coppa Archives - Ius Mentis

Een lezer vroeg me:

Per 1 januari 2020 zijn Youtube Creators zoals ik verplicht om te vertellen of de video’s voor kinderen zijn gemaakt of niet. Ik heb gehoord dat als ik dat niet goed doe, ik een boete tot 42.000 dollar kan krijgen van de Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC). Mar hoe maak ik nu die afweging en kan zo’n Amerikaanse organisatie mij nu echt beboeten?

In september schikte Google voor 170 miljoen met de FTC vanwege privacyschendingen onder de COPPA wet. Deze wet verbiedt het volgen of profileren van kinderen (onder de dertien), en op Youtube gebeurde dat natuurlijk op grote schaal. Onderdeel van de schikking is dat Youtube een systeem optuigt om te voorkomen dat kinderen nodeloos gefilmd of geprofileerd worden.

In de kern komt het systeem erop neer dat kanalen gemarkeerd moeten worden als wel of niet bestemd voor kinderen. In het eerste geval schakelt Youtube de nodige features uit, waaronder dus dat profileren. Advertenties zijn dan ook niet meer gebaseerd op informatie van de bezoeker, maar enkel nog gerelateerd aan de video die je dan ziet.

Zeg je dat je kanaal niet voor kinderen is, dan blijft alles bij het oude – maar het is dus een strafbaar feit om dat te zeggen terwijl het kanaal wél voor kinderen is. De pijn van veel Youtubers zit hem dan ook in de vraag hoe je dat zeker weet. Want het gaat weliswaar om personen onder de dertien, maar die hebben ook interesse in games, makeup, dure auto’s of animatieseries.

De COPPA wet zelf spreekt van “directed” of “targeted” op kinderen. Daar is dan een hele lijst factoren bij die moet helpen:

In determining whether a Web site or online service, or a portion thereof, is directed to children, the Commission will consider its subject matter, visual content, use of animated characters or child-oriented activities and incentives, music or other audio content, age of models, presence of child celebrities or celebrities who appeal to children, language or other characteristics of the Web site or online service, as well as whether advertising promoting or appearing on the Web site or online service is directed to children. The Commission will also consider competent and reliable empirical evidence regarding audience composition, and evidence regarding the intended audience.

maar ik lees dat als “je mikt op kinderen als je dingen doet die typisch zijn om kinderen binnen te hengelen als publiek” en dat voelt een tikje een cirkelredenering. Desondanks is dit denk ik zo’n geval “I know it when I see it” als uitgangspunt, maar ik snap goed de twijfel want wat moet je met je makeup-kanaal of je Fortnitespeeltips terwijl je denkt dat je op 15, 16, 17-jarigen mikt?

Dat gezegd hebbende, dit is Amerikaanse wetgeving van een organisatie die weinig boetes uitdeelt. De kans daarop lijkt me dus minimaal, of je moet wel heel duidelijk de regels overtreden. Het meer reële risico is dat Youtube je kanaal als toch voor kinderen aanmerkt en je account schorst, waar dan geen bezwaar of beroep tegen mogelijk is. Een praktijk die men vaker pleegt.

Helaas heeft Youtube geen duidelijke richtlijnen voor wat zij als de gevarenzone zien; erger nog ze gaan AI bots inzetten om video’s te classificeren als op kinderen gericht of niet. Dat maakt het dus erg spannend.

Maar een concreet advies “doe dit en je zit safe” is er niet. Iedereen die met disclaimerteksten komt is per direct af en ontvangt geen 200 euro, overigens. Grofweg zou voor mij de eerste vuistregel zijn of je wéét dat er 13-minners meekijken (meer dan een verdwaalde klik) en of je dan denkt “nou ja prima, die kunnen/mogen dit ook”. Als je dat denkt, dan zit je in de gevarenzone.

Je kop in het zand steken (bijvoorbeeld door nooit leeftijden na te gaan) is geen optie want je hebt juridisch gezien een zorgplicht. Zijn er aanwijzingen (zoals taalgebruik, foto’s, soort vragen) dan moet je verder kijken en kan het mogelijk zijn dat je je video of kanaal op “bestemd voor kinderen” zet.

Arnoud

Een lezer vroeg me

Bij veel Amerikaanse sites zie je dat expliciet wordt gezegd dat je minstens dertien jaar moet zijn om de dienst te mogen gebruiken. En bepaalde natuurlijk 18 of zelfs 21. Hoe zit dat bij ons? Welke leeftijdsgrenzen gelden er voor internetdiensten?

Die Amerikaanse grens van 13 jaar is gebaseerd op de COPPA-wet, die kort gezegd erop neerkomt dat je mensen onder de dertien alleen mag toelaten met toestemming van hun ouders. En door simpelweg “You must be at least 13” in de voorwaarden te zetten, denkt men te voldoen aan die wet. Immers geen dertienminner zou ooit liegen over zijn leeftijd, toch?

De grens van 18 of 21 gaat natuurlijk over pornografie. Je mag mensen onder de 18 geen porno laten zien. Bij ons is die grens 16 jaar (art. 240a Sr) en geldt deze ook voor extreem geweld en andere zaken die “schadelijk te achten” zijn voor minderjarigen. Met de Kijkwijzer en PEGI-gameclassificatie wordt hier een praktische invulling aan gegeven. Is een game 16+ dan is het dus strafbaar deze vanaf je site te laten spelen door een zestienminner.

Het equivalent van die 13 jaar is bij ons iets gecompliceerder. Er spelen namelijk twee grenzen: allereerst de handelingsbekwaamheid en ten tweede de Wet bescherming persoonsgegevens.

Een persoon onder de 18 is niet handelingsbekwaam: hij mag niet zelfstandig contracten sluiten of andere rechtshandelingen verrichten. Dit vereist toestemming van de ouders. Echter, er is een uitzondering: is de handeling “in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk” voor personen van die leeftijd, dan mogen de ouders de toestemming niet weigeren (art. 1:234 BW). In theorie zou je dus best een site voor kleuters kunnen opzetten, mits je maar kunt hardmaken dat jouw soort dienst ‘gebruikelijk’ is voor kleuters en dat hun ouders daar dus niets over te zeggen hebben.

De Wet bescherming persoonsgegevens fietst hier dwars doorheen: persoonsgegevens van mensen onder de 16 mogen niet verwerkt worden zonder toestemming van hun ouders, punt (art. 5 Wbp). Er is geen vergelijkbare uitzondering voor de situatie dat de verwerking ‘gebruikelijk’ is voor personen van die leeftijd. Je kunt als vijftienjarige dus best een Twitter-account nemen, maar direct daarna houdt het op want je mag geen persoonsgegevens op je profiel zetten zonder toestemming van je ouders.

In de praktijk worden natuurlijk zowel de Nederlandse als de Amerikaanse wetgeving compleet genegeerd door zowel die minderjarigen als hun ouders. De enige situatie waarin dit een punt lijkt te zijn, is wanneer er credits of iets dergelijks worden gekocht. Daarbij speelt nog het probleem dat elke creditsaankoop een aparte transactie is, en hoe ongebruikelijk is het nou dat een kind een euro stukslaat in een spelletje? Dat hij dat tienduizend keer doet met mamma’s creditcard, ja dáár is 1:234 BW niet voor geschreven.

Arnoud

Tag: coppa

Kun je als Nederlandse Youtuber een boete krijgen vanwege COPPA?

Welke leeftijdsgrens geldt er in Nederland voor internetdiensten?