ACM legt last onder dwangsom van 100.000 euro op aan webshop die neplikes kocht

| AE 12462 | Ondernemingsvrijheid | 23 reacties

De Autoriteit Consument en Markt heeft een voorwaardelijke boete van 100.000 opgelegd aan een webwinkel die neplikes gebruikte op sociale media, las ik bij Tweakers. De webshop is het bedrijf van influencer Mo Bicep, die neplikes en nepvolgers gebruikt om zichzelf op Instagram populairder te laten lijken dan hij daadwerkelijk is. Dit is volgens de wet alleen een oneerlijke handelspraktijk. Bicep moet deze neplikes en volgers verwijderen.

Het bedrijf van Mo, dat Bicep Papa heet, verkoopt voedingssupplementen en aanverwante producten via de website biceppapa.nl en maakt reclame via social media. Volgens het onderzoek van de ACM heeft Bicep Papa over de periode september 2018 tot en met augustus 2020 98.000 volgers en 27.000 likes gekocht. Deze volgers en likes zijn nep, omdat ze niet van echte consumenten afkomstig zijn.

Het voelt natuurlijk niet goed, dat je likes of volgers zou kopen. Het hele punt van vindikleukjes is dat het een weergave is van wat mensen van je product of bedrijf vinden. Idem voor volgers: dat zijn mensen die wat over jou willen weten. Maar goed, zo werkt het natuurlijk al een hele tijd niet meer. Zo ver zelfs dat het voor hele groepen mensen doodnormaal is dat je volgers of likes koopt.

De ACM trekt nu hard aan de bel, in wat hopelijk een wake-up call moet zijn voor influencers en iedereen die oneigenlijk hard wil groeien (de grap over voedingssupplementen en spieren kweken mag u zelf maken). Ik dacht zelf dat ze zouden gaan zitten op het “zich op bedrieglijke wijze voordoen als consument” (art. 6:193g sub v BW) maar dat gaat over zelf geschreven testimonials. Hier is wat anders aan de hand:

Het is verboden om informatie te verspreiden die feitelijk onjuist is of die de gemiddelde consument misleidt of kan misleiden, onder andere ten aanzien van een verklaring of een symbool in verband met directe of indirecte sponsoring of erkenning van (de producten van) Bicep Papa. Ook is het verboden om misleidende informatie te verspreiden over de hoedanigheid en kenmerken van Bicep Papa of zijn tussenpersoon zoals zijn status, erkenning of connecties. Dit zijn overtredingen van artikel 8:8 Whc in samenhang met artikel 6:193c, eerste lid, onder c en f, BW.

Je mag immers mensen niet misleiden door onjuiste informatie te verstrekken over

de hoedanigheid, kenmerken en rechten van de handelaar of zijn tussenpersoon, zoals zijn identiteit, vermogen, kwalificaties, status, erkenning, affiliatie, connecties, industriële, commerciële of eigendomsrechten of zijn prijzen, bekroningen en onderscheidingen;

De ACM zet hier dus een like of aantal volgers gelijk aan een “status, erkenning of connecties”, wat ik een hele mooie lezing van de wet vindt.

Arnoud

Embedden van Instagram-foto’s is in Europa legaal, ongeacht wat dat bedrijf beweert

| AE 12001 | Intellectuele rechten | 38 reacties

Instagram zegt dat foto’s die via een embed op sites worden geplaatst niet automatisch voldoen aan het auteursrecht. Dat meldde Tweakers afgelopen weekend. De embed-api valt niet onder de sublicenties die het bedrijf afgeeft voor het rechtmatig delen van foto’s, aldus moederbedrijf Facebook. Dat gaf enige consternatie want hele hordes mensen gebruiken die embedfunctie om foto’s te kunnen tonen op hun site, en dat zou dus nu ineens inbreuk op het auteursrecht van de fotograaf (meestal de Instagram-plaatser) zijn die dan dus een factuur kan sturen. Maar laten we even helder blijven: in Europa is dit een betekenisloze uitspraak van Facebook, aangezien embedden gewoon in het geheel geen inbreuk is. Kan me niet schelen wat Facebook of de TOS van Instagram zegt.

De discussie werd aangezwengeld door Ars Technica in het verlengde van een rechtszaak tussen een fotograaf op Instagram en een gebruiker van een van diens foto’s. Die laatste had eerst toestemming gevraagd om de foto te mogen herplaatsen, en toen die werd geweigerd dan de foto maar geëmbed met de daarvoor beschikbaar gestelde functie van Instagram. De fotograaf was not amused en stapte naar de rechter.

Nou dacht de gebruiker goed te zitten, maar dat viel dus vies tegen. Allereerst had hij in de terms of service van Instagram gelezen dat fotografen die daar foto’s neerzetten, een sublicentieerbare licentie verlenen door dat te doen. Oftewel, Instagram mag anderen toestemming geven om die foto te hergebruiken – en dat omvat dus ook het laten embedden van de foto. En ten tweede had in april een rechter bevestigd dit is hoe de TOS werkt.

