Rechter: thuiswerker onterecht ontslagen voor weigeren cameratoezicht

Een telemarketeer in dienst van een Amerikaans bedrijf die vanuit huis werkte en weigerde om de camera van zijn computer de hele werkdag aan te laten staan is onterecht ontslagen, las ik bij Security.nl. De rechtbank Zeeland-West-Brabant oordeelde dat permanente camera-observatie bij thuiswerken hier niet door de beugel kan, en geeft de man 80.000 euro (een jaarsalaris) mee als ontslagvergoeding. Lompe Amerikanen, de AVG, privacy op het werk en telemarketeers, dat belooft juridisch een knalfuif.

De man was in dienst bij het Amerikaanse bedrijf Chetu Inc., dat een vestiging in Rijswijk had naast haar hoofdvestiging in Florida. Een team frisse ontwikkelaars in identieke polo’s maakt daar software van wereldklasse en je carrièrepotentieel is enorm: “one of the lowest attrition rates in the industry”, behalve dus in Rijswijk waar dit toch wel een -1 op je key performance indicatoren is.

De man uit Rijswijk had direct met het Amerikaanse bedrijf een arbeidsovereenkomst gesloten. Dat kan, maar het wordt dan soms wel ingewikkeld en je komt dingen tegen waar ons BW geen brood van lust. Zoals een proeftijd van 90 dagen en een ontslagrecht voor werkgever zonder opgaaf van redenen. Dat kan onder het recht van Florida, net zoals de navolgende werkinstructie:

Op 23 augustus 2022 ontving [naam verzoeker] per e-mail van Chetu Inc. de mededeling dat hij met onmiddellijke ingang diende deel te nemen aan het ‘Corrective Action Program (“CAP”) – Virtual Classroom’. Daarbij diende hij gedurende de gehele werkdag te zijn ingelogd, zijn scherm te delen en zijn camera aan te laten staan.
De man werkte sinds het begin van zijn dienstverband vanuit huis, en reageerde aldus:
“I don’t feel comfortable being monitored for 9 hours a day by a camera. This is an invasion of my privacy and makes me feel really uncomfortable. that is the reason why my camera is not on. You can already monitor all activities on my laptop and I am sharing my screen.”.
Reactie werkgever:
Hi [naam verzoeker] , Your employment is hereby terminated. Reason: Refusal to work; Insubordination”.
Dat gaat lekker, everyone is encouraged to reach their full potential mijn glimmende metalen hoela.

De rechtbank Zeeland leest die reactie als een ontslag op staande voet, want werkweigering is volgens ons wetboek een grond waarmee je een staandevoetje kunt rechtvaardigen. Althans:

Aan een rechtsgeldig ontslag op staande voet worden blijkens artikel 7:677 lid 1 BW drie eisen gesteld. Er moet sprake zijn van een dringende reden, op grond daarvan moet onverwijld zijn ontslagen en die reden moet tijdig en voldoende duidelijk aan de werknemer zijn meegedeeld.
Die mail is wel érg summier als invulling van bovenstaande. Van werkweigering bleek verder niets, en dat lijkt me logisch omdat het ging om het niet aanzetten van de camera. Is dat insubordination, “ongehoorzaam of weerspannig gedrag”, in het Nederlands arbeidsrecht “hardnekkig weigeren om te voldoen aan redelijke bevelen of opdrachten vanwege de werkgever in de zin van artikel 7:678 lid 2, onder j BW”? In Florida wel, althans daar hoef je geen reden te hebben om iemand te ontslaan dus iedere reden is hoe dan ook goed.

Het komt er dus op neer, is het bevel redelijk? Nee, zegt de rechter: dit is in strijd met artikel 8 EVRM, het fundamenele recht op bescherming van je persoonlijke levenssfeer. Chetu had daar geen enkele reden voor opgegeven, alleen dat bij werken op kantoor je collega’s je ook kunnen zien. Maar dat is zeer zeker niet genoeg: het is wel wáár dat collega’s je kunnen zien als je op je werk bent, maar dat is geen rechtvaardiging dat je collega’s je thuis moeten kunnen zien.

De rechter maakt nog een kronkel over de AVG die niet helemaal klopt: de webcam zou alleen livestreamen (“observeren”) en niet opnemen en dan zou de AVG niet gelden. Dat is een wel heel stoffige vuistregel van toen bits nog van hout waren en camera’s analoog. Als je dan een camera aanzette zonder opname, dan werden er geen persoonsgegevens in een bestand of dossier gestopt (een serie opnames op datum+werknemer is een bestand) en werd er ook niets elektronisch verwerkt (want analoge camera). Maar bij een digitale camera is het simpel: enkel meekijken via de livestream is een verwerking van persoonsgegevens.

