Een lezer vroeg me:
Op grond van art. 6:234 lid 1 sub c BW wordt de gebruiker bij een elektronische overeenkomst verplicht om de Algemene Voorwaarden aan de wederpartij ter beschikking te stellen, en de mogelijkheid te bieden de AV ‘op te slaan’ en voor ‘latere kennisneming toegankelijk te maken’. Ik vraag me af wat men anno 2010 verstaat onder ‘opslaan’ en ‘latere kennisneming toegankelijk te nemen’. Wordt onder dit laatste alleen printen verstaan?
Allereerst: per 1 juli is artikel 6:234 op de schop gegaan. Het is nu gewoon “lid 2 BW” voor elektronische terhandstelling. Dit naar aanleiding van een wetswijziging die ook elektronische aktes mogelijk maakt. Maar daar kom ik morgen op terug.
De inhoud van dit wetsartikel is ongewijzigd gebleven: de voorwaarden moeten “kunnen worden opgeslagen en voor [de wederpartij] toegankelijk zijn ten behoeve van latere kennisneming”. Er staat nergens wat dit inhoudt. Er zijn wel wat rechtszaken geweest over elektronisch ter hand stellen, maar die gingen over de vraag of je mag volstaan met een hyperlink in plaats van een document meesturen (meestal niet).
Veel meer dan “de mogelijkheid moet redelijk zijn” (zie ook art. 6:2 en 6:248 BW) kan ik dan ook niet verzinnen. Ik vul dan ook altijd zelf maar in wat mij redelijk lijkt, en dat is in het algemeen een PDF omdat iedereen die wel kan openen, printen en opslaan. Een Word-document is irritant en wat mij betreft niet redelijk. Een aparte webpagina (mét gewoon alle knopjes, dus geen floepvenster) lijkt me ook wel in orde, hoewel ik een PDF zou aanbevelen omdat het opslaan van webpagina’s een wat moeizame gebeurtenis lijkt bij veel gebruikers. Een iframe (een stuk tekst met scrolbalken in een webpagina) lijkt me echt niet goed, lang niet iedereen weet hoe hij daar de tekst uit kan krijgen en kan bewaren.
Vuistregel: als de rechtermuisknop eraan te pas moet komen, dan is het niet redelijk.
Arnoud
@hAl
Dat klopt, maar als mensen naar de feiten zouden kijken dan was VSH nooit de standaard geworden die het was en zou Blueray ook niet op weg zijn geweest om de nieuwe DVD standaard te worden. Als de WK finale morgen tussen Nederland tegen Duitsland was geweest dan zou er ook heel wat sentiment van 70 jaar geleden omhoog kunnen komen, terwijl Nederland en Duitslang nu al enkele decennia vaste handelspartners zijn. Maar vroeger had je naast Word ook WordPerfect en dat was eigenlijk de standaard, zo’n 15 tot 20 jaar geleden. Alleen was WordPerfect veel te duur en waren de upgrades niet meer de moeite waard. Plus, WP werkte gewoon niet lekker onder Windows. Word nam de standaard over en dat ging goed totdat MS besloot dat er ook uitvoerbare code in een document zou kunnen zitten om mee te helpen met de opmaak. Toen ging het fout en ontdekte de gehele wereld dat ook een data-bestand opeens besmet kon zijn met een virus. Iets wat voor die tijd bij niemand echt was opgekomen. Adobe maakt nu dezelfde fout als Microsoft met Word deed. Ze staan uitvoerbare code (JavaScript) toe om de documenten dynamischer te maken. Maar uiteindelijk gaat het om de correcte weergave van het document. De meeste PDF viewers doen het beter dan de meeste Word viewers. Daarnaast zijn de verschillen tussen de diverse Word-versies dusdanig groot dat veel Word-viewers er grote moeite mee hebben om alle mogelijkheden aan te kunnen. Als een Word document daarnaast ook is voorzien van macro’s en dynamische functionaliteit dan is een Word viewer al snel helemaal verloren. Het PDF formaat wordt juist gekenmerkt doordat het veel eenvoudiger is opgezet met minder toeters en bellen en vooral als doel heeft om een document weer te geven. Het oude Word formaat is verder zeer lang een gesloten formaat geweest. Het moderne docx formaat is een verbetering, hoewel MS hierin nog steeds binaire data opslaat die moeilijk te interpreteren is. Grappig is ook dat Word tussen het oude formaat en het docx formaat ook een WordML formaat kent dat op XML gebaseerd is. Vind maar eens een viewer die al die varianten goed interpreteert. Aan de andere kant, het PDF formaat kent ook een ASCII-tekst variant, waarbij het PDF niet een binair bestand is maar leesbare code. Deze variant wordt echter niet vaak gebruikt omdat het zo absurd groot kan worden.Ik bied de AV gewoon aan als PDF en los HTML document (gebruiker word automatisch gevraagd om het bestand down te loaden). http://www.rollerscapes.net/Over-Ons/24-Algemene-Voorwaarden.html
Voor het accepteren bij een website heb ik een hele mooie en duurzame oplossing bedacht. De href verwijst gewoon naar de download Tekst versie (target=”_blank” breekt de standaards), en via JavaScript laat ik via een onclick-event een venster zien (in-page, niet popup. jQuery UI kan dit heel mooi doen). Daar staat de AV, maar boven en onder staat een knop om de AV te kunnen downloaden (in HTML, PDF of platte tekst) 🙂
Als JavaScript niet beschikbaar is valt de website automatisch terug op het meest toegankelijke formaat, is JavaScript wel beschikbaar dan krijgt de bezoeker de meer vriendelijke versie (progressive enhancement).
