vervolgens zelf de conclusie dat een bedrijf dat vraagt om een laptop met zakelijke software, normaal de bedoeling heeft om daarmee te werken. Dan heb je een legale, volledige versie nodig. Als je zonder nader overleg dus dit bestelt bij een leverancier, dan moet die begrijpen dat de volledige, legaal gekochte software erop moet. Geen trials en al helemaal geen gekraakte/illegale versies.
Natuurlijk kan dat wel eens te duur zijn – de standaardlicentie is 6000 euro. Maar zoiets even uitzoeken is toch echt deel van je zorgplicht als IT-leverancier. Je moet dus even doorvragen, en het is dan prima als je zegt “dit kan niet voor jouw budget want die licentie is zes keer wat jij hebt”. Of “dit gaat niet maar ik kan de open source FreeCAD er wel op zetten”. Of “ik heb een trial erop gezet, want die software kost 6000 euro en ik weet niet of je dat wel wil”. Of “wil je even bijbetalen dan koop ik die licentie voor je”. Maar niet leveren en achteraf zeggen:
Midden September 2017 heb ik een 2e hands laptop voor jou geregeld en geleverd, met daarop de trialversie van [softwareprogramma] . (…) Vanaf begin November 2017 is het gebruik van een niet legitieme software op een IP-adres gelokaliseerd van de gebruiker van de laptop. Dit is ruim anderhalf maand later, ik weet niet wat er in de tussentijd met de laptop is gebeurt en als het daadwerkelijk om de desbetreffende laptop gaat. Ik heb de laptop sinds midden September 2017 niet meer in mijn bezit en ik ben niet verantwoordelijk voor wat er in de tussentijd op de laptop gezet is en ermee gedaan word.Nonconforme laptop dus, en/of wanprestatie onder de overeenkomst. Dat betekent betalen. Alleen, hoe veel?
De klant had de volledige € 7.500 in rekening gebracht, en het Hof erkent dat dat nu eenmaal de schade is. Dat men voor een echte licentie ook dik 6000 euro had moeten neerleggen, is dan niet relevant: bij een correcte nakoming had de klant niets aan Solidworks of haar distributeur hoeven te betalen. (Hetzij omdat de IT-leverancier de kosten in rekening had gebracht, hetzij omdat deze magischerwijs een licentie voor 1000k had kunnen kopn, hetzij omdat de klant had gezegd “ben je betoeterd, 6000 euro, doe maar FreeCAD”.) Bijgevolg komt die volledige 7500 ook echt voor rekening van de leverancier.
Het bevestigt het beeld van die zorgplicht: niet zelf bedenken wat de klant wil (of niet), maar onderzoeken en navragen. En natuurlijk op papier zetten (al is het maar de e-mail) wat de klant heeft gezegd.
Arnoud
Kan ik aannemen dat bij die 7.500 euro, een licentie inbegrepen zit? Is dit puur een “boete” of is dit een “hoger licentietarief” dat gerekend wordt als mensen “achteraf” pas een licentie kopen?
Als daar een licentie bij zit, van wie is die licentie nu? Van de IT leverancier of van de klant? De klant heeft nu immers niks betaald voor die licentie. Wat logisch is, omdat hij nooit akkoord zou zijn gegaan met 6.oo0 euro hiervoor betalen, hij zou dan een gratis versie genomen hebben.
Maar vanaf de IT leverancier zou ik ook kunnen zien dat zij de licentie willen, zij hebben er immers voor betaald en het zou misschien onrechtmatige verrijking zijn als de klant de licentie mag houden.
Grappig zou wel zijn als de licentie (onderdeel van schikking) niet overdraagbaar is. Als er dan onrechtmatige verrijking zou zijn, dan kan dat niet opgelost worden. Overdragen is niet mogelijk en paar duizend euro betalen is onredelijk omdat de klant via deze omweg alsnog onverwacht veel voor de licentie te laten betalen.
Als de leverancier in het ongelijk gesteld wordt, heeft die niets te willen lijkt me. Leverancier heeft in dat geval een laptop met software verkocht voor een afgesproken prijs, alleen geen (legale) software geleverd. Ze zullen dan nu alsnog de portemonnee moeten trekken om die software te leveren.
Of de klant voor een andere versie gekozen zou hebben als ze dit vooraf wisten doet m.i. niet terzake. Ze worden nu met onverwachte extra kosten geconfronteerd en dat zal als de leverancier in gebreke is gebleven door de leverancier opgelost moeten worden.
Ik snap wat je bedoeld, maar zou het niet eerlijker zijn / redelijker zijn / dichter bij de situatie zijn als alles direct goed gin, om te zeggen dat de IT leverancier betaalt voor de licentie/schikking, dat de licentie eigendom wordt van de leverancier, dat Solidworks op de laptop vervangen wordt door FreeCAD?
