ACM legt last onder dwangsom van 100.000 euro op aan webshop die neplikes kocht

De Autoriteit Consument en Markt heeft een voorwaardelijke boete van 100.000 opgelegd aan een webwinkel die neplikes gebruikte op sociale media, las ik bij Tweakers. De webshop is het bedrijf van influencer Mo Bicep, die neplikes en nepvolgers gebruikt om zichzelf op Instagram populairder te laten lijken dan hij daadwerkelijk is. Dit is volgens de wet alleen een oneerlijke handelspraktijk. Bicep moet deze neplikes en volgers verwijderen.

Het bedrijf van Mo, dat Bicep Papa heet, verkoopt voedingssupplementen en aanverwante producten via de website biceppapa.nl en maakt reclame via social media. Volgens het onderzoek van de ACM heeft Bicep Papa over de periode september 2018 tot en met augustus 2020 98.000 volgers en 27.000 likes gekocht. Deze volgers en likes zijn nep, omdat ze niet van echte consumenten afkomstig zijn.

Het voelt natuurlijk niet goed, dat je likes of volgers zou kopen. Het hele punt van vindikleukjes is dat het een weergave is van wat mensen van je product of bedrijf vinden. Idem voor volgers: dat zijn mensen die wat over jou willen weten. Maar goed, zo werkt het natuurlijk al een hele tijd niet meer. Zo ver zelfs dat het voor hele groepen mensen doodnormaal is dat je volgers of likes koopt.

De ACM trekt nu hard aan de bel, in wat hopelijk een wake-up call moet zijn voor influencers en iedereen die oneigenlijk hard wil groeien (de grap over voedingssupplementen en spieren kweken mag u zelf maken). Ik dacht zelf dat ze zouden gaan zitten op het “zich op bedrieglijke wijze voordoen als consument” (art. 6:193g sub v BW) maar dat gaat over zelf geschreven testimonials. Hier is wat anders aan de hand:

Het is verboden om informatie te verspreiden die feitelijk onjuist is of die de gemiddelde consument misleidt of kan misleiden, onder andere ten aanzien van een verklaring of een symbool in verband met directe of indirecte sponsoring of erkenning van (de producten van) Bicep Papa. Ook is het verboden om misleidende informatie te verspreiden over de hoedanigheid en kenmerken van Bicep Papa of zijn tussenpersoon zoals zijn status, erkenning of connecties. Dit zijn overtredingen van artikel 8:8 Whc in samenhang met artikel 6:193c, eerste lid, onder c en f, BW.

Je mag immers mensen niet misleiden door onjuiste informatie te verstrekken over

de hoedanigheid, kenmerken en rechten van de handelaar of zijn tussenpersoon, zoals zijn identiteit, vermogen, kwalificaties, status, erkenning, affiliatie, connecties, industriële, commerciële of eigendomsrechten of zijn prijzen, bekroningen en onderscheidingen;

De ACM zet hier dus een like of aantal volgers gelijk aan een “status, erkenning of connecties”, wat ik een hele mooie lezing van de wet vindt.

Arnoud

23 reacties

  1. Het zou me verbazen als je eventjes instagram kan bellen met de vraag of ze paar duizend likes en volgers kunnen weghalen. Dus nu moet hij contact opnemen met het bedrijf dat de nep-accounts beheerd zodat ze met al die nep-accounts kunnen on-liken en on-volgen? Het lijkt me onwaarschijnlijk dat die nog precies weten welke van hun nep-accounts ze gebruikt hebben hiervoor. Volgens mij zou is dan de enige manier om aan deze dwangsom te voldoen om al zijn social media accounts te verwijderen (zodat alle likes en volgers weg zijn, legaal en illegaal) en vervolgens opnieuw te beginnen.

    Dit klinkt als een erg zware straf. Is dit dan nog wel rechtvaardig? Kan hij zeggen dat hij aangetekende brieven heeft verstuurd naar de social media bedrijven en het bedrijf waar hij de nep-likes/volgers heeft gekocht, dat die niet reageren en dat hij het verwijderen van zijn social media te zwaar vind en dat naar zijn mening hij dus zo goed mogelijk heeft geprobeerd te voldoen aan de dwangsom?

    1. De huidige pagina heeft nog 3,270 people follow this en 2,628 people like this. Lijkt dus prima gelukt om de nepperts te verwijderen.

      (edit: als ik de juiste pagina bekeek dan..)

