Volwassenen snappen best dat de bekende Nijntje-parodieën grappig bedoeld zijn, en daarom hoeft hostingprovider Mijndomein.nl ze niet te verwijderen van de site van een klant. Dat blijkt uit het vonnis dat gisteren bekend werd in de zaak tussen de provider en Dick Bruna-bedrijf Mercis. Bij twee afbeeldingen (waaronder helaas de bekende Nijn-Eleven) is echter meer overgenomen dan nodig voor de parodie, en daarom blijven die dan toch verboden. En verder krijgt Mijndomein.nl een last onder dwangsom om bij toekomstige klachten van Mercis binnen 48 uur (“weekenden uitgezonderd”) het materiaal weg te laten, of de klacht nou terecht is of niet.
Dat Mercis het niet leuk vindt dat er “volwassen humor” rond het kindvriendelijke konijn met andreaskruis als neus wordt bedreven, is bekend. Alles en iedereen die het waagde Nijntje als cokesnuiver, wietroker, hardcore-DJ of principiële gabber neer te zetten, kreeg boze sommaties van haar advocaten. Of je nu een blogger was, een roze shockblog of een Belgisch tijdschrift: het moest eraf en het ging eraf.
Mijndomein.nl besloot echter naar de rechter te stappen in plaats van de afbeeldingen te verwijderen. Erg netjes, als hostingprovider hadden ze best het materiaal gewoon weg kunnen hallen op basis van de claim – het parodie-verweer is immers niet haar probleem maar dat van de blogger. De rechter accepteert het parodieverweer, behalve voor twee afbeeldingen die 99% uit een originele Nijntje-tekening zijn overgenomen. En daaronder valt dus ook de Nijn-Eleven tekening, omdat de Nijntje in het vliegtuig en het flatgebouw zijn gecopypaste in plaats van nagetekend.
Verder had Mercis nog het merkenrecht in stelling gebracht: Nijntje is een merk, en merken mag je niet zomaar parodiëren. Maar de rechter houdt het hier simpel (geheel in Nijntje stijl): als het mag onder het auteursrecht, mag het in dit geval ook onder het merkenrecht. Er wordt immers geen geld verdiend met de plaatjes, zodat er geen sprake kan zijn van commercieel gebruik van het merk. En de regels over nietcommercieel gebruik komen hier in feite op hetzelfde neer als de parodie-exceptie in de Auteurswet.
De rechter legt Mijndomein.nl echter wel nog een bijzondere verplichting op: zij moet vanaf nu binnen 48 uur optreden na een klacht van Mercis over merkinbreuk. Als de klacht niet klopt, moeten de partijen dat maar bij de rechter komen uitvechten. Dat lijkt te komen omdat er niet gereageerd zou zijn op een eerste sommatiebrief van de advocaten, maar het pakt wel raar uit. Over vijf van de zeven afbeeldingen is onterecht geklaagd, en vanaf nu moet Mijndomein dus zonder protest doen wat Mercis zegt?
-edit- Link naar vonnis en originele blogpost toegevoegd.
Arnoud
Is het vonnis al ergens online beschikbaar?
Ik zou zweren dat ik die links gisteravond had toegevoegd, maar kennelijk dacht WordPress daar anders over. Ze staan er nu bij.
Bij GeenStijl gaan ze fotofucken op Nijntje, misschien zit daar een leuke nieuwe Nijn-eleven bij?
Mooie quote in de comments daar:
Hier spreekt een doorgewinterd jurist.Ik ken iemand met een t-shirt met daarop de welbekende Nijn Eleven. Hoe zit dat dan?
Er zijn een heleboel van dat soort t-shirts maar dat wil niet zeggen dat die legaal zijn.
Mag dit dan ook?
Nijntje pesten mag van de rechter!
http://www.drasties.com/ Dutch on the world. World on the Dutch
@Arnoud, waar ik op doelde is vooral, wat gebeurt ermee? Wordt je nu bij wijze van spreke aangehouden als je met zo’n shirt rondloopt of is enkel de verkoper/producent van dergelijke shirts aansprakelijk, en wat als je zelf zoiets in elkaar knutselt (zonder het te verkopen)?
Ik las het vonnis net even, maar ik heb het idee dat de veroordeling uiteindelijk meer gestoeld is op de merkenrechtelijke bescherming van Nijntje.
@Rens, in theorie zou je kunnen zeggen dat een consument die rondloopt met zo’n shirt inbreuk maakt op de auteurs- en merkrechten van Nijntje. Hij openbaart immers de afbeelding door zijn shirt te laten zien, en gebruikt daarmee meteen ook het merk. Maar ik kan me moeilijk voorstellen dat Merck daar een punt van maakt.
Ik vind het wel interessant om te zien hoe de ’traditionele’ media zich nog steeds in allerlei bochten aan het wringen zijn om dit soort ongewenste zaken van websites te weren. De Nijn-Eleven Google link in dit artikel laat al meteen zien hoe zinloos dat eigenlijk is (sterker nog: best kans dat een flink aantal van de 14 hits op de eerste pagina juist dankzij deze rechtzaak is gepubliceerd.)
@Arnoud.
Had jij nu, in het kader van je artikel, ook het verboden nijn-eleven plaatje mogen laten zien?
Ik aarzelde, vandaar dat ik de variant met het verbodsteken erdoor heb gemaakt. De buren van Boek 9 zijn nergens bang voor.
Mijndomein.nl + nijtje = nijndomein 🙂
Maar zie ook: http://www.nrc.nl/economie/article2638385.ece/KathymoetNijntje50.000euro_betalen
waarin o.a. te lezen staat:
De rechtbank in Amsterdam oordeelde in kort geding dat in de Benelux geen producten meer verkocht mogen worden met de afbeelding van Kathy. Kathy lijkt te veel op het prentenboekenfiguur Nijntje van Dick Bruna. /===
Een andere beoordeling dus dan in de zaak waarover DIT artikel gaat.
@Ruud: Absoluut, maar een onvergelijkbare zaak volgens mij. Die Kathy was niet bedoeld als parodie of grap over Nijntje, maar was een sterk lijkend konijn dat ook nog eens commercieel ge?xploiteerd werd.
En uitspraak in hoger beroep : http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=BS7825
in het principaal appel:
verwerpt het beroep;
wijst af hetgeen Mercis c.s in hoger beroep meer of anders hebben gevorderd dan in de eerste aanleg;
in het incidenteel appel:
vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht;
wijst de vorderingen van Mercis c.s. af;
in beide appellen voorts:
verwijst Mercis c.s. in de kosten van het geding in beide instanties, aan de zijde van Punt.nl op de voet van art. 1019h Rv begroot op ??? 1.362,50 in eerste aanleg en op ??? 34.412,10 in hoger beroep;