Google moet een belastend zoekresultaat over een ontuchtpleger uit Doetinchem uit de zoekmachine verwijderen, las ik in Tubantia. Gauw het vonnis erbij gepakt: Google moet inderdaad uit haar zoekresultaten (bij Googelen op ’s mans naam) een Facebookpagina weglaten omdat deze vertelt over de strafrechtszaak, met naam en toenaam (en foto) van de man. Omdat het hier gaat om strafrechtelijke gegevens, is het niet toegestaan deze te verwerken.
De uitspraak is een van de weinige in Nederland waarin Google zoekresultaten moet opschonen. Meestal wint de zoekmachine, en dat is vrij logisch: de lat uit het Europese vergeetrechtarrest is vrij hoog. Het moet gaan om verouderde informatie die niet meer relevant is en ook nog eens beschamend. Wanneer het gaat om zaken met enige nieuws- of actualiteitswaarde, wordt daar eigenlijk nooit aan voldaan.
Nu hebben we in vrij korte tijd twee zaken gehad (hier de andere) waarin strafrechtelijke informatie centraal staat, en de rechter vrij simpel is: weg ermee. En zuiver juridisch gezien lijkt dat te kloppen. Strafrechtelijke persoonsgegevens vallen onder dezelfde categorie als bijvoorbeeld medische gegevens, en mogen dus niet zonder toestemming of een paar hier niet relevante uitzonderingen worden ‘verwerkt’ – een begrip waar Google ook onder valt.
Mogen journalisten dan ook niet over strafzaken schrijven, zou je denken. Ja, die mogen dat wel: de privacywet kent een uitzondering op dat verbod wanneer de verwerking voor uitsluitend journalistieke of literaire doeleinden plaatsvindt (art. 3 Wbp). Eerder dit jaar mocht strafrechtelijke berichtgeving gewoon blijven staan om die reden.
Alleen: Google handelt niet journalistiek, zo bepaalde het Hof van Justitie in dat vergeetrechtarrest. Veel motivatie kon ik er niet voor vinden, anders dan “het is niet hetzelfde” en “de resultaten in een zoekmachine hebben meer impact en verspreiding dan een artikel van een webredacteur”. Maar het is het geldend recht, en dus geldt voor Google een totaalverbod tot tonen van strafrechtelijke feiten over personen.
Onder de Privacyverordening die volgend jaar in werking treedt (komt ie weer met dat boek), wordt dit niet anders. Ook daar zijn strafrechtelijke persoonsgegevens beschermd, zelfs nog strenger dan de medische en andere bijzondere persoonsgegevens. Weliswaar geldt ook daar een uitzondering voor “academische, artistieke of literaire uitdrukkingsvormen”, maar daar zal Google nog steeds geen beroep op kunnen doen.
Ik moet zeggen dat ik hier toch wel een beetje moeite mee heb. Ik snap ergens het argument wel van “je straf uitgediend hebben en weer een schone lei krijgen”, maar als er geen énkele ruimte is voor een belangenafweging met de vrijheid van meningsuiting, dan gaat me dat echt te ver. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat strafrechtjournalistiek een categorische ban in Google moet krijgen?
Arnoud
Het Bundeskartellamt laat weten dat het is begonnen met een onderzoek naar Facebook, omdat de toezichthouder vermoedt dat het bedrijf zijn dominante marktpositie misbruikt, las ik