De rechtbank waar zijn zaak diende, dacht er echter anders over: dat staat helemaal niet zo letterlijk in die TOS, dus geen onmiddellijke afwijzing van de claim (summary judgment). Dat was even schrikken, vandaar dat Ars Technica het navroeg. En wat zegt Instagram (of eigenlijk haar overlord Facebook) dan:

“While our terms allow us to grant a sub-license, we do not grant one for our embeds API,” a Facebook company spokesperson told Ars in a Thursday email. “Our platform policies require third parties to have the necessary rights from applicable rights holders. This includes ensuring they have a license to share this content, if a license is required by law.”

Met deze achtergrond is het natuurlijk een stuk lastiger om vol te houden dat er sublicenties zijn verleend. (Voor de fijnproevers, er staat sublicenseable in de TOS, oftewel Instagram mág sublicenties uitdelen aan bijvoorbeeld embedders. Maar dat hebben ze dus niet gedáán, tenzij je zegt, door die functie te maken ging je stilzwijgend akkoord met een sublicentie voor die context. En dat is dus lastig als Instagram hardop zegt dat men dat niet ging.

Afijn. Ook Europese embedders van Instagram-content maken zich nu zorgen. Dat is geheel ten onrechte: embedden van legaal gepubliceerde foto’s is volstrekt legaal want geheel geen inbreuk op het auteursrecht. Dat volgt uit de Svensson- en Bestwater-zaken die het Hof van Justitie een paar jaar terug wees. (Bij onrechtmatige bronpublicaties ligt dat wellicht anders, dankzij het Geenstijl-arrest). Die zegt gewoon keihard dat je mag linken en mag framen oftewel embedden.

Een discussiepuntje dat ik laatst in een Nederlandse zaak zag, is of het dan uitmaakt of je nog kunt zien dat er wordt geëmbed. Dat is niet perse het geval (helemaal niet bij wat vroeger inline linken heette), en die rechter bepaalde dus dat daarom embedden/inline linken wél inbreuk was. Dat is dus onjuist. In de woorden van het Svensson arrest:

Deze vaststelling wordt niet op losse schroeven gezet indien de verwijzende rechter zou vaststellen – hetgeen niet duidelijk blijkt uit het dossier – dat wanneer de internetgebruikers op de betrokken link klikken, het werk verschijnt en daarbij de indruk wordt gewekt dat het wordt getoond op de website waar de link zich bevindt, terwijl dit werk in werkelijkheid afkomstig is van een andere website.

Het maakt dus geen ene bal uit of je kunt zien of de foto van Instagram is geëmbed of dat het 100% lijkt of je hem hebt gekopieerd. Als je feitelijk de foto laat oproepen vanaf een Instagram-server, dan is het legaal.

Arnoud

Wat doen we met zijn profiel na overlijden? Facebook, Twitter en de digitale erfenis

| AE 11352 | Informatiemaatschappij | 9 reacties

Hoe ga je om met de berichten en foto’s van een dierbare na diens overlijden? Met die vraag opende de Volkskrant vorige week vrijdag. Sociale media gaan steeds vaker fungeren als online begraafplaatsen, je digitale nalatenschap. De journalist ging op onderzoek uit naar de vragen die dat oproept, waaronder dus juridische vragen en ik kreeg een klein beetje gekromde tenen van sommige antwoorden.

“Van wie zijn je berichten en foto’s nadat je overlijdt”, zo begint het eerste kopje bijvoorbeeld. Een redelijke clichévraag met volgens mij een bekend antwoord: van niemand, want data bestaat juridisch niet. Facebook is een butler met een ijzeren geheugen, en als de butler ontslag neemt krijg je nooit meer die mooie verhalen van wat opa allemaal uithaalde. Alleen dan met foto’s. Het is dus niet zo dat Facebook zich eigenaar maakt van je foto’s: het is gewoon data, en data gaat weg als de hostende partij dat wil. Of toegang ertoe gaat geld kosten. Juridisch niet raar, wel vervelend als je moet betalen om de foto’s van je ouders in de lucht te houden.

Een hele creatieve vond ik nog om alle chats en dergelijke van de overledene door een machine learning algoritme te halen, om zo een chatbot te maken die klinkt als die persoon. Technisch best een heel eind mogelijk, en die datasets kun je via de AVG te pakken krijgen (net als een kopie van de foto’s trouwens) dus zeker te doen. Maar toch zou ik het nogal raar vinden als mensen dat met mijn blogs gingen doen (postmortem.iusmentis.com, eh nee).

