Afgelopen week twee leuke uitspraken over de aansprakelijkheid van tussenpersonen. De publieke omroep TROS hoeft niet te controleren of berichten van gebruikers op het Radar-forum ‘lasterlijke’ berichten over Pretium Telecom bevatten, meldde Tweakers vrijdag. En woensdag publiceerde Media Report over een arrest uit Amsterdam over een voorgelezen SMS-bericht bij de Wereldomroep.
Eerst maar de Pretiumzaak. Dat telecombedrijf is berucht om haar wijze van klantenwerving, en op forums zoals die van Radar en Kassa stroomt het dan ook over van de klachten. En wat doe je dan als bedrijf? Inderdaad, dan ga je iedereen aanklagen (net als in 2009 een ‘boevenbende’.)
Pretium had honderden berichten gesignaleerd die volgens haar “lasterlijk en/of onrechtmatig” waren, maar afgezien van een arcering in screenshots geen toelichting gegeven. En dat keurt de rechter af: dat zou véél te tijdrovend zijn in het kader van dit kort geding. Bovendien mag je van een eiser verwachten dat hij kan onderbouwen waarom een bericht lasterlijk of anderszins onrechtmatig is.
Ook Pretiums eis dat Radar haar eigen huisregels strakker zou handhaven (omdat persoonsgegevens van derden, oftewel van Pretiummedewerkers) gepost zouden worden, wordt afgewezen. Een schending van de huisregels is iets tussen Radar en forumleden en betekent nog niet dat Pretium verwijdering kan eisen.
Pas indien deze inhoud onrechtmatig zou zijn jegens Pretium, en dit onrechtmatig karakter ook voor Tros kenbaar is, kan aan de orde zijn of Tros onrechtmatig handelt jegens Pretium indien zij deze berichten laat plaatsen of niet verwijdert.
Ook in de Wereldomroepzaak werd een dergelijke overweging gebruikt. In die zaak ging het niet om forumberichten maar om voorgelezen SMS-berichten. Meer in het bijzonder:
“En dan wat het gisteravond nog heel gezellig met Johnny Walker en de zes chauffeurs van Edgard Vermaas, die door inkrimping op straat zijn gekomen. Welkom bij Van Doesburg.”
Hartstikke leuk toch van dat Van Doesburg? Dat vond de presentator inderdaad ook. Maar aan het einde van de uitzending ontving men een e-mail die met koeienletters, “dikke koeienletters zelfs” meldde dat Vermaas helemaal niet ingekrompen had of failliet zou zijn. Bovendien was Van Doesburg de grote concurrent, dus men voelde zich belachelijk gemaakt. En Vermaas hield vervolgens de Wereldomroep aansprakelijk voor de reputatieschade; je kunt toch niet zomaar een SMS op de radio voorlezen zonder hoor en wederhoor?
Nou, dat kan wel zo blijkt uit het arrest. De Wereldomroep hoefde gezien de formulering van de sms redelijkerwijs niet te beseffen dat de mededeling in de sms onjuist was of dat er wellicht een smadelijke bedoeling achter zat. Ook de aard van het programma speelde mee: dit was geen journaal maar een duidelijk user generated content-momentje, oftewel de luisteraars snappen heus wel dat de Wereldomroep hier niet noodzakelijkerwijs achter staat. En dat wordt niet anders omdat de presentator op het bericht reageert met “hartstikke leuk”.
Beide uitspraken zijn leuke opstekers voor forumbeheerders. Langzaam maar zeker wordt duidelijk dat je niet zonder meer voor alles aansprakelijk bent, maar het is wel elke keer een zeer feitenafhankelijke analyse. Ik zou het prettig vinden als er nu toch eens een duidelijke grens getrokken wordt waar je je in abstracto aan kunt houden om zeker te weten dat je niet aansprakelijk wordt voor je comments.
Arnoud