Tag: Gba

About Gba

Subscribe Feeds

“Kerk mag niet meer neuzen in Gemeentelijke Basisadministratie”

Geplaatst op in Privacy, 77 reacties

gbaSnuffelen in persoonsgegevens, of pesten van christenen? Het voorstel van D’66 om te gaan verbieden dat kerken automatisch te horen krijgen dat een ingeschrevene is verhuisd, maakte nogal wat stof los. En bij mij de juridische vraag, eh, wacht even, hoe kan het dat dit al zo is, want de Wbp is toch opt-in?

De Stichting Interkerkelijke Ledenadministratie oftewel SILA blijkt al jaren van gemeentes mutaties te ontvangen uit de GBA (verhuizingen, overlijden, naamswijzigingen en wijziging burgerlijke staat). De SILA laat kerken deze mutaties dan met “maximale privacybescherming” verwerken in hun eigen bestanden. Het idee hierachter is dat zo de gemeente niet hoeft bij te houden wie bij welke kerk zit (wat op gespannen voet staat met de Wbp) en dat een kerk toch al weet wie jij bent en waar je woont (je bent immers lid) en dus zo alleen bij gegevens komt van hun leden. De vlag bij de gemeente hiervoor heet de SILA stip (geruststellend staat er dan bij: “Het is niet letterlijk een stip, maar een digitaal kenmerk.”).

De Wet bescherming persoonsgegevens verbiedt het verwerken van bijzondere persoonsgegevens zoals geloof zonder toestemming, maar er is een uitzondering voor de ledenadministratie van kerkgenootschappen, op zich wel logisch. Minder logisch vond ik hoe de Wbp de GBA toestaat dit te doen, want de GBA is geen kerk.

Maar de Wbp géldt niet voor verwerkingen die onder de Wet GBA vallen. In plaats daarvan regelt de Wet GBA in artikel 99 dat het GBA op grond van een speciale regeling systematisch persoonsgegevens mag delen met onder meer “één samenwerkingsverband van kerkgenootschappen of andere genootschappen op geestelijke grondslag”, die stichting dus zo bepaalt artikel 68c van die regeling.

Wel moet de Wbp zo veel mogelijk worden nageleefd staat hier, en vandaar dat de SILA die constructie met haar figuurlijke stip heeft opgetuigd en diverse maatregelen voor de privacy heeft genomen. Een “schoolvoorbeeld voor de privacybescherming”, zo citeert men met instemming privacyhoogleraar Franken, toch bepaald niet de minste. En inderdaad, alle veiligheidsmaatregelen zijn genomen en dat ziet er goed uit. Maar daar gáát het niet om; de discussie is waarom deze gegevensverstrekking überhaupt plaats moet vinden. En gezien de kop boven deze blog is mijn insteek wel duidelijk. Wat vinden jullie?

Arnoud

Welles/nietes: de thuiskopie uit illegale bron

Geplaatst op in Intellectuele rechten, 38 reacties

Eerst even voor jezelf lezen, schreef Volledig bericht, pardon Boek 9. Ik deed dat en viel van mijn stoel. Woensdag oordeelde de rechtbank Den Haag dat een kopie voor eigen gebruik van illegaal aangeboden materiaal geen thuiskopie is. In deze zaak hadden twintig importeurs en fabrikanten van beschrijfbare informatiedragers een zaak tegen Stichting Onderhandelingen Thuiskopie (SONT) aangespannen. Men kon het niet eens worden over de hoogte van de vergoeding, met name vanwege de vraag waar allemaal rekening mee gehouden moest worden. Eén van die dingen: “de schade die het gevolg is van illegaal kopiëren (incl. downloaden) uit een illegale bron.”