      Vanaf nul moeten beginnen zou ik overigens helemaal niet onrechtvaardig vinden – bijv. na een berichtje aan alle volgers met de vraag opnieuw te gaan volgen. De paar die het echt willen doen het wel opnieuw.

      Mensen zien je pagina eerder als je veel volgers hebt. Mensen volgen sneller als er al een boel andere volgers zijn. Nu wordt er nog steeds verdiend aan de gekochte volgers. Zeg maar een miljoen stelen en na gepakt worden dat miljoen teruggeven maar niet de ton aan rente.

    2. Nou ja, je kunt ook je volgerslijst doorloopen en de mensen eruit gooien waarvan je weet dat ze niet echt zijn. Ik snap dat ook dat enig werk is, maar uiteindelijk was jij wel degene die nepvolgers in bulk kocht. Dus waarom moeten we dan nu medelijden hebben met het opruimwerk?

      Het voelt onrechtvaardig dat je niet hoeft op te ruimen omdat het een héle grote puinhoop is.

      1. Laat maar opruimen door een gespecialiseerd bedrijf. Als je als bedrijf chemisch afval dumpt, krijg je ook EN een boete, EN moet je de kosten van het opruimen betalen. Vervuilde grond afgraven omdat er een paar vaten oliesmurrie in leeggelopen zijn is veel meer werk dan een paar vaten naar de verwerker rijden. Eigen schuld, dikke bult.

      2. Ik heb niet veel ervaring met social media, dus ik wist niet dat je handmatig jouw volgers en likes op jouw berichten kon verwijderen. Maar als dit mogelijk is, dan zou dat goed werken. Alleen wordt het dan wel grappig als hij moet gaan bewijzen dat hij alles verwijderd heeft en dat alle overgebleven volgers/likes “echte” zijn.

  2. Goed zo. Liefst ook de pakkans nog omhoog.

    Dit is vast ook tegen de voorwaarden van Facebook etc. Zo te zien bestaat de account nog wel gewoon. Je zou mogen verwachten dat ‘ie dan ook daar een tik op de vingers zou krijgen.. Of heeft Facebook teveel belangen bij ook de betaalde likes etc?

  3. Ik zie het probleem niet echt, maar ik ben dan ook een oude l*l. Alsof likes op sociale media iets zouden zeggen over kwaliteit en prijs van producten en dienstverlening.

    Met valse reviews zie ik het probleem nog wel, maar valse likes…? Who cares? (en zij die wel care-en, hebben (in mijn boekje) sowieso een steekje los).

    1. Likes zijn op sociale media als Instagram een ‘bewijs’ van kwaliteit, je wordt immers door velen aangeraden. Vergelijk het met het aantal recensies op een website als Iens, Thuisbezorgd of Bol.com. Ik zou ook eerder kiezen voor het bedrijf met drieduizend vijfsterrenrecensies dan voor die vage naam waar nog nooit iemand wat kocht.

      1. Natuurlijk, maar recencies zijn wat anders dan likes. Die zijn nogal, tja, hoe zullen we het zeggen, ‘vluchtig’. En er is bovendien van bekend dat je ze heeeeeel gemakkelijk kunt kopen.

        Voor heeft dat net zoveel waarde als ‘wij van WC-eend adviseren WC-eend’. Geen dus!

        1. Recensies zijn ook te koop, al weet ik dat de meeste recensieplatformen net wat harder optreden tegen neprecensies. Mijn punt is vooral dat in de praktijk vele mensen er waarde aan hechten, en dat het daarom goed is dat de ACM hiertegen optreedt zodat het instrument zijn waarde blijft behouden. Ik wil niet zo ver gaan dat we de like gaan afschrijven wegens misbruik.

    2. Ik denk dat dit te maken heeft met perceptie en/of leeftijd. Ik begrijp je wel als je zegt dat je geen boodschap hebt aan het aantal volgers of likes op social media; dat heb ik ook niet. Als ik naar mijn kinderen kijk echter is die perceptie onder hen heel anders. Zij vinden het echt leuk als “hun” bekende persoonlijkheid een miljoen volgers heeft op instagram of zo. Onder jongeren en jong volwassenen is het wel belangrijk, en een status-symbool en zegt het iets over populariteit en daarmee dus over de wenselijkheid van de door die personen geadverteerde producten. Onder die groepen consumenten is het belangrijker om “erbij te horen” dan voor ons ouwe lullen. De ACM is er ook voor die groepen consumenten natuurlijk.

