Smaad en laster op forums, wat doe je als forumbeheerder?

Een lezer wees me op een interessante discussie bij de TROS Radar forums over smaad, laster en aanverwante zaken op forums. Ik krijg veel vragen over wat je kunt doen bij vermeende smaad of laster. Het probleem is vrijwel altijd dat de plaatsers niet of nauwelijks op te sporen zijn. Het enige aanspreekpunt dat je hebt, is de forumbeheerder of de moderator. En die zit in een lastige positie: wat moet hij doen als twee partijen ruzie met elkaar maken over een bericht?

De wet voorziet niet echt in deze situatie. Een forumbeheerder kan gebruik maken van de wettelijke bescherming voor internetdienstverleners, zodat ze zelf niet aansprakelijk zijn voor eventuele smadelijke berichten die mensen op hun forum plaatsen. Wel zijn ze dan verplicht om mee te werken aan een notice-en-takedown systeem: als er een klacht binnenkomt die evident juist is, moet de forumbeheerder ingrijpen.

Maar ja, wat is evident juist in het geval van smaad? Smaad is één van die zaken die zelden of nooit duidelijk is. De plaatser vindt vrijwel altijd dat het terecht en waar is wat hij zegt, en heeft daar vaak ook materiaal ter ondersteuning voor. De klager vindt vrijwel altijd dat er niets van klopt, dat alles uit zijn verband getrokken is en verkeerd voorgesteld wordt, en heeft daar ook vaak materiaal voor om dat te bewijzen. En wat moet je dan als arme forumbeheerder?

Ik ken één zaak waarbij dit speelde: hostingprovider IS InterNed was niet aansprakelijk voor smadelijke beweringen op de website van een klant over een belastinginspecteur. De rechter oordeelde:

IS InterNed Services wist niet, en kon ook niet weten, waarop de uitlatingen waren gebaseerd, zodat zij zich geen oordeel omtrent de juistheid of rechtmatigheid ervan kon vormen. Het feit dat het de Staat der Nederlanden was die deze uitlatingen in voormelde brief als onrechtmatig kenschetste, maakt niet dat IS InterNed Services wist of redelijkerwijs behoorde te weten dat de uitlatingen een onrechtmatig karakter hadden.

De Staat had dus naar de rechter moeten gaan om een vonnis te krijgen dat deze meneer onrechtmatige uitingen deed. Met dat vonnis zou de provider verplicht zijn om de berichten te verwijderen.

Deze constructie zou ook voor forumbeheerders moeten gelden. Je kunt niet van forumbeheerders verwachten dat ze in dossiers over smaad of laster duiken om te bepalen wie van de twee gelijk heeft, lijkt me zo. Aan de andere kant, om nu voor elke beledigende posting naar de rechter te stappen is ook zo wat. Er zou een laagdrempeliger systeem moeten komen waar men snel en deskundig een bindend advies kan halen over de onrechtmatigheid van zo’n forumpost.

Meelezende forumbeheerders of modjes: hoe gaan jullie om met klachten over smaad en dergelijke?

Arnoud

118 reacties

  1. Het lijkt me zeker niet verkeerd om berichten te bewaren als je ze “op zwart” zet vanwege een klacht die jou terecht lijkt. Als achteraf de klacht toch onjuist blijkt, kun je het bericht weer terugzetten.

    Smaad en laster zijn echt een heel groot probleem. Als tussenpersoon kun je nauwelijks beoordelen of daar sprake van is, vaak heb je alleen de verklaringen van de twee partijen en niets objectiefs om mee te controleren of het klopt. Zelfs bewijsstukken die ze aandragen, moet je wantrouwen: daar wordt vaak in geknoeid.

    Dat wantrouwen dat je als tussenpersoon moet hebben, is dan weer dodelijk voor degene die slachtoffer wordt van smaad want die kan het niet offline krijgen. Ben je daarentegen makkelijk voor klagers, dan wordt daar weer misbruik van gemaakt. Je kunt niet winnen…

  2. Ik kon gelukkig teruggrijpen op onze huisregels, het antwoord wat als smaad aangemerkt werd, was niet on-topic. En op verzoek van de ‘klager’ de eigen tekst geanonimiseerd (na er eerst een printscreen van gemaakt te hebben, voor ons priv? archief over klachten en afhandeling daarvan), deze tekst heb ik niet verwijderd aangezien deze on-topic was en anders de draad onleesbaar zou maken.

    Onze regels zijn vrij uitgebreid, we kunnen daar als het nodig is, meestal goed op terugvallen. Sommige zaken zullen door ons team al gelijk aangepakt worden, andere zaken pas na een melding (in overleg met het team).

    Met gezond verstand kom je al een eind. Een mening is iets anders dan een als feit gebrachte uitroep. Een bericht van het beheer kan het vaak al weer een hele andere lading geven. De meesten zijn goed terug te roepen en bewust te maken van hun acties. We hebben gelukkig nog maar sporadisch iets ‘moeten’ verwijderen. Kan me voorstellen dat het voor bepaalde sites bijna onmogelijk is, maar de sites over “serieuze onderwerpen” zijn vaak goed in de hand te houden.