Nu is het downloaden uit illegale bron een hot topic. Mag het wel, mag het niet? De wet zegt zelf nergens dat het niet mag. De rechter in de Techno Design-zaak vond het geen inbreuk op het auteursrecht (iets dat in hoger beroep “onbesproken” en dus overeind bleef). Bovendien had de minister dit letterlijk gezegd bij de laatste wijziging van de Auteurswet. In het vonnis oordeelt de rechtbank ‘s-Gravenhage echter dat die uitleg helemaal niet MAG omdat deze in strijd is met een Europese auteursrechtenrichtlijn.”

Richtlijn 2001/29/EG bepaalt namelijk in artikel 5 dat een beperking op het auteursrecht slechts mag als aan een driestappentoets is voldaan:

  1. Het moet gaan om “bepaalde bijzondere gevallen”.
  2. Er wordt geen afbreuk gedaan aan de normale exploitatie van de werken.
  3. De wettige belangen van de rechthebbende worden niet onredelijk geschaad.

Hierover werden in juli vorig jaar kamervragen gesteld. Toen antwoordde de minister dat deze toets wel degelijk toegepast was:

De drie-stappen-toets is bij de vormgeving van de thuiskopieregeling in acht genomen en ligt besloten in de voorwaarden die aan de inroepbaarheid van de privékopie-exceptie worden gesteld (Kamerstukken II 2002- 2003, 28 482, nr. 5, blz. 18).

Echter, wat zegt de rechter in deze zaak:

De rechtbank stelt voorop dat het maken van een privé-kopie van illegaal materiaal een illegale handeling is. Deze handeling valt niet onder de werkingssfeer van artikel 16c Aw.

Dit is voor mij volstrekt onbegrijpelijk en in ieder geval zwaar ontoereikend gemotiveerd. Waarom is het een illegale handeling? De passage leest als een cirkelredenering: het is een illegale handeling, dus is het geen toegestane thuiskopie, en dus is het illegaal.

Het vonnis doet een poging haar uitgangspunt te motiveren:

In de parlementaire geschiedenis zijn weliswaar aanknopingspunten te vinden voor een andere uitleg, maar de door de minister voorgestane en door de regering onderschreven uitleg, waarbij ervan wordt uitgegaan dat een privé-kopie van een illegale bron legaal is, is in strijd met de drie-stappen-toets van artikel 5 lid 5 van de Richtlijn.

Het was wellicht aardig geweest als de rechtbank had toegelicht waarom en met welk punt van de toets er dan strijd zou zijn. Zeker nu de minister zelf heeft aangegeven dat er wel degelijk gedriestaptoetst is.

Een ander punt is dat de rechter hier een wettelijke bepaling (artikel 16c Auteurswet) toetst aan een eis uit een Europese Richtlijn. Dat mag op zich. Als blijkt dat de bepaling zich niet goed aan de Richtlijn houdt, dan mag de rechter de bepaling richtlijnconform uitleggen. Hij mag daarbij echter niet tegen de letterlijke tekst van de wet ingaan (“contra legem”). En ik zou zeggen dat dat hier het geval is. Er staat niets in de wet over de bron. Een extra bepaling erbij verzinnen die zegt dat de bron legaal moet aanbieden, gaat dan in tegen de bewoordingen van het wetsartikel.

Christiaan Alberdingk Thijm wijst erop dat het nog gekker wordt: je zou zeggen dat een heffing voor iets illegaals niet kan, maar toch bepaalt de rechter dat men de kopieerheffing mag gebruiken om te compenseren voor “illegaal downloaden”. De vraag is dan of het thuiskopiëren uit een illegale bron daarmee niet alsnog rechtmatig is geworden, aldus Alberdingk Thijm.

Ook Evert van Gelderen (De Gier Stam) is kritisch over het vonnis. Ik moet eigenlijk de eerste jurist die positief is nog tegenkomen.

Kortom, een hoogst merkwaardig vonnis dat wat mij betreft per direct in hoger beroep overnieuw gedaan mag worden.

Arnoud<br/> PS: disclaimer: Philips is een van de eisers maar ik ben niet bij deze zaak betrokken geweest.