Wacht even, dat Telegram-sluitbevel was een vrijwillig verzoek? Ik snap er nu niks meer van

Weet u nog: het Openbaar Ministerie had in oktober twee kanalen van complotdenkers op chatapp Telegram laten blokkeren, zo blogde ik destijds. Een week later bleek het anders te liggen: er is geen takedown-bevel aan Telegram gegeven, maar het bleek gewoon een handig gebruik van de telefoon van een verdachte. Dacht ik toen. Want nu komt BNR met bewijs dat er kanalen door de beheerders zijn gesloten na druk vanuit politie en Justitie.

De namen van de kanalen duizelen me een beetje, maar zo te lezen gaat het hier om een ander kanaal dan die met de telefoon van de verdachte zijn gesloten. Zoals BNR het beschrijft:

Twee agenten brachten 8 oktober een huisbezoek aan de beheerder. De Officier van Justitie had telefonisch overleg met de politie ter plaatse en dreigde de man met strafvervolging als hij het kanaal niet ter plekke zou verwijderen.
Daarop koos de man eieren voor zijn geld en sloot hij het kanaal. Dat doet raar aan: de normale manier is dat je de dienst Telegram sommeert het kanaal te sluiten. Dat werkte hier alleen niet, aldus het OM:
‘Aangezien Telegram zelf stelt: ‘To this day, we have disclosed 0 bytes of user data to third parties, including governments’, heeft de rechter-commissaris er in dit geval vanaf gezien Telegram te proberen te betrekken’, schrijft een woordvoerder.
Dat snap ik, en ik zie ook wel dat de volgende stap dan is om de beheerder zelf aan te spreken. Alleen, met welke wettelijke bevoegdheid doe je dat? De drie geciteerde deskundige juristen bij BNR weten het alle drie niet te noemen.

Mij lijkt een inroep van 54a Strafrecht logisch:

Een tussenpersoon die een communicatiedienst verleent bestaande in de doorgifte of opslag van gegevens die van een ander afkomstig zijn, wordt bij een strafbaar feit dat met gebruikmaking van die dienst wordt begaan als zodanig niet vervolgd indien hij voldoet aan een bevel als bedoeld in artikel 125p van het Wetboek van Strafvordering.
Je zou dan stellen dat de beheerder een tussenpersoon is, door het in stand houden van de groep verleent hij dan de dienst van doorgifte van gegevens van anderen (de chattende gebruikers). Punt is wel dat je dan niet alleen de officier van justitie nodig hebt, maar ook de rechter-commissaris. En die lijkt hier niet in beeld te zijn geweest. (Nog los van dat het ietwat discutabel is of een losse Telegram gebruiker te zien moet zijn als een provider.)

BNR heeft het proces-verbaal erbij geleverd, waarin te lezen is hoe de agenten het instaken. Zij, verbalisanten, gaven een gedragsaanwijzing (artikel 509hh Strafvordering), waarvoor inderdaad alleen een officier nodig is. Alleen, een gedragsaanwijzing heeft maar beperkte mogelijkheden:

2 De gedragsaanwijzing kan inhouden dat de verdachte wordt bevolen:

a.zich niet op te houden in een bepaald gebied,

b.zich te onthouden van contact met een bepaalde persoon of bepaalde personen,

c.zich op bepaalde tijdstippen te melden bij de daartoe aangewezen opsporingsambtenaar,

d.zich te doen begeleiden bij hulpverlening die van invloed kan zijn op het plegen van strafbare feiten door de verdachte.

De aanwijzing hier was een verbod “Red Pill Journals of informatie van vergelijkbare aard of inhoud te delen op het internet en/of via sociale media”. Ik kan dat hooguit een zeer gezochte invulling van lid 2 sub b noemen: “het internet en/of sociale media” zijn dan “bepaalde personen”, nee sorry waar ik zei “gezochte invulling” bedoelde ik “komt niet door de giecheltoets” stop de tijd. Ik snap dit niet.

Of nou ja, praktisch snap ik het wel: dit soort kanalen kunnen erg kwalijke effecten hebben, dus dat je daar als politie of officier bovenop zit en in wilt grijpen dat is heel logisch. Alleen moet zoiets wel via de regels, juist omdat het gaat om meningsuitingen. Ik had dus zelf ingezet op 54a en dat bij de rechter laten toetsen.