      1. Ja natuurlijk is de ACM er voor alle groepen consumenten.

        Het is blijkbaar echt de omgekeerde wereld tegenwoordig: Je schrijft: ‘Zij vinden het echt leuk als “hun” bekende persoonlijkheid een miljoen volgers heeft op instagram of zo. ‘

        Dat is al het eerste dat ik niet snap. Het is leuk voor die bekende persoonlijkheid dat zhij zoveeel volgers heeft. Maar voor de volger zelf lijkt het me juist onwenselijk: de aandacht van die bekende persoonlijkheid wordt immers over meerdere personen gedeeld, dus minder voor jou.

        Je schrijft verder: ‘Onder jongeren en jong volwassenen is het wel belangrijk, en een status-symbool’

        Dat is het tweede dat ik niet snap. Het zal voor de bekende persoonlijkheid wel een statussymbool zijn, dat wil ik best geloven, maar de volger kan immers kiezen wie zhij volgt, dus waarom zou de keuze om iemand te volgen die al veel volgers heeft, status opleveren VOOR DE VOLGER. Het is dan makkelijk genoeg om status te krijgen, daarmee heeft iedereen het, en daarmee is het geen status meer. Rare jongens, die jongeren.

        Maar goed, ik wordt oud, zeker.

        1. Tja. Ik denk het. Weet je, ik denk dat je het te objectief, te rationeel bekijkt. Dat is alleen niet de enige. Voor jongeren geeft het een goed gevoel als een of andere bekende persoonlijkheid die zij al vanaf het begin volgen succesvol wordt op social media en veel volgers krijgt. Zij waren er dan als een van de eerste bij, en dat geeft dan blijkbaar status. Ik denk dat het net zoiets is als mensen die al vanaf het begin fan waren van een bepaalde artiest die dan op een bepaald moment doorbreekt of zo. Ik kan me ook nog herinneren van vroegah dat het een status-symbool was om een zo laag mogelijk ICQ nummer te hebben; ICQ was een messenger-applicatie en je kon het member-id zien. Hoe lager hoe “beter”, ook al maakte het technisch niet uit of je nummer 100 had of nummer 10 miljoen. Er zijn online games zoals World of Warcraft waar het status geeft als je heel veel verschillende paarden hebt om op te zitten, ook al kan je er maar een tegelijkertijd gebruiken en gaan ze allemaal precies even snel. Mensen zijn bereid om geld, soms wel 10 of 25 euro, te betalen om zo’n paard te hebben. Het punt is dat digitale goederen als virtuele paarden, lage icq-nummers en “erbij horen” op socal media een zekere waarde heeft.

          Kortom, ik denk dat je om het te begrijpen meer vanuit groepsgevoel en emotie moet denken. Het heeft inderdaad geen rationele waarde om een artiest te volgen, maar op het schoolplein heeft het wel status.

          1. Ja, ik ben soms te rationeel.

            Er waren er vroeger ook in mijn klas die voor Ajax waren, alhoewel ik niet eens in de buurt van Amsterdam opgroeide. Maar daarvan kon je nog zeggen dat Ajax objectief beter voetbalde dan de lokale middenmoter. En die mensen werd ook wel een gebrek aan lokale loyaliteit verweten.

            En ik ben het ook met je eens dat het wel status heeft om te zeggen dat je Rolling Stones in hun beginjaren live hebt gezien in een obscuur clubje met 100 man publiek. Maar ook die konden nog wat, muziek maken.

            Die bekende persoonlijkheden van nu die doen/kunnen niets, behalve bekende persoonlijkheid zijn en bekender zijn dan andere bekende persoonlijkheden die ook niets doen. Dat lijkt op tulpenmania, op nieuwe kleren van de keizer.

        2. Ik weet niet of ik mezelf als dertiger al in de categorie ‘oud’ mag scharen, maar ik hoorde laatst de treffende vergelijking met knikkers op het schoolplein; als je ouders een avondje naar de stad verderop gingen en bij de speelgoedwinkel daar een soort knikker konden kopen die in jouw dorp niet te krijgen was, dan was je voor een paar dagen de held van de school, omdat je iets had dat iedereen wilde. Het weekend erop gingen alle ouders die knikkers halen voor hun mekkerende kind, maar voor die paar dagen had jij een soort van exclusiviteit. Volgers is eigenlijk een piramidespel met status; het leuk vinden van iets heeft alleen waarde als je anderen kunt overtuigen het daarna ook leuk te vinden.

