Vijf juridische mythes die nu echt eens naar de prullenbak moeten

mythe-verhaalMet enige regelmaat wind ik me op over juridische mythes en verhalen die ik her en der tegenkom op internet. Vandaag eens een poging er een paar te weerleggen.

Nederlands recht geldt niet vanwege je domeinnaamextensie Zo simpel ligt het niet. Een website valt onder Nederlands recht wanneer de site zich richt op Nederland. Dat is een afweging gebaseerd op een optelling van factoren. De extensie kán een factor zijn, maar weegt niet zwaar: niemand kan serieus ook maar één seconde beweren dat Bol.com niet onder Nederlands recht zou vallen met haar boekwinkel.

Hetzelfde wordt wel beweerd op basis van de locatie waar de servers staan. Het criterium blijft echter hetzelfde voor de wet. Richt je site zich op Nederland, dan val je onder Nederlands recht. Je bent nu echter óók onderworpen aan het recht van het land waar je server staat.

Je bent niet aansprakelijk voor auteursrechten zolang je maar meteen ingrijpt na klachten Deze mythe heeft een kern van waarheid: een tussenpersoon die een klacht krijgt over auteursrechtschendingen door een van zijn gebruikers, ontloopt financiële aansprakelijkheid als hij direct ingrijpt. Maar wie zelf iets publiceert, is geen tussenpersoon. Het is al discutabel of een forumeigenaar een ’tussenpersoon’ is.

Hoofdregel uit de auteurswet is dat wie rechten schendt, de schade moet vergoeden. Ook als hij dat zonder commercieel oogmerk deed. Ook als hij niet wist wie de rechthebbende was. Ook als de rechthebbende niet eerst eist dat de foto of tekst wordt verwijderd. Ook als het origineel zonder watermerk online staat. Ook als de naam van de rechthebbende er niet bij stond of er geen “Alle rechten voorbehouden” bij staat. Ook als.. nou ja, u snapt het punt.

EULA’s zijn niet rechtsgeldig Een EULA is een overeenkomst voor (eind-)gebruikers van software of internetdiensten. Daar is juridisch weinig spannends aan, dus in beginsel is dat gewoon rechtsgeldig. Natuurlijk moeten die voorwaarden wel tijdig zijn gemeld aan de gebruiker (voor of bij het sluiten van de overeenkomst) en wel zodanig dat de gebruiker deze kan opslaan of printen. Inhoudelijk mogen de voorwaarden niet onredelijk bezwarend zijn, maar zeggen dat daarom categorisch álle EULA’s niet rechtsgeldig zijn, gaat te snel.

Deze mythe komt denk ik voort uit juridische analyses waarbij een EULA niet te lezen was tot na aankoop (de shrinkwrap- of krimpfolielicentie); dat is natuurlijk niet rechtsgeldig. En er is in het Amerikaans recht de constructie van het contract of adhesion, waarmee een opgedrongen contract eerder aanvechtbaar is. Die constructie bestaat bij ons niet.

Akkoord vragen op privacyverklaringen Nee. Houd daarmee op. Een privacyverklaring legt uit wat je doet en waarom, maar kan geen basis zijn óm iets te mogen doen. Je moet toestemming hebben (en die kun je niet opeisen in een privacyverklaring of algemene voorwaarden), of je moet je kunnen beroepen op “uitvoering van de overeenkomst” of een eigen dringende noodzaak. En in die beide gevallen is toestemming vragen overbodig.

E-maildisclaimers Onzin. Echt onzin.

Weten jullie er nog meer?

Arnoud

24 reacties

    1. Inderdaad. Wie díe ooit bedacht heeft? Mondeling is toch ook rechtsgeldig?

      Mogelijk dat dit een verbastering is van “e-mail is geen akte (art. 157 Rv) dus levert geen dwingend bewijs van een overeenkomst op”. Dat is wellicht waar, althans daar is nooit een HR-arrest over gewezen en nu er specifieke regels zijn over e-aktes kun je zien dat een simpele mail daar niet aan voldoet. Maar aangezien een akte geen constitutief vereiste is voor een overeenkomst, is het onjuist om te zeggen, geen akte=geen overeenkomst.

      1. Ten aanzien van het woord “afspraken” is te simpel gezegd “zijn niet rechtsgeldig. Daar Arnoud inderdaad correct reageert door dit te veranderen in een “akte”. Maar zoals het NL-recht zegt is het maken van overeenkomsten “vormvrij”, tenzij bij wet geregeld is dat dit volgens authentieke akte MOET gebeuren. Dus om nu zomaar te stellen “afspraken via mail zijn niet rechtsgeldig” is niet juist. Men moet zich realiseren dat ook afspraken(overeenkomsten) via de mail wel degelijk als vastgesteld gebruikt kunnen worden. Daar men daarin vastlegt wat zijn/haar wil en verklaring is. Dus ook dan mag deze “afspraak” meegenomen worden als rechtsgeldig.