Arnoud

Kun je als Nederlandse Youtuber een boete krijgen vanwege COPPA?

Een lezer vroeg me:

Per 1 januari 2020 zijn Youtube Creators zoals ik verplicht om te vertellen of de video’s voor kinderen zijn gemaakt of niet. Ik heb gehoord dat als ik dat niet goed doe, ik een boete tot 42.000 dollar kan krijgen van de Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC). Mar hoe maak ik nu die afweging en kan zo’n Amerikaanse organisatie mij nu echt beboeten?

In september schikte Google voor 170 miljoen met de FTC vanwege privacyschendingen onder de COPPA wet. Deze wet verbiedt het volgen of profileren van kinderen (onder de dertien), en op Youtube gebeurde dat natuurlijk op grote schaal. Onderdeel van de schikking is dat Youtube een systeem optuigt om te voorkomen dat kinderen nodeloos gefilmd of geprofileerd worden.

In de kern komt het systeem erop neer dat kanalen gemarkeerd moeten worden als wel of niet bestemd voor kinderen. In het eerste geval schakelt Youtube de nodige features uit, waaronder dus dat profileren. Advertenties zijn dan ook niet meer gebaseerd op informatie van de bezoeker, maar enkel nog gerelateerd aan de video die je dan ziet.

Zeg je dat je kanaal niet voor kinderen is, dan blijft alles bij het oude – maar het is dus een strafbaar feit om dat te zeggen terwijl het kanaal wél voor kinderen is. De pijn van veel Youtubers zit hem dan ook in de vraag hoe je dat zeker weet. Want het gaat weliswaar om personen onder de dertien, maar die hebben ook interesse in games, makeup, dure auto’s of animatieseries.

De COPPA wet zelf spreekt van “directed” of “targeted” op kinderen. Daar is dan een hele lijst factoren bij die moet helpen:

In determining whether a Web site or online service, or a portion thereof, is directed to children, the Commission will consider its subject matter, visual content, use of animated characters or child-oriented activities and incentives, music or other audio content, age of models, presence of child celebrities or celebrities who appeal to children, language or other characteristics of the Web site or online service, as well as whether advertising promoting or appearing on the Web site or online service is directed to children. The Commission will also consider competent and reliable empirical evidence regarding audience composition, and evidence regarding the intended audience.

maar ik lees dat als “je mikt op kinderen als je dingen doet die typisch zijn om kinderen binnen te hengelen als publiek” en dat voelt een tikje een cirkelredenering. Desondanks is dit denk ik zo’n geval “I know it when I see it” als uitgangspunt, maar ik snap goed de twijfel want wat moet je met je makeup-kanaal of je Fortnitespeeltips terwijl je denkt dat je op 15, 16, 17-jarigen mikt?

Dat gezegd hebbende, dit is Amerikaanse wetgeving van een organisatie die weinig boetes uitdeelt. De kans daarop lijkt me dus minimaal, of je moet wel heel duidelijk de regels overtreden. Het meer reële risico is dat Youtube je kanaal als toch voor kinderen aanmerkt en je account schorst, waar dan geen bezwaar of beroep tegen mogelijk is. Een praktijk die men vaker pleegt.

Helaas heeft Youtube geen duidelijke richtlijnen voor wat zij als de gevarenzone zien; erger nog ze gaan AI bots inzetten om video’s te classificeren als op kinderen gericht of niet. Dat maakt het dus erg spannend.

Maar een concreet advies “doe dit en je zit safe” is er niet. Iedereen die met disclaimerteksten komt is per direct af en ontvangt geen 200 euro, overigens. Grofweg zou voor mij de eerste vuistregel zijn of je wéét dat er 13-minners meekijken (meer dan een verdwaalde klik) en of je dan denkt “nou ja prima, die kunnen/mogen dit ook”. Als je dat denkt, dan zit je in de gevarenzone.

Je kop in het zand steken (bijvoorbeeld door nooit leeftijden na te gaan) is geen optie want je hebt juridisch gezien een zorgplicht. Zijn er aanwijzingen (zoals taalgebruik, foto’s, soort vragen) dan moet je verder kijken en kan het mogelijk zijn dat je je video of kanaal op “bestemd voor kinderen” zet.

Arnoud