Het doet voor de zaak verder niets, want de uitkomst is hoe dan ook dat Chetu geen terecht ontslag op staande voet heeft gegeven met deze vrijwel geheel afwezige motivatie. De werknemer krijgt dan ook diverse vergoedingen (en achterstallig loon) mee, totaal een slordige 70.000 euro. Ook wordt zijn concurrentiebeding vernietigd, wat een verstandige eis was van zijn advocate gezien ik zo’n bedrijf er wel voor aanzie om dat doodleuk te handhaven zodra ze op Linkedin zien dat hij een nieuwe baan heeft.

Arnoud

14 reacties

  1. vziw is veel van de arbeidsrechtelijke wetgeving dwingend recht. Waar een contract nooit van kan afwijken indien de werknemer in Nederland zijn arbeid verricht, zelfs als de werkgever buitenlands is en zélfs als het contract stelt dat US recht van toepassing is. Dat is vziw o.a. zo qua proeftijd, vakantiedagen en ontslag. Die 90 dagen proeftijd zouden dan dus óók niet rechtsgeldig zijn.

  2. Volgens de uitspraak:

    Aanvankelijk verzocht [naam verzoeker] om het aan hem gegeven ontslag op staande voet te vernietigen en Chetu Inc. te veroordelen tot doorbetaling van het loon c.a. Ter zitting heeft hij echter verklaard te berusten in dat ontslag”
    Zou de rechter er ook in mee gegaan zijn als de verzoeker zou hebben volhard in de vernietiging van het ontslag?

    1. Ik vermoed van wel. “Naar het oordeel van de kantonrechter is het verleende ontslag op staande voet niet rechtsgeldig.” Dus als de werknemer had geëist weer terug te mogen, had dat met dit oordeel eenvoudig toegewezen kunnen worden. Het voelt wel als een onverstandig idee, gezien hoe men kennelijk tegen Nederlands arbeidsrecht aankijkt. Als ik deze man zijn arbeidsrechtadvocaat was geweest, had ik die vordering dringend afgewezen.

  3. Wat hier nu verder wel speelt, naar wat ik elders op internet lees, is dat de Nederlandse vestiging inmiddels is opgeheven. Dus kan die beste man alsnog fluiten naar zijn centen. Of kan hij bij de Amerikaanse vestiging alsnog zijn gelijk halen naar Nederlands recht?

    1. Oh wauw, dat had ik niet gezien. Dan wordt het lastig. Er is geen verdrag tussen Nederland en de VS waarmee een Amerikaanse deurwaarder het geld kan op gaan halen. Een nieuwe zaak in de VS zou kunnen, maar Floridaas (Floridanees?) recht is veel eenzijdiger en ik heb weinig hoop dat de rechter daar Nederlands recht zou toepassen. Ik zie ook geen ander EU-zusterbedrijf waar je kan proberen het te halen. Wel een Engelse vestiging, maar hoe dat tegenwoordig zit met tenuitvoerlegging van Nederlandse vonnissen? Plus, zo’n zuster heeft helemaal niets te maken met die vordering. Nee, dan houdt het wel een beetje op.

      1. Ik had op basis van wat summier onderzoek begrepen dat de Uniform Foreign-Country Money Judgments Recognition Act het relatief eenvoudig zou moeten maken om een buitenlandse uitspraak in de VS erkend te krijgen. Zeker omdat het bedrijf een Nederlandse vestiging had. Zul je wel nog een Amerikaanse advocaat in moeten schakelen, maar als het gaat om € 70k lijkt dat me zeker de moeite waard.

      2. Geen vestiging betekent niet automatisch geen zaken doen in Nederland.

        Kan je, a la loonbeslag, de rechter verzoeken dat Nederlandse banken die betaling aan dit bedrijf doen of een dochter de eerste 70k aan betalingsopdrachten inhouden voor deze persoon?

          1. Dan zijn wij beleefder dan de Amerikanen (iig de overheid daar). Die verplichten hun financiële instelling bij overtreding van hun wetten (FATCA) gewoon geld in te houden op transacties van en naar buitenlandse financiële instellingen. En volgen daarbij de hele keten tot ze bij een partij komen waar ze direct jurisdictie over hebben!

            Ergens zou ik het ook logisch vinden dat als een partij zich aan onze wet onttrekt deze de toegang tot onze markt geheel ontzegd wordt en dat elke financiële transactie naar dit bedrijf vanuit Nederland (en in verlengde de hele EU) geblokkeerd wordt tot men zich aan onze wet houdt. Je houdt je aan onze wet of je krijgt vanuit onze markt geen inkomsten meer.

Geef een reactie

Handige HTML: <a href=""> voor hyperlinks, <blockquote> om te citeren, <UL>/<OL> voor lijsten, en <em> en <strong> voor italics en vet.