Of anders gezegd. De leverancier vergoed de schade aan de klant (het schikkingsbedrag), maar ontbind wel de koop omdat het onredelijk is om te verwachten dat hij 6.000+ kosten maakt om dit gebrek (illegale software) te repareren (legale versie leveren). Het eind resultaat zou dan zijn dat de laptop, met licentie naar de leverancier gaan en dat de leverancier de klant 8.500 betaald (prijs laptop + 7.500 schikking vergoeding).
In hoeverre was het hier redelijk dat de leverancier niet betrokken was bij het schikken? Effectief heeft de klant hier zelf, buiten de leverancier om, kosten gemaakt om een niet conform product te repareren en wil de klant nu de kosten van deze niet van tevoren “reparatie” bij de leverancier neerleggen.
Als de klant direct de leverancier erbij betrokken had en deze had laten onderhandelen, dan zouden de kosten voor de leverancier veel minder kunnen zijn. Hij had dan bijvoorbeeld de koop van de laptop kunnen ontbinden en 7.500 voor een licentie betalen die hij daarna nog steeds kan verkopen.
Eerlijker / redelijker / dichter bij de juiste situatie zou zijn als een professional leverancier niet warez meelevert. Mijn onderbuik heeft dan nul gunfactor meer over voor die leverancier.
Dat later een schadepost van 7500 volgt neemt niet weg dat de professionele leverancier voor 150 euro laptop + software heeft gevraagd. (Of is het nu gestegen van 150 voor laptop naar 1000 euro voor laptop + software? Dat is me niet duidelijk in de blogpost).
Ontbinden lijkt me onrealistisch (als de leverancier inderdaad bewust illegale software heeft geleverd), maar als wel: dan inderdaad 7500 als schade + 1000 (of 150?) terugbetalen. En dan heeft de leverancier een tweedehands licentie waar die zelf niets mee kan en een derdehands laptop. Daar wordt de leverancier niet blijer van.
Een licentie zou in beginsel sinds UsedSoft gewoon overdraagbaar moeten zijn trouwens.
Of:
Hier wordt de suggestie gewekt (…) dat de leverancier een trialversie heeft geleverd en later de klant zelf (c.q. een handig neefje) er een crack over heeft gegooid. Dat zou het verhaal erg veranderen. Als e.e.a. is te bewijzen.Een ‘dichter bij de juiste situatie’ scenario is ook dat beiden wel wisten/vermoedden dat het geen legale versie kon zijn, maar daar vrede mee hadden, zolang het maar niet uitkomt. En nu komt het wel uit, en probeert de ene de andere te naaien.
Als dit scenario klopt heeft mijn onderbuik juist wel een gunfactor voor die leverancier, die een een kleine ondernemer met een geimproviseerde tijdelijke oplossing uit de brand wil helpen, maar daarbij NATUURLIJK het risico voor zijn gevoel doorschoof naar de klant.
Een ‘dichter bij de juiste situatie’ scenario is ook dat, door beide partijen geweten, er een trialversie op zat die vervangen/geactiveerd is door de klant (per ongeluk of met opzet). Ook dan ligt mijn sympatie bij de leverancier.
We zullen het echter nooit weten wat de waarheid is.
8.3 uit het arrest:
Kijkend naar de eerste quote in de blogpost, lijkt het erop dat de trial niet op de correcte manier verkregen is. Bijvoorbeeld door op naam van de IT leverancier de trail aan te vragen en deze vervolgens door te verkopen / mee te leveren met de geleverde laptop terwijl dat niet mag volgens de voorwaarden van de trial. Als dit het geval is, zou ik mij afvragen of de schade van een illegale trial de prijs van een volle licentie is.
Ik heb geen ervaring met trial versies van dit soort dure software. Stopt het programma met werken als de trial afgelopen? Of krijg je alleen een pop-up dat de versie nu illegaal geworden is en dat je een licentie moet kopen, maar dat het programma het voor de rest wel doet?
Ik zie verschillende varianten van trial versies: In sommige gevallen gaat het om versies waar specifieke functionaliteit uitgeschakeld is (opslaan, afdrukken, exporteren naar standaardformaten). In andere gevallen is er een tijdslimiet ingebouwd; beiden komt ook voor.
Is dat sinds het UsedSoft-arrest wel zo te zeggen? Een trial licentie is een licentie. Een licentie is door te verkopen.
Is een trial licentie er eentje voor onbepaalde tijd tegen eenmalige vergoeding? Meestal zijn trials in de tijd beperkt (bv. 3 maanden). Dan is het dus géén tweedehands verkoopbare licentie.
Los daarvan verkoop je dan een recht op uitproberen. Daarmee kun je dus niet langdurig structureel werken, want dat is gewoon geen uitproberen meer.
In het arrest staat dat er onderzoek is gedaan naar de installatie van de laptop. Op een bepaalde datum was windows erop gezet door het IT bedrijf, daarna gelijk de software en zijn er verschillende keys geprobeerd totdat er eentje werkte. De key was geblacklist, dus van een trial kan dus geen sprake zijn.