Alleen op JavaScript vertrouwen om er zeker van te zijn dat er een nieuw venster word geopend is vragen om problemen. En Adobe Reader heeft leuke eigenschap om (als dit niet uitdrukkelijk word afgedwongen), het document in de browser te openen waardoor veelal alles vast loopt. Geen lekkere manier van zaken doen.
En als je een download krijgt en geen PDF kan openen heb je een probleem. De bezoeker moet dan eerst uitzoeken hoe hij dit document opent, dat kost weer tijd. En levert dus veelal een ontevreden bezoeker op.
De reden waarom ik standaard een tekst bestand aanbied en geen HTML-document is omdat de meeste browsers staan ingesteld om standaard het laatst gebruikte venster/tabblad te gebruiken en je volgens je pagina kwijt bent (ik spreek uit ervaring).
Over Adbobe Reader gesproken, je krijgt nu ‘standaard’ de Gratis McAfee? Security Scan Plus, er bij! En heb ik daarom gevraagd? NEE!!! Als die onzin wil hebben vink ik het zelf wel aan… http://techie-buzz.com/utilites/mcafee-security-scan-plus.html
Enerzijds (#43):
tegenover anderzijds (#48): Is het dan niet zo dat op het moment dat ik door het draaihekje ga, ik door mijn gedrag kenbaar maak het aanbod om onder de in de betreffende supermarkt vigerende ‘huisregels’ boodschappen te doen te aanvaarden, en daarmee ook de geldende AV (waarvan het bestaan mij pas duidelijk wordt bij de kassa waar de bedoelde stickers hangen)? Een draaihekje passeren is toch een expliciete op aankoop (of voorgenomen aankoop) gerichte handeling, i.t.t. even een winkel binnen gaan door de voordeur om te schuilen voor de regen.De vraag is dus wanneer eigenlijk de overeenkomst waarop de ‘kassa-AV’ van toepassing zijn, tot stand komt … is dat pas bij het afrekenen, of op het moment dat ik de aangeboden producten in m’n karretje doe (dat is vermoedelijk alleen toegestaan wanneer ik de voorwaarde aanvaard dat ik ze bij het verlaten van de winkel zal betalen), of bij het betreden van de via een draaihekje afgeschermde verkoopruimte?
Bij de eerste situatie wordt een overeenkomst om binnen te mogen komen gesloten. Bij de tweede situatie een koopovereenkomst. De eerste wordt gesloten als je naar binnen gaat, de tweede als je afrekent. Dat zijn verschillende momenten. Een bordje “u moet een mandje gebruiken” bij de kassa is dus te laat, maar “500-eurobiljetten accepteren wij niet” nog net op tijd.
(Je kunt een hele uitgebreide juridische discussie voeren overigens over de vraag wanneer je een koopovereenkomst sluit met een supermarkt. Is dat zodra je iets in het wagentje legt, zodra je bij de kassa bent of zodra je de winkel verlaat? Mij lijkt “bij de kassa” het meest logisch, maar goed verdedigbaar is dat de koop al bij het leggen in het wagentje tot stand is gekomen en je daar alleen maar je verplichting tot betalen staat uit te voeren.)
Het in het wagentje leggen is geen gedraging waarin de voor deze rechtshandeling vereiste op een rechtsgevolg gerichte wil besloten ligt. (3:37 jo. 3:33 BW) Het is de gewoonte dat men een in het wagentje gelegd product terug mag leggen in het schap zolang men nog niet voorbij de kassa is, de koop in een supermarkt komt tot stand op het moment dat men afrekent. Wanneer de klant het door de kassier/kassi?re genoemde bedrag betaalt mag aan deze gedraging redelijkerwijs een wil tot het doen van een aankoop worden toegekend. (3:35 BW)
Ik ben het met je eens hoor 🙂 Maar de opvatting wordt gehuldigd.
Een artikel in je winkelwagen leggen is geen koop maar een reservering. Je reserveert het product even zodat iemand anders het niet kan kopen. Je kunt je nog bedenken en de reservering ongedaan maken en anders sluit je bij de kassa een koop-overeenkomst af. Het wordt anders indien je in de winkel een product pakt en alvast consumeert voordat je bij de kassa bent. Wordt niet al te sociaal gevonden maar als je netjes de lege verpakking afrekent dan is daar meestal geen bezwaar tegen. Zo kun je de koop-overeenkomst dus versnellen maar treedt er toch een probleem op: je hebt de overeenkomst dus aanvaard voordat je deze bij de kassa hebt kunnen inzien. 😉 Dus moet je toch al voordat de klant naar binnen gaat er al op wijzen dat je briefjes van ???500 niet accepteert. Gewoon, voor het geval een klant al begint te eten voor hij dit bij de kassa kon nalezen.