Ik zou niet weten wat ik juridisch daartegen zou kunnen doen. Met name omdat ik dan dood ben natuurlijk, maar er is ook niet echt een juridische remedie. Auteursrechtinbreuk is het volgens mij niet om teksten door zo’n learning algoritme te halen. En mijn privacy – mijn blogs zijn persoonsgegevens – houdt op bij overlijden: de AVG geldt alleen voor levende mensen, niet voor overledenen.

Voor accounts geldt overigens hetzelfde als voor data: je kunt niet zeggen dat die van iemand zijn, want het zijn slechts toegangskaartjes tot die butler. Het beheer van een account en wie er in mag, is dus niet een kwestie van “het is mijn account” of “ik heb het geërfd, laat me erin”. Het is een kwestie van afspreken, en de wet zegt niets over wat er in die afspraken mag staan. Er is van alles te verzinnen – zoals een specifieke machtiging voor je executeur via de notaris – maar praktisch gezien is het wachtwoord in een envelop ergens veilig bewaren een stuk handiger.

Arnoud

Ben ik strafbaar als ik per ongeluk inlog bij mijn ex?

| AE 11314 | Privacy, Regulering | 27 reacties

Een lezer vroeg me: Recent heb ik mijn ex de deur uit getrapt omdat ze was vreemdgegaan. Wij deelden alles, dus ook telefoonwachtwoorden en zo kwam ik per toeval erachter. Nu heb ik recent per ongeluk nog eens ingelogd op haar Instagram, omdat dit wachtwoord onthouden was door mijn browser. Zij heeft nu aangifte gedaan… Lees verder

Jatten werkt: Instagram verplettert Snapchat met zijn Stories

| AE 9608 | Innovatie | 8 reacties

Een jaar geleden kopieerde Instagram de belangrijkste functie van Snapchat: de verdwijnende fotoverhalen, genaamd Stories. En met succes, las ik bij RTL Z. Beter goed gejat dan slecht bedacht, leken ze bij Instagram te hebben gedacht. En ja, dat is volkomen legaal, zo een feature overnemen van een concurrerende dienst. Er is weinig tot niets… Lees verder

Privacyprogramma AVROTROS offline gehaald vanwege privacyschending

| AE 9014 | Security | 11 reacties

Jaja, dat is hilarisch: het AVROTROS-programma De Privacytest, dat vorige week maandagavond werd uitgezonden op NPO 3, blijkt zelf de privacy van nietsvermoedende Instagram-gebruikers te hebben geschonden. Men wilde met een quiz aandacht vragen voor onverwachte privacykwesties, en daarbij werden foto’s van rijbewijzen en sleutels van Instagram geplukt om het punt te maken dat die… Lees verder

Ook Instagram moet zich aan het Lycos/Pessers-arrest houden

| AE 8773 | Privacy | 26 reacties

De rechtbank Noord-Holland heeft bepaald dat Instagram de naw-gegevens en het ip-adres van een account moet vrijgeven, meldde Tweakers. De moeder van een minderjarig kind eiste deze gegevens op, omdat het desbetreffende account pornografisch materiaal met de bijnaam van haar dochter verspreidde. Het verweer van Instagram was klassiek: we zijn een neutrale tussenpersoon en niet… Lees verder

Onder de 16 geen Facebook, geen Twitter, geen Instagram?

| AE 8617 | Privacy | 7 reacties

Wie jonger is dan 16 jaar, mag zonder toestemming van zijn ouders geen sociale media gebruiken, meldde het AD maandag. De nieuwe Privacyverordening stelt strenge regels over persoonsgegevens van minderjarigen, en als gevolg daarvan mogen die straks (2018) niet meer op sociale media. Alleen, hoe is dat nieuws? Het AD denkt van wel, want: “[t]ot… Lees verder

Wanneer is auteursrechtinbreuk kunst?

| AE 7695 | Intellectuele rechten | 6 reacties

Kunstenaar Richard Prince verdiende tonnen met het uitprinten en in een galerij ophangen van Instagram-foto’s van andere mensen, meldde Boing Boing vorige week. Geen kritisch commentaar of sterk bewerkte eigen creatieve interpretaties van het banale van de vluchtige online maatschappij, nee gewoon een printout op groot formaat (wel op stevig karton, zo te zien). Dus… Lees verder

Amerikaanse politie mag nepaccounts op Instagram gebruiken, onze politie ook?

| AE 7259 | Regulering | 3 reacties

De Amerikaanse politie mag nepaccounts op Instagram aanmaken en hiermee vrienden worden met verdachten, las ik bij Nu.nl. Zo kon men foto’s verkrijgen die bewijs leverden van een wetsovertreding zonder dat een bevelschrift nodig was. Een Amerikaanse rechter achtte dat legaal. Hoe zou dat bij ons gaan? In Nederland mogen politieagenten minder dan gewone burgers…. Lees verder