Kansspelautoriteit heeft EA onterecht dwangsom opgelegd om FIFA-lootboxen

De Kansspelautoriteit (Ksa) had FIFA-maker Electronic Arts (EA) en zijn Europese dochterbedrijf in 2019 geen dwangsom mogen opleggen, las ik bij Nu.nl. Dit blijkt een uitspraak van de Raad van State te zijn, die kort gezegd oordeelt dat een lootbox in een groter spel niet als een zelfstandig gokspel gezien hoeft te worden. Dat is nogal verrassend.

De Raad legt uit hoe lootboxen bij EA werkt:

Een speler begint met een starterspakket en hij kan zijn team vervolgens aanpassen en verbeteren. Dat kan door virtuele voetballers of in-game items op de virtuele transfermarkt voor FUT-munten te verhandelen of te ruilen met andere spelers. Daarnaast kan een speler een pack (een digitaal pakketje) verwerven, waarvan de precieze inhoud niet vooraf bekend is en dat virtuele voetballers of andere in-game items bevat. De inhoud van de packs kan worden verhandeld op de virtuele transfermarkt. Deze zaak gaat over deze packs (ook wel “loot boxes” genoemd) en de vraag of deze moeten worden aangemerkt als een kansspel in de zin van de Wok.
De Ksa meende van wel, en had EA dan ook een last onder dwangsom opgelegd die bij de rechtbank in stand werd gehouden. Daar was de discussie of je wel iets van waarde kon winnen. Dat bleek het geval, onder meer omdat EA via haar virtuele muntsysteem een officiële markt had gecreëerd.

Bij de hoogste bestuursrechter (waar je bij boetes van toezichthouders uiteindelijk uitkomt, dus niet bij de Hoge Raad) ging het ineens over een ander onderwerp:

De Afdeling volgt EA in haar betoog dat de praktijk is dat gamers de packs alleen openen met het oog op het spelen van virtuele voetbalwedstrijden. Daarbij neemt de Afdeling in aanmerking dat de packs worden verkregen en geopend in de FUT-modus. EA betoogt dat 92 procent van de packs wordt verkregen door spelbetrokkenheid. Gamers kunnen door hun behendigheid FUT-munten verdienen, die zij verkrijgen door wedstrijden te spelen en in-game opdrachten te voldoen.
Oftewel, het is niet zo dat je tijdens een potje voetbal even naar het casino gaat. Je neemt een gok tijdens het spel om je prestaties in de wedstrijd (hopelijk) te verbeteren. Dat je de packs ook los kunt kopen buiten wedstrijden om, maakt dat niet anders: dat is een beperkte kleine groep, en niet de hoofdmoot van het spel. Vanwege deze integratie tussen het kanselement en de wedstrijd, mag je de packs, de loot boxen dus, niet als een apart kansspel benoemen.

Gevolg is dat het besluit van de Ksa geheel onderuit gaat, en EA dus vrolijk door mag gaan met haar lootboxen. Dat betekent niet automatisch dat álle lootboxen in alle games nu weer legaal zijn. De Raad van State geeft immers nadrukkelijk aan dat het gaat om kansspelen die verweven zijn in een behendigheidsspel, waardoor het gokken echt ondergeschikt is aan het werkelijke spel. Ik zou bij bijvoorbeeld een open world RPG een hier en daar te koopstaande schatkist met niet te voorspellen inhoud nog steeds een verboden kansspel noemen. Dat is echt een gok op zich, en er is dan geen directe relatie met het rollenspel dat je aan het spelen bent.

Arnoud

7 reacties

  1. Ik zou bij bijvoorbeeld een open world RPG een hier en daar te koopstaande schatkist met niet te voorspellen inhoud nog steeds een verboden kansspel noemen. Dat is echt een gok op zich, en er is dan geen directe relatie met het rollenspel dat je aan het spelen bent. Als je in het echt een schatkist vindt of op de rommelmarkt koopt is het totaal onbekend wat er in zit. Een roestige pan of diamanten. Die gok is reëel en het doel van het spel blijft doden van Orks. Bij het voetbalspel is het kopen van random spelers volslagen onrealistisch, is expliciet als los ‘spel’ opgenomen. Ajax haalt de namen van nieuwe spelers niet uit een grabbelton. De integratie tussen het kanselement en de wedstrijd zie ik bij voetbal juist minder dan bij die RPG.

    Terzijde: wat als een casino nu een enquête zou houden en vervolgens concluderen dat 92% van de mensen komt voor de gezelligheid en niet het gokken zelf, zodat roulette echt geen kansspel zou zijn?

