Tag: namaak

Chipmaker FTDI heeft een geupdate Windowsdriver uitgebracht die klonen van hun chips brickt, oftewel onbruikbaar maakt. Als de driver concludeert dat de chip nep is, verandert hij een fabrieksinstelling in de chip waardoor deze niet meer te lezen is. Dat is best wel vervelend omdat deze chip een van de meest gekloonde ter wereld is in consumentenelektronica en het uitschakelen dus vele onschuldige consumenten treft.

De update aan de Windowsdriver zorgt ervoor dat de productidentifier op nul wordt gezet, waardoor besturingssystemen deze niet meer herkennen nu dat op basis van deze identifier gaat. Deze aanpassing is erg moeilijk te resetten door gewone gebruikers, en als de chip in een apparaatje zoals een router zit dan houdt het vrijwel altijd op voor eindgebruikers.

FTDI zal stellen dat dit pech gehad is, omdat het nu eenmaal niet toegestaan is om chips na te maken. Waarom deze chips nu precies ‘counterfeit’ zijn, is me niet duidelijk. Het meest voor de hand ligt dat er ten onrechte de merknaam van FTDI op staat. En op zich hebben ze dan een punt: het is niet toegestaan te handelen in namaakmerkproducten of deze te gebruiken voor commerciële doeleinden. (Maar als consument zonder winstoogmerk zo’n namaakproduct gebruiken valt buiten de merkenwet.)

Een van de rechten die een merkhouder heeft, is het opeisen van inbreukmakende artikelen zodat hij deze zou kunnen vernietigen of wat hij maar wil (art. 2.21 lid 3 BVIE). Je zou in theorie kunnen zeggen dat bricken van zulke artikelen effectief hetzelfde is als het opeisen en onder een stoomwals gooien. Alleen zit je dan nog met het punt dat hier wel een rechter tussen moet zitten:

De rechter kan bij wijze van schadevergoeding op vordering van de merkhouder bevelen tot de afgifte aan de merkhouder, van de goederen die een inbreuk maken op een merkrecht, alsmede, in passende gevallen, van de materialen en werktuigen die voornamelijk bij de productie van die goederen zijn gebruikt. De rechter kan gelasten dat de afgifte niet plaatsvindt dan tegen een door hem vast te stellen, door de eiser te betalen vergoeding.

Zelfstandig inbreukmakende producten opeisen kan dus niet, dit moet door de rechter goedgekeurd worden. En evenzo mag het bricken van zulke producten niet (als je zegt bricken==opeisen) zonder tussenkomst van de rechter.

Omgekeerd, is het verboden wat FTDI doet? Het voelt als iets onwenselijks, maar een specifiek wetsartikel hiertegen kan ik zo niet bedenken. Je zou van vernieling van computersysteen (art. 161sexies Strafrecht) kunnen spreken maar dat voelt wel wat gezocht. Wellicht dat de cookiewet hier een optie biedt: het is verboden om software via een netwerk te laten installeren zonder toestemming en zonder informatie over wat de software gaat doen. En het lijkt me best relevant te weten dat deze software namaakchips gaat uitschakelen.

Nu staat er natuurlijk iets in de EULA van de driver hiervoor:

Use of the Software as a driver for, or installation of the Software onto, a component that is not a Genuine FTDI Component, including without limitation counterfeit components, MAY IRRETRIEVABLY DAMAGE THAT COMPONENT

maar zoals bij Ars Technica al opgemerkt, niemand die dat zal lezen. En dat is dan een wettelijk probleem: dergelijke informatie moet duidelijk worden aangereikt, en mag niet zijn verstopt in een EULA, privacyverklaring of ander juridisch document.

Ik ben zelf altijd geneigd pas kwade opzet te vermoeden als incompetentie uitgesloten kan worden. Het is denkbaar dat de update dit bricken als een onbedoeld bijeffect heeft, omdat men bij het programmeren alleen rekening hield met het gedrag van de eigen chips. Maar gezien de breed gevoelde woede twijfel ik daar nu toch aan.

Arnoud