    Waarom is internet zoveel anders dan IRL? Waarom zijn we voor uitspraken gedaan op het internet niet net zo verantwoordelijk als voor uitspraken gedaan IRL? Een rectificatie is immers net zo snel getypt als je eerste (wellicht overhaaste) commentaar? IRL wordt je eerste commentaar immers ook niet uitgegumd, het wordt wellicht vergeven, maar vergeten doet men het niet.

  3. Andrea, terecht punt! Ik had me vorig jaar daar ook al druk over gemaakt: Hoezo eigenlijk moeten onrechtmatige publicaties weggehaald worden?

    Websites die onrechtmatige uitingen publiceren, moeten die verwijderen – ook als de uiting in het kader van journalistiek is gedaan. Maar kranten die onrechtmatige uitingen publiceren, hoeven alleen een rectificatie te publiceren. Er hoeft niet eens een kadertje bij het gewraakte artikel om aan te geven dat die rectificatie er is. Waarom? Ik begrijp daar echt niets van.

  4. Die had ik ook net zitten lezen. Verbaas me er toch al over dat zoveel dingen zo moeilijk gemaakt moet worden ?n dat de meeste mensen binnen de politie en rechtbanken zo weinig kennis hebben over internet.

    Nu worden bijvoorbeeld opmerkingen, taalgebruik die overduidelijk vanaf een bepaalde “scene” zijn overgenomen, in de rechtbank “gelinkt” naar ??n persoon, terwijl de meeste internetters wel weten dat heel veel mensen deze taal gebruiken. Dit is nog maar ??n voorbeeld van wat mis kan gaan als ze geen ervaring hebben met diverse sites op internet.

    Het gedrag van een aantal mensen die op internet actief zijn, laat ook te wensen over, jammer dat dit de mening over internet zo negatief kan be?nvloeden. Als men zich allemaal een beetje houdt aan de normale normen en waarden en zich niet verschuilt achter het zogenaamde anoniem zijn op internet, zou het al een stuk beter worden.

    Het meeste is door te trekken naar IRL, een site waar mensen voor de lol flink commentaar geven, zou ook zo gezien moeten worden. En niet als waarheid, stelligheid aangenomen moeten worden. Commentaar op serieuzere sites, mag serieus opgevat worden, tenzij de “draad” duidelijk een grap/grol functie heeft.

    Qua discriminatie, je mening MAG je geven over gedrag van anderen, zolang je maar niet iedereen over ??n kam scheert en het niet als onvoldongen feit weergeeft. Is vrij duidelijk vastgelegd, maar op internet is het weer een “heet hangijzer” Een persoon IRL “stalken” mag niet, op internet mag dat dus ook niet toegestaan worden.

    Hoop dat het ooit nog eens goed gaat komen!

  5. Voor een groot deel heb je gelijk, wel denk ik dat een belangrijke factor ook is dat mensen internet als hetzelfde zien als het caf? of de straathoek waar ze vroeger hun mening gaven. Je mening in het caf? kwam alleen zelden terecht bij degene over wie je roddelt. En als je op een straathoek iemand nafloot of nakeek, werd dat niet als stalking aangemerkt. Maar nu staat dat allemaal online, is het vindbaar en komt het altijd terug als die persoon er last van heeft.

  6. Als je er naar zoekt wel ja, maar dat geldt IRL -al is het in mindere mate- ook. We zijn allemaal verbonden door ca zeven mensen, er is altijd wel iemand die die roddel ook gehoord heeft. Je moet gewoon altijd uitkijken met wat je zegt over iemand, bovendien weet je dat wat je op internet plaatst altijd op het internet blijft (zoekmachines etc.)

    Ach het is een dankbaar onderwerp van discussie/gesprek. Doe op inet niet wat je IRL ook niet zou doen.

  7. Hoi Els,

    Als ik dit lees: http://www.iusmentis.com/maatschappij/privacy/persoonsgegevens/#DeWetBeschermingPersoonsgegevens is het gewoon niet toegestaan dat bijvoorbeeld je adres op een forum gezet wordt.

    Ik denk dat je het beste een jurist kunt zoeken dit dit voor je oplost (en een schadevergoeding eist). Misschien is het zelfs mogelijk de hostingprovider het te laten verwijderen of de hele website af te laten sluiten. (http://www.iusmentis.com/aansprakelijkheid/providers/#Hostingproviders)

  8. Puur jammer dat niemand een antwoord gaf op mijn vraag…

    Ja je stelde een vraag, maar niet per definitie als antwoord op smaad/laster. Vragen over meer persoonlijke aangelegenheden kan je wellicht beter via contactformulier of e-mail aan beheerder (arnoud) sturen.

    Misschien is het mogelijk je tekst iets anders te formuleren? Waardoor je wel antwoord krijgt?