          1. Ja, maar daar speelde nog een tijdsfactor.

            Totdat iedereen de kans had gehad die knikkers te kopen, was had je echt, zij het tijdelijk en regionaal, een exclusief ding (wat voor waarde/status je daar aan toe kent is dan punt twee, maar goed, daar hebben we het niet over).

            Maar de ‘knikkers’ van nu zijn virtueel en voor iedereen op de wereld gelijktijdig beschikbaar. Weg is die exclusiviteit.

    3. Alsof likes op sociale media iets zouden zeggen over kwaliteit en prijs van producten en dienstverlening.

      Rationeel niet. Maar: onbewust laat men zich er maar wat graag door leiden. ‘Social proof’ van Cialdini.

      Supermarkten hebben doorgaans een product in de aanbieding met een negatieve marge, als publiekstrekker. Ze weten dat de meeste mensen vervolgens meer dan dat ene product afrekenen. Rationeel gezien is dat voor de consument niet de beste keuze.

  4. Hoewel begrijpelijk en zelfs wenselijk, vraag ik me toch wel af waarom tv-reclames wel mogen doen alsof een product zeer populair is. Tot en met kreten als X-duizend mensen gingen u al voor, en Y van de 10 professionals adviseert dit. Er gaat weliswaar een klein ‘onderzoekje’ van een marketing/’onderzoeks’ bureau aan vooraf, maar dat klinkt in mijn oren als het bijbestellen van likes. Waarom mag dat dan wel?

    1. Nou ja, als het feitelijk juist is dat die mensen dat product kochten of dat product aan zouden raden, dan is er niets mis mee. Er is ook niets mis met je klanten vragen om je shop te liken als ze net wat gekocht hebben, ook al lok je dan veel meer 5-sterren recensies uit dan negatieve. Dat is gewoon slim inzetten van het systeem.

      Deze neplikes komen van tussenpersonen die anderen overhalen om op willekeurige shops en producten te stemmen, bijvoorbeeld omdat ze dan verder kunnen met een spelletje. Of zelfs omdat hun computer gekaapt is en op de achtergrond van alles en nog wat plust, stert, liket en pusht. Dat heeft niets meer met overhalen, aanmoedigen of iets dergelijks te maken. Dat is gewoon liegen.

      1. Eens dat als klanten reviews vrijwillig afgeven, dat oké kan zijn. Maar toch vind ik dat niet hetzelfde als 9 tandartsen zoeken die jouw pasta liken, en hen op tv reclames tegenover 1 tandarts zetten die dat niet doet.

        Wat ze er niet bij vertellen is hoe dit onderzoek plaats vond. En in opdracht van wie. En of de uitkomst al op voorhand vaststond, en naar de uitkomst toe werd gewerkt. WC-Eend was daar eerlijker over.

        1. Dat zie ik, eens. Ik denk dat je ook wel juridisch een punt kunt maken dat zo’n standpunt breed gedragen in de tandartsgemeenschap moet zijn, gewoon willekeurig negen tandartsen is hoe dan ook geen zinnige groep om een uitspraak van te volgen.

          Ik weet bijvoorbeeld dat bij de Sonicare tandenborstel Philips zegt “Het door tandartsen wereldwijd meest aanbevolen sonische tandenborstelmerk.” Daar zijn zo te zien ook wetenschappelijke studies aan gekoppeld. Dat lijkt me binnen de lijntjes.

          Eerlijk gezegd zou ik wel verwachten dat concurrenten er snel bovenop springen als men zomaar een witte jas op voert om een deskundige uitspraak te faken. Het lijkt me oneerlijke reclame (art. 6:194 sub f BW) als je ten onrechte de indruk wekt dat “de wetenschap” of een beroepsgroep jou aanbeveelt, terwijl het slechts een marginale niet-representatief deel daarvan is.

          1. Nou, als ik naar die studies kijk zie ik geen vergelijking met andere sonische tandenborstels. HEt zou zelfs best kunnen dat er maar 1 merk sonische tandenborstels is?

            Het lijkt me ook sterk dat professionals een merk aanbevelen. Niet alle producten van dat ene merk zijn immers beter dan alle producten van een ander merk. Serieuze profesionals kunnen wel een product aan bevelen, maar een merk…..?

            Dus ik vind er nogal wat aan rammelen.

            Maar goed, ik ben een zeiksnor.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.