  1. Vraagje over EULA’s: Een consument krijgt tijdens de installatie van al aangeschafte software voor het eerst de EULA te zien, zonder knop om dit op te slaan / uit te printen. De voorwaarden zijn dan dus vernietigbaar. Nu doet de softwarefabrikant iets wat de klant niet wil, maar het bedrijf zegt dat het mag van de voorwaarden. Is de klant nu te laat als hij nu pas een bericht naar het bedrijf stuurt dat hij de voorwaarde vernietigt? Of moet het bedrijf zijn acties terugdraaien voor deze klant?

    En dan nog een vraag: Wanneer wordt de overeenkomst gesloten waarbij de voorwaarde bekend moeten zijn? Het kopen van de software in de winkel of bij het akkoord gaan in de installatie? Want als dit twee apparte overeenkomsten zijn waarbij de tweede pas voorwaarde heeft, dan kan je beargumenteren dat je gedwongen wordt om met de tweede overeenkomst akkoord te gaan. De winkel wil namelijk de koop niet ongedaan maken (eenmalige activatiecode bijvoorbeeld).

    1. De koopovereenkomst wordt in de winkel gesloten en dan moet er dus al gewezen zijn op de voorwaarden en moeten de voorwaarden beschikbaar zijn. Jij hebt na koop recht op installatie zonder aanvullende voorwaarden, zo niet dan is de software non-conform. (Maar dat is een zaak die je juridisch gezien met de verkoper moet uitvechten, niet met de auteursrechthouder.)

      1. Ik zie het al voor me, bij de Bart Smit vragen naar de voorwaarde van een spel. “Zoek maar op internet” Of bij het terugbrengen van een spel waar een activatiecode in zit. “Sorry meneer, maar dat doen we niet, een prettige dag nog, doei” Hierover een zaak beginnen kost teveel tijd en geld en je rechtsbijstand gaat zo’n klein ding ook niet voor je doen.

        1. Jij koopt nog spellen in een stenen winkel? Nooit van Steam gehoord? 🙂 Je moet akkoord gaan met de Steam Subscriber Agreement maar de EULA van het spel zie je dan nog steeds niet. Dat komt pas na betaling, dus te laat en niet bindend. Maar de prijzen van spellen zijn vaak te laag om uiteindelijk je recht te krijgen als je er niet mee akkoord gaat. Vandaar ook dat ik liever zie dat mensen die bepaalde rechten hebben deze ook gewoon krijgen. Ga je niet akkoord met de EULA na aanschaf van een spel dan is deze ook niet bindend en moet je nog steeds het spel kunnen spelen aangezien je het hebt gekocht. En anders een vergoeding van de schade, ofwel de prijs van het spel en eventuele bijkomende kosten die direct aan de aankoop zijn gerelateerd. (Verzendkosten, bijvoorbeeld.) En ja, dat zou ook moeten van een spel beneden de 10 euro… De verkoop van spellen komt hier gewoon mee weg omdat de bedragen die hierbij zijn gemoeit gewoon te laag zijn om te procederen…

  2. Wat betreft auteursrechten: ik vraag me af of de Europese uitspraak die linken en embedden van openbare content toestaat, nog gevolgen heeft voor fotogebruik. Deeplinken naar een openbaar gepubliceerde foto is toegestaan. Embedden ook? Als [img src=”http….”/] Waarom zou video embedden wel mogen maar afbeeldingen niet? Of zie ik een verschil over het hoofd?

    1. Ik denk dat de redenatie van Arnoud in stand blijft:

      Wie iets op internet zet, biedt het aan het hele internet aan. Het publiek is het hele internet. Dat het publiek nu via een embedded link, in de context van andermans site, het werk ziet, verandert niets aan de vaststelling dat het publiek het gehele internet is en blijft.
      link

  3. Je hebt het recht te verbieden dat er foto’s van je gemaakt worden. Als jij of je kind op een foto staat, kun je beslissen dat die permanent gewist moet worden / niet gepubliceerd mag worden. Als je naam in een artikel of blog genoemd wordt, heb je een soort van redactioneel, veto- of terug-trek recht op het artikel.

  4. Nederlands recht geldt niet vanwege je domeinnaamextensie
    Hoe zit het met Vlaamse websites die dus de Nederlandse taal gebruiken maar zich specifiek op Vlamingen richten? En Engelstalige websites die internationaal verkopen en zich niet specifiek op 1 land richten? (Denk aan Amazon.)

    Hoofdregel uit de auteurswet is dat wie rechten schendt, de schade moet vergoeden.
    Jammer dat er alleen geen vaste regels zijn over de hoogte van die schade. Als ik een foto op mijn website plaats en deze wordt door diverse sites overgenomen dan kan ik wel de auteurswet gebruiken om die foto weer van die andere sites verwijderd te krijgen, maar het schadebedrag is dan noppes, nul euro. Want ik ben geen professionele fotograaf die foto’s verkoopt voor een vast tarief maar gewoon een amateur die een foto online heeft geplaatst.