  9. Mhhh ik stelde deze vraag al eens per contactformulier, maar ik kreeg ik helaas geen antwoord op. vandaar dat ik het hier nog eens vroeg.

    En wat is er verkeerd aan mijn vraagsteling? het staat er precies zo het is. Op een blog staan openbaar mijn volledige naam , adres en telefoon nummer. Vroeg netjes omdat weg te halen. Maar dat werd geweigerd.Heb de persoon 2x gemaild waar de blog ?cht van is. Kreeg daar gewoon niets eens antwoord op.

    Bedankt Wimmel heb het gelezen,bedankt, en ja dacht ook dat het zo is wat ik daar lees. Maar ne ze herhaaldelijk gemaild te hebben, en ze blijven wijgeren. Is er dan niet nog een andere stap, dan gelijk naar een advokaat te gaan??

  10. Vermoed dat dat de enige stap is die overblijft.

    Zonder partij te trekken, dit had je zelf kunnen voorkomen en bovendien zijn je gegevens wel heel makkelijk te vinden op internet, daarop gezet door je eigen hand. Met even kort googlen kon ik ze ook al vinden. Ik weet niet in hoeverre je dan kan optreden als een ander die gegevens (die je zelf openbaar hebt gemaakt) overneemt.

  11. @Els, er zijn inderdaad wetten maar om je gelijk te halen moet je op zeker moment naar de rechter. Ik weet niet hoe dat anders zou moeten.

    Afhankelijk van de situatie kan het gerechtvaardigd zijn om gegevens over te nemen. De wet bescherming persoonsgegevens is niet absoluut.

  12. Is een dood normaal blog waar ik onder een emailadres wat niet herleid naar mijn echte naam en een nickname waarik onder posten.

    http://paranormaal.blog.nl/column/2010/04/09/de-zaak-katja-leendertz-versus-kovandijkvertelt

    Dan vraag ik mij dus af hoe ze aan mijn echte naam komen?

    En nee voor mij was er geen aanleiding om mijn gegevens openbaar te zetten.Zoals je kan zien bij de bovenstaande url. Eerst stonden er ook nog priv? mailtjes met het verzoek om die gegevens weg tehalen bij en een foto dat hebben ze wel weg gehaald.

    En ben niet de enige waar ze dit bij deden.

  13. Tja vermoed dat dat zit in het feit dat je eerst onder eigen naam ergens gereageerd hebt (op die van ko) en daarna pas een nickname bent gaan gebruiken. Bovendien heb je onder je nick klachten ingediend en als ik het goed begrijp ook ??n keer met je echte naam, samen met nog twee anderen. Ik ben gestopt met lezen aangezien ik het een bitchfight vind waar ik geen interesse voor heb.

    Als ze het al toevallig goed geraden hebben, is het nog best knap. Maar vermoed eerder dat ze die info op andere wijze gekregen hebben. Mail vanaf een anoniem lijkend hotmail account, zendt nog steeds je IP mee, met wat zoekwerk is dan je eigennaam wellicht ook wel online te vinden. Misschien heb je wel ooit een mail gestuurd met je eigen mailadres? Dan is vergelijken heel vlot gedaan.

    Of al eerder ergens een vraag gesteld hierover met je eigen naam er bij? Je zegt hier immers ook al dat ze wel terecht dachten dat die nick van jou was.

    Priv? mailtjes mogen ze zonder de zenders toestemming niet openbaar maken, foto’s die ergens vandaan gepikt zijn, moeten ze ook weghalen. NAW gegevens in principe ook, maar gezien de gemoederen hoog opgelopen zijn tussen de twee “sites/blogs” zie ik dat zonder tussenkomst van de rechter niet gebeuren.

  14. En andersom, als klanten al dan niet terecht een klacht plaatsen. Dit vervolgens aantoonbaar wordt opgelost, maar de webwinkel indeze en ook de eigenaar door een vaste kern van plaatsers wordt belaagd, uitgemaakt voor oplichter, iemand die geen stront om mensen geeft, zelfs wordt gezegd dat er een bom onder uit zijn auto gelegd moet worden, deze kern die geen enkele ervaring hebben met die shop, de boel zo lopen uit te spelen is toch ook niet terecht. De beheerder heeft zijn forumregels maar treedt hier niet tegen op, wat kun je dan doen?

  15. Heel simpel.

    Wij hebben een abonnement bij ictrecht genomen en ook de forumvoorwaarden laten opstellen. Tevens hebben wij bij dat soort berichten altijd juridisch advies.

    Inmiddels hebben we er helaas ook gebruik van moeten maken. Enkele transporteurs ofzo voelen zich behoorlijk aangevallen en hebben 3 advocaten/juristen ingezet om ons tot verwijdering te laten overgaan. Nadat een juridisch adviseur van jullie er naar gekeken had is het gewoon blijven staan op het forum.

    Wij zijn van mening dat een notice en takedown alleen als het echt moet dient te worden toegepast anders kan iedereen die het maar ergen niet mee eens is een forum lam leggen.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.