Tsja, is dat een vaak voorkomend scenario? En ik denk dat je er ook wel komt via artikel 3:37 lid 3 BW: de verklaring van de winkel komt niet tijdig aan bij de klant, maar dat lijkt me toch door omstandigheden die de klant zelf in het leven riep. Anders gezegd: hij had moeten weten dat er wat bij de kassa kon hangen, maar liep vooruit op de zaken en moet dan het risico dragen dat die negatiever uitpakken dan hij had ingeschat. Eigen schuld, dikke bult.
Tja, hoe vaak komt het voor dat klanten in de winkel al beginnen te eten? Is er iemand die daar meer gegevens over heeft? Iemand die b.v. zelf in een supermarkt werkt of heeft gewerkt? Of misschien gebeurt het ook wel bij de grotere benzine-pompen. Maar mogelijk ook bij zelfbedienings-restaurants, waar mensen soms al proeven voor ze hebben afgerekend. Volgens mij wordt dergelijk gedrag afgekeurd maar doen winkeliers er verder niet moelijk om, omdat de klant gewoon eerlijk afrekent. Maar er is een ander scenario waar dit voor kan komen. Als je in een restaurant gaat eten, namelijk! 🙂 Je loopt binnen met 6 personen, bestelt wat van het menu en je wilt afrekenen met een briefje van ???500 want de rekening is ???450 inclusief fooi. En dan wijzen ze je bij de kassa op een bordje dat ze dergelijke briefjes niet accepteren. Balen! (Maar goed, daarom betaal ik altijd met pinpas.)
Dat is duidelijk te laat, Wim. De aanvaarding van het aanbod vind plaatst op het moment dat de bestelling is door gegeven aan de ober. De mededeling bij de kassa komt daarna pas.
@Alex, da’s een goed punt maar dan krijg je het bordje bij de kassa van een supermarkt weer. Ik had het er al over dat een klant alvast kan consumeren voordat hij bij de kassa komt maar er is nog een andere mogelijkheid waardoor een koop al bijna bindend wordt voordat de klant bij de kassa komt. Supermarkten hebben namelijk ook vaak slagers die naast het voorverpakte vlees soms ook maatwerk aan de klant kunnen leveren. Je kunt dan b.v. je eigen barbeque-schotel laten inpakken. Ook de groente en fruit afdeling kan maatwerk-verpakkingen bevatten, waarbij klanten zelf een hoeveelheid fruit kunnen afwegen, dat vervolgens ingepakt en meegenomen kan worden naar de kassa.
Maar als je dan bij de kassa komt en het oneens bent met de voorwaarde die je daar ziet (b.v. dat briefjes van EUR 200 en 500 niet worden geaccepteerd) wat moet je dan doen? Vlees terugbrengen bij de slager? Fruit weer uitgepakt terugleggen? Ben je met die bestelling en het inpakken bij voorbaat al accoord gegaan met voorwaarden die je niet gelezen hebt? 🙂
Ik kom te vaak in supermarkten… 😉
Maar dan een andere situatie. Ik heb vrij lang een klantenkaart gehad van Hanos, een groothandel voor de horeca waar je allerlei lekker eten en drinken kunt bestellen en inslaan in grote verpakkingen. De prijzen zijn niet veel anders dan de normale winkel, maar je kunt er fors inslaan, zodat ik een voorraad van een maand kan inslaan. Scheelt veel winkeltijd, alleen heb je een grote auto nodig. Alleen om in de Hanos te mogen winkelen heb je een klantenkaart nodig en die krijg je alleen met een KvK nummer. De kaart is namelijk bedrijfs-gebonden. Met het aanvragen van de klantenkaart ben je dus ook accoord gegaan met de voorwaarden van het bedrijf. Dit lijkt mij ook een mooi alternatief voor supermarkten. Geef gewoon een klantenkaart uit die recht geeft op 5% korting op het gehele assortiment. Voor de regelmatige klanten is dit een mooie lokker om klant te blijven terwijl je als winkelier dan ook zeker weet dat de klant de mogelijkheid heeft gehad om zich op de hoogte te stellen van de algemene voorwaarden. Klanten zonder kortingskaart geef je bij de kassa gewoon een bon waarmee ze die kaart kunnen aanvragen en verder hoef je je alleen nog maar druk te maken om de privacy-gegevens van de klanten die je aan die kaart hebt gebonden of die je via de kassa aan de klant kunt koppelen. Deze gegevens kunnen zelf weer handig zijn voor marketing-doeleinden en het in de gaten houden van bepaalde trends. Maar goed, veel supermarkten leveren liever zegeltjes of geven speeltjes weg bij de kassa.