Mag ik een AI-artiest online zetten of moet ik bang zijn voor het auteursrecht?

Een lezer vroeg me:

Gisteren heb ik zitten spelen met zo’n machine-learning ai die plaatjes maakt van een tekstje (“prompt”). Dat tekstje en een aantal getals-parameters kun je zelf invullen en tweaken. Het resultaat is een webpagina vol met schilderijen waarop acteur Brad Pitt te zien is alsof hij geschilderd is door Monet, van Gogh, Degas, enzovoort. Als ik deze AI online zou zetten, kan ik dan problemen verwachten met portretrechten van Brad Pitt dan wel auteursrechten van de bronwerken?
Allereerst het portretrecht, daar verwacht ik de minste problemen. Het gaat om een portret niet in opdracht, waarbij de vraag is of de afgebeelde persoon een redelijk belang tegen publicatie heeft. Wat kan meneer Pitt aanvoeren? Hij is een bekend persoon en je gebruikt hem vanwege de herkenbaarheid, dat is nu eenmaal inherent aan bekend zijn vanwege je uiterlijk (met alle respect voor zijn inhoudelijke kwaliteiten, overigens).

Auteursrecht is lastiger, want de AI van de vraagsteller transformeert niet één foto maar tien miljoen. Dat lijkt de auteurswet te buiten te gaan, alsof je zou zeggen dat je mijn boek overneemt omdat je daaruit plus nog tien miljoen boeken haalt hoe juridische tekst gaat. Ik meen dat dat niet opgaat.

De gegenereerde werken zijn in de stijl van bekende schilders. Dat kan, een stijl van werken is niet beschermd. Ook niet als de bedenker van die stijl auteursrechtelijk nog leeft (70 jaar na overlijden).

Pas als er concrete fragmenten uit één bronwerk in het gegenereerde werk komen, dan loop je tegen auteursrecht aan. Denk aan het schilderij van het meisje met de parel, waar je AI eigen variaties op maakt. Dat zou inbreuk zijn als het een modern werk was.

Arnoud

Kan een prior art generator alle patenten ongeldig maken?

US patent 167841Wat te doen tegen patenttrollen die met dubieuze octrooien op vage ideeën claims leggen? Er zijn allerlei plannen voorgesteld, maar de creatiefste tot nu toe vind ik wel het project All Prior Art van Alexander Reben. Een tekstgenerator die voor alles prior art genereert, zodat octrooien makkelijker onderuit gehaald worden. Gaat dat werken?

In het verleden had je ook wel ideegeneratoren, maar die kwamen niet verder dan willekeurig wat woorden aan elkaar plakken (“een flexibele broeksriem met regendetector”). Dat gaat niet werken; om als prior art te gelden moet je echt uitleggen hóe de uitvinding werkt. Alleen maar een idee poneren is niet genoeg voor prior art – en ook niet voor een patent trouwens.

Deze generator doet het anders. Het ding wordt gevoed met eerdere patenten, waaruit middels tekstalgoritmes bestaande zinnen worden omgevormd tot nieuwe teksten. Dan krijg je bijvoorbeeld dit:

A wearable electric device includes a main body with a circuit module inside and at least a detachable battery strap with a battery module inside, and the main body and the detachable battery strap are detachably fastened together. The test device includes an addressable memory. Responsive to one of the plurality of processes attempting to access a late binding object by its identifier, a determination is made as to which late binding object is associated with the process. The composition may be applied to soil to control a population of a deleterious organism.

Oké, dat klinkt typisch des patents maar veel logica zit er niet in. De zinnen staan te evident los van elkaar, en hier valt niets van te bouwen. Te veel gaten in hoe het aan elkaar moet hangen.

(Terzijde: ik denk niet dat dat tekstmixen auteursrechtelijk mag, en professor Quaedvlieg ook niet hoewel zijn argumentatie veel te moeilijk doet. Maar in de VS ligt dat wellicht anders.)

Maar wie weet, levert het ooit een wél coherente tekst op. Zou dat werken?

Misschien. Een uitvinding hoeft niet daadwerkelijk gebouwd te zijn om als prior art te tellen. Waar het om gaat, is dat een gemiddelde vakman met de gebruikelijke kennis uit het vakgebied in staat is de uitvinding in de praktijk te brengen aan de hand van de beschrijving. Volgens de overlevering zou dat dan ook hebben gezorgd dat een Donald Duck-aflevering prior art was tegen een Nederlandse octrooiaanvraag, omdat de strip genoeg technische details beschreef. En de HAL-interface uit de film 2001 werd ooit als prior art geciteerd

De site heeft nu meer dan 4,2 miljoen beschrijvingen gegenereerd, en er is geen enkele reden waarom er niet nog een paar miljoen extra bij kunnen komen. Per jaar worden er zo’n 300.000 Amerikaanse patenten verleend en zo’n 60.000 Europese. (Ja, die vertaalkosten hakken erin.) Dus als zelfs maar 1% van de beschrijvingen zinnig is en relevant voor een patent, dan sneuvelt er al een flinke berg patenten. Maar het zou me verbazen.

De eerste tien mensen die een coherente en voor ICT relevante disclosure vinden, winnen een kopie van het boek Software.

Arnoud