    Natuurlijk moeten die voorwaarden wel tijdig zijn gemeld aan de gebruiker (voor of bij het sluiten van de overeenkomst) en wel zodanig dat de gebruiker deze kan opslaan of printen.
    Wat vaak nog onduidelijk is bij de aanschaf van software, waar je de EULA pas te zien krijgt na aanschaf van de software maar voordat je deze installeert. Zijn deze dan tijdig gemeld aan de gebruiker of niet? Daar mag wel eens een duidelijke uitspraak over komen.

    En in die beide gevallen is toestemming vragen overbodig.
    Geldt dat ook in andere landen? Want mogelijk doen bedrijven dit om zo internationaal alle wetgevingen te kunnen opvolgen. Natuurlijk is het pure Cargo-Cult, maar toch…

    Weten jullie er nog meer?
    Wat ik zo apart vind is dat auteurs boetes blijven claimen als iemand hun werk zonder licentie heeft gebruikt. Dan krijg je een rekening van 50 euro, plus 50 euro opsporings-kosten, 20 euro administratiekosten, 50 euro wegens boetebeding en nog een heleboel andere bedragen. En dat terwijl je alleen de schade hoeft te vergoeden en die bedraagt maar 50 euro… En natuurlijk is het het misverstand over het hebben van recht en het verkrijgen van je recht. Veel mensen die een rechtzaak winnen en dus in hun recht staan merken dat ze daarna nog lang niet altijd hun rechten krijgen. Zo kan de tegenpartij worden veroordeeld om een schadebedrag uit te betalen, maar als ze blijven weigeren te betalen dan blijft het enorm lastig.

    Verder vind ik het vervelend dat de juridische molens zich niet druk maken om de kleine schadebedragen, waardoor oplichters redelijk veilig door kunnen gaan zolang ze de schade per slachtoffer maar laag weten te houden. Zeker met webwinkels kan dat vervelend zijn.

    En jammer dat veel mensen niet weten hoe je van een webwinkel de keurmerken kunt controleren. (Door erop te klikken en te controleren of je dan uitkomt bij de betreffende thuiswinkel organisatie, en dan specifiek de webpagina van de webwinkel zelf!) Misschien wel eens handig om een artikel aan deze keurmerken te besteden met daarbij aanwijzingen hoe ze werken en wat je van ze kunt verwachten…

  5. Je bent niet aansprakelijk voor auteursrechten zolang je maar meteen ingrijpt na klachten

    klachten kunnen een reden zijn om op te treden.

    Maar als bijvoorbeeld TBP langkomt bij een hoster in nederland en die neemt hen in huis dan is die hoster direct aansprakelijk omdat de hoster ook zonder klachten al kan weten dat de content van TPB illegaal is.

  6. > Weten jullie er nog meer?

    Dat de vrijheid van meningsuiting absoluut en onbeperkt is, of zou moeten zijn.

    Denken dat dwangsommen of te vergoeden proceskosten boetes zijn.

    Het verwarren van smaad/laster (strafrecht) met onrechtmatige uitingen (civiel).

    Het verwarren van rechtbank en gerechtshof (hoger beroep).

    Denken dat fair use ook in Europa/Nederland bestaat.

    Aangifte verwarren met een klacht (bij klachtdelicten).

    Kortom, alle misverstanden die ik vroeger ook had maar voornamelijk hier heb afgeleerd.

  7. > Dat de vrijheid van meningsuiting absoluut en onbeperkt is, of zou moeten zijn. Denken dat die vrijheid zover gaat dat iedere website met reactiemogelijkheid (of forum e.d.) verplicht is een platform te bieden om die mening ook te uiten en owee als je het durft te verwijderen.

    Verder de totaal foute manier van aanbieden van AV en het eeuwige gestuntel met bepalingen uit de AV. Maar dat is al zóvaak besproken 🙂

  8. Ik weet nog een juridische mythe, namelijk dat in het geval, wanneer er twijfel is of een brief van een overheidsorganisatie de burger bereikt heeft, de administratie van de overheidsorganisatie ‘prevaleert’. Behalve eventuele brieven de ambtenaren, die onder ambtseed staan, vallen brieven van bijvoorbeeld een UWV niet onder de werking van een vermeend ‘prevalentierecht’. Het kan zelfs een uitendkracht zijn, die de brief verstuurd heeft, en als die een beetje lui is, maakt die de brief keurig aan in het digitale brievenboek, maar print en verstuurt hij niks. Het enkele feit, dat de brief op een intern netwerk te vinden is, maakt het nog geen bewijs van verzending.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.