Mag de vereniging van eigenaren stemmen over inzet van camera’s van bewoners?

StockSnap / Pixabay

Maandag op de Rijdende Rechter:

De familie Schreurs ontdekt vlak na hun verhuizing een lekkage in hun gang. Ze willen dat de VVE onderzoek laat doen naar de oorzaak. Maar meerdere onderzoeken en twee en een half jaar verder is de oplossing nog niet gevonden. Intussen loopt de spanning op. De familie Schreurs voelt zich niet gehoord door de VVE en de VVE vindt dat ze alles hebben gedaan wat ze konden. Ze staan hierin lijnrecht tegenover elkaar. De lekkage is niet het enige pijnpunt in het complex. De overburen van de familie Schreurs hebben diverse camera’s opgehangen en ze willen dat de VVE de buren houdt aan het opgelegde verbod.
Kort en goed: een bewoner had een deurbelcamera opgehangen die de hele hal op die verdieping filmde, en kon deze vanaf zijn vakantieadres uitkijken. Daarnaast hingen er maar liefst drie camera’s in de berging, met uitzicht op de parkeerplaats van de auto van die bewoner. Dit naar aanleiding van incidenten waarbij tegen de deur geschopt zou zijn en de auto bekrast. Een begrijpelijke reactie, maar andere bewoners zitten er natuurlijk niet op te wachten om steeds gefilmd te worden.

Nou is er al enige duidelijkheid over cameratoezicht door de VvE: dat mag, mits goed gemotiveerd, goed beveiligd en goed geïnformeerd naar de leden. Ook mag alleen de openbare ruimte in het pand (hal, liften, trappenhuis, parkeerplaatsen etc) gefilmd worden. Maar hoe het zit met bewoners die zélf cameratoezicht houden, dat is lastiger.

De hoofdregel is volgens mij gewoon dezelfde als die voor huisbewoners: je mag alleen je eigen grond of pand filmen. Is de openbare weg onvermijdelijk (je voordeur kijkt uit op de stoep, je oprit grenst opzij aan de weg) dan mag je dat filmen maar zo beperkt mogelijk, dus inclusief softwarematig afschermen van de openbare ruimte waar dat kan. In een appartementencomplex een deurbel met camera ophangen kan dus, als je wilt weten wie er voor de deur staat. Maar niet zodanig dat de hele hal continu bekeken kan worden, want dan film je meer dan je eigen bezoek. (Je kunt je afvragen of het überhaupt nodig is, want bezoek moet beneden bij de voordeur aanbellen zodat je weet wie er komt. Maar als er veel passanten in het complex zijn, wellicht wel.)

De uitspraak van Mr Reid bevatte een interessante overweging: het is “voorbehouden aan de ALV om te beslissen of een dergelijk vergaande inbreuk op de privacy is toegestaan”. Het bestuur werd dus aangeraden zo snel mogelijk een ALV te organiseren waarop het punt “mogen leden camera’s op de hal/parkeerplaats richten” aan de orde zou komen. Dit is een slimme oplossing om draagvlak te creëren: als de ALV zegt dat het niet mag, dan is daarna handhaving eenvoudig mogelijk. En wil de ALV het wel, wellicht binnen zekere grenzen, dan is er kennelijk consensus en zou het dus geen problemen meer moeten geven. En omdat het gaat om camera’s die de gemeenschappelijke ruimte filmen, is de VvE bevoegd er regels over te stellen.

Het wil echter niet zeggen dat wanneer de VvE zegt “het mag”, het dus automatisch ook mag. Je moet nog steeds een grondslag hebben, een eigen rechtvaardiging waarom. Enkel “ik wil mijn auto niet bekrast hebben en het huishoudelijk reglement zegt dat camera’s niet verboden zijn” is nogal mager. Dus ik hoop dat de VvE zo verstandig is om een paar “indien noodzakelijk” of “als er geen andere opties zijn” in hun cameraclausule op te nemen.

Arnoud

 

Mag je stiekem de algemene ledenvergadering filmen?

Een lezer vroeg me:

Bij de afgelopen algemene ledenvergadering van onze vereniging bleek iemand stiekem beeld- en geluidsopnamen te hebben gemaakt. Toen hij daarop aangesproken werd, verdedigde hij zich met het argument dat hij bewijs wilde verzamelen van wat er werd gezegd, omdat hij de notulen niet vertrouwde. Staat hij in zijn recht?

In principe heb je inderdaad het recht om zelfstandig bewijs te vergaren van wat er op een vergadering wordt gezegd. De klassieke manier was je eigen aantekeningen van het gesprek te maken, maar daarmee sta je natuurlijk niet heel sterk als de officiële notulen iets anders zeggen. Geluidsopnamen zijn sterker, en helemaal als je er beeld bij hebt.

Het opnemen van beeld en geluid in een vergadering is juridisch echter problematisch. Een ALV is meestal een besloten gebeurtenis, en de wet is vrij streng in stiekem maken van opnames in zo’n situatie. Het stiekem maken van afbeeldingen van mensen is bijvoorbeeld strafbaar (art. 139f Strafrecht), net als het stiekem afluisteren van gesprekken (art. 139a Strafrecht), hoewel bij dat laatste je niet strafbaar bent als deelnemer. Kort en goed: de camera moet worden gemeld maar de microfoon mag stiekem aan.

Wel zal zo’n opname vallen onder de Wet bescherming persoonsgegevens, en straks de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Beeld en geluid maken waarop mensen herkenbaar te zien/horen zijn, vormt een verwerking van persoonsgegevens. En omdat die meer is dan een zuiver huishoudelijke vastlegging, moet je je daarbij gewoon aan de regels uit de wet houden. (Ja, ook als je zegt dat dit een journalistieke verwerking is.)

Toestemming is niet perse nodig, maar als je zonder toestemming deze opnames maakt dan moet je wel een duidelijke rechtvaardiging hebben én doen wat je kunt om de privacyimpact bij andere mensen te minimaliseren. Publiceren van die beelden zal dus in principe niet kunnen, maar stukjes als bewijs overleggen bij een geschil kan denk ik wel. Daarnaast moet je de beelden natuurlijk veilig opslaan tegen datalekken, en moet je mensen informeren over wat je doet met de beelden.

Alles bij elkaar denk ik dat het nog knap lastig wordt om dit goed te doen als individueel lid. Misschien is het dan ook beter om de ALV te verzoeken standaard geluidsopnames te maken die de secretaris goed bewaart, zodat bij geschillen dingen teruggeluisterd kunnen worden?

Arnoud