Mag je WhatsApp-screenshots met anderen delen?

Interessante vraag op Reddit:

Een kennis stuurt vaak screenshots heen en weer van privé WhatsApp gesprekken naar andere vrienden van die kennis, waarbij niet om toestemming gevraagd wordt. Kan deze persoon hiervoor legale consequenties voor ondervinden worden jegens schending van privacy?
Legaal gezien, pardon juridisch gezien maakt het niet heel veel uit met welk technisch middel zo’n gesprek doorgezet wordt. Of je nu een screenshot maakt, het voorleest of met de hand overtypt, waar het om gaat is dat je de inhoud van een conversatie deelt met derden.

Het opnemen of loggen van gesprekken waar je zelf deelnemer aan bent, is in Nederland toegestaan – ook zonder toestemming van je wederpartij. In andere landen (zoals Duitsland) kan dat anders liggen, maar hier is het juridisch prima om dat te doen. Een gesprek opnemen waar je géén deelnemer aan bent, is strafbaar (art. 139c Strafrecht).

De reden dat dat legaal is, is omdat wij vinden dat je bewijs moet kunnen bewaren van wat jij in een conversatie hebt gezegd, of wat je wederpartij tegen jou zei. Daaruit volgt natuurlijk meteen dat je die gesprekslogs (of screenshots dus) niet zomaar met derden mag delen, want dat gaat het doel te buiten. Doe je dat toch, dan kom je ook in het strafrecht terecht want het in strijd met de wet delen van gespreksopnames is strafbaar (art. 139e Strafrecht).

Je kunt het natuurlijk ook via de AVG spelen, want zo’n gesprekslogscreenshot is een persoonsgegeven en mag dus niet zonder toestemming of andere grondslag worden verspreid. Ik zou niet weten hoe je dat rechtbreidt.

De eigenlijk enige situatie waarin delen wél gerechtvaardigd is, is als je iets juridisch of nieuwswaardigs wil doen met dat gesprek. Een screenshot maken en delen met de politie bij een aangifte is natuurlijk wel toegestaan, net zoals het aan je werkgever geven omdat een collega je lastigvalt. Een journalist zou heel misschien een privégesprek kunnen screenshotten en gebruiken in het nieuws, al heb ik moeite met een concreet voorbeeld bedenken. Maar dit zijn echt uitzonderingen en zeker niet hetzelfde als “stuurt vaak screenshots naar andere vrienden”.

Arnoud

Is een snapchatvideo openbaar of privé?

video-camera-filmen-fotoIn juli 2014 zouden diefstallen zijn gepleegd en in het geheim filmopnamen zijn gemaakt tijdens twee nachtelijke feesten in het huis van aangevers die op Snapchat zouden zijn geplaatst. Dat meldde de rechtbank Noord-Holland vorige week vrijdag. Een van de verdachten werd veroordeeld voor het openbaar maken van een stiekem gemaakte video. Maar is Snapchat wel openbaar, je deelt het toch maar met een beperkt aantal mensen?

Wat die diefstallen en de video met elkaar te maken hebben, weet ik niet precies, maar het gaat mij dus om die video. De verdachte had stiekem gefilmd hoe een dame seks met hem had, en die video op Snapchat gezet.

Het is strafbaar om stiekem video’s (of foto’s) te maken van mensen wanneer dat in niet-openbare ruimtes gebeurt (art. 139f Strafrecht). Ja, ook met een mobiele telefoon of andere gewone camera, niet alleen met bewakingscamera’s of zo. En vervolgens verbiedt 139g Strafrecht het openbaar maken van zo’n video.

In deze zaak was de video in een niet-openbare ruimte gemaakt – het bubbelbad bij een woning. Dus dat artikel 139f was overtreden, stond vast. Maar die openbaarmaking, hoe zit dat dan?

“Openbaar maken” betekent in de context van het strafrecht niet perse dat je zelf de hele wereld direct benaderd moet hebben, zoals wanneer je het op Youtube zou zetten. Ook als je een kleinere groep mensen bedient, kan dat nog steeds “openbaar” zijn. Het moet gaan om “een bredere kring van betrekkelijk willekeurige derden”. In al wat oudere jurisprudentie (Hyves!) werd bepaald hoe dat wordt ingevuld bij online acties. Zijn 20 familieleden meer of minder openbaar dan 10 willekeurige fans?

Uiteindelijk kwam daar een arrest van de Hoge Raad voorbij met het criterium:

de tekst op de Hyves-pagina van de verdachte zichtbaar was voor personen die kennelijk naar eigen inzicht en zonder enige restrictie over de uitlating konden beschikken,

Dat criterium zie je terug in deze zaak:

Door het heimelijk gemaakte filmpje op Snapchat te plaatsen, heeft verdachte dit ter kennis willen brengen van het publiek, te weten ofwel alle overige gebruikers van Snapchat ofwel de groep door verdachte goedgekeurde contacten, hetgeen eveneens een groep van zekere omvang betreft. Daarmee heeft verdachte het heimelijk vervaardigde filmpje openbaar gemaakt in de zin van de wet.

In mijn woorden: die groep van mensen waar het filmpje naartoe gestuurd was, was betrekkelijk willekeurig. Iedereen had in principe daar bij kunnen horen. Bovendien mocht iedereen het filmpje doorsturen, de verdachte had niets gedaan om dat te verhinderen. En daarmee geef je het aan de openbaarheid prijs.

Bij WhatsApp zou dit denk ik ook opgaan in een groepsapp waar willekeurige mensen lid van kunnen worden. Bij doorsturen naar één persoon zou ik dat minder snel zien, tenzij uit de context blijkt dat je verdere verspreiding best leuk zou vinden.

Arnoud