    1. Wat dat laatste betreft: de HR heeft alleen het omgekeerde als criterium geformuleerd. Als de spelers het normaliter als gokspel zien, dan is het geen argument dat je met behendigheid ook kunt winnen. Daaruit mag je niet halen dat als spelers het als behendigheid zien, het geen gokspel is.

      1. Waar valt poker in dat geval onder? Veel mensen zien dat als gokken, terwijl het (zeker op hogere niveau’s) veel meer aankomt op skills. Een deel is wel gebaseerd op geluk, maar dat deel is maar beperkt. De betere spelers zien het dus niet als gokspel.

        1. Er is volgens mij geen onderzoek waaruit blijkt dat poker op hoog niveau primair behendigheid is en de factor geluk ondergeschikt. Dat is natuurlijk ook lastig, juist omdat er ergens een geluksfactor in zit maar ook omdat kunnen bluffen een factor is, en dat hangt weer af van je wederpartij. Ik vond dit onderzoek dat neigt naar kansspel: https://link.springer.com/article/10.1007/s10899-012-9327-8

          Deze zegt dat als je over 1500 potjes kijkt, skill belangrijker is dan geluk bij je gemiddelde uitslag (https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0115479).

          1. Poker heeft beide een element van geluk/variantie/willekeurigheid en van behendigheid/risico beheersing/en kansberekening. Waar je de grens legt hangt af van je kennis over het spel en/of politieke motivatie. In Amerika is het verboden als een kansspel. De variantie en skills zijn met elkaar vervlochten: je kan wiskundig uitrekenen hoeveel van je beschikbare bankrol je per dag op het spel dient te zetten, om failliet gaan te voorkomen, als je net wat beter bent als de rest, maar geen geluk hebt die dag.

            Het element van willekeurigheid is voor iedereen, gemiddeld genomen over langere periodes, gelijk, en de skills bepalen de gemiddelde winstratio per 100 handen. Sommige spelers hoeven niet eens naar eigen hand te kijken, maar winnen toernamenten door op de juiste manier en op de juiste momenten in te zetten.

            AI is, net als met AlphaGo, uiteindelijk, na jaren onderzoek, gaan winnen van de professionele pokerspelers. Als poker puur geluk zou zijn, dan zou dat misschien nog wel een mooiere prestatie zijn: Vrouwe Fortuna in een Machine. Maar dat is natuurlijk een berg aan wiskunde, duur-berekend optimaal spel (heeft geen zwaktes om te exploiteren), en jaren aan oefendata.

            Beetje filosofisch ook: Pokerspelers kennen het spel, en zijn zeer bekend met het skill-element, beleidsmakers zien gelukszoekers en gokverslaafden failliet gaan en noemen het een kansspel. Wat het is volgens de wet gaat dan volgens mij toch boven wat het zou zijn spel theoretisch of wiskundig of ervaringsdeskundige.

            1. Wat het is volgens de wet gaat dan volgens mij toch boven wat het zou zijn spel theoretisch of wiskundig of ervaringsdeskundige.

              Juist niet. In een democratische rechtsstaat geldt vooral dat een wet EERLIJK moet zijn. Een wet die logica/wiskunde en ook nog eens ervaringsdeskundigen negeert kan dat per definitie niet zijn.

              Volgens mij gaat de wet daar dus absoluut, met nadruk NIET, boven.

              Dat de appel naar beneden valt is een waarheid als een koe. Als de wet daar tegenin gaat…. tja, dan hebben de Russen al gewonnen zonder te vechten.

              In jouw voorbeeld kan het natuurlijk best zijn dat voor de meerderheid Poker een kansspel is, en voor 1% van de spelers een behendigheidsspel. Dan zou je je best kunnen zeggen dat poker verboden is, met uitzondering van de spelers die (door een examen of op een andere manier) hebben laten zien dat ze voldoende verstand ervan hebben.

        2. Ik denk dat het enkele feit dat er een behoorlijk grote groep professionele pokerspelers zijn, en er wereldwijd toernooien zijn bewijst dat het niet primair een kansspel is. Bepaalde personen slagen er in om al tientallen jaren aan de top mee te draaien, en dat kan niet als je afhankelijk bent van geluk. Je kan ook door theorie te leren en te oefenen beter worden, dat is ook een kenmerk van een behendigheidsspel. Niemand kan door oefening beter worden in de staatsloterij.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.