Internetrecht door Arnoud Engelfriet

Apple hoeft voorlopig toch geen alternatieve betaalsystemen in de App Store op iOS aan te bieden, meldde Tweakers onlangs. Het bedrijf mag van de rechter het hoger beroep afwachten in de zaak tegen Epic Games. Daarmee is de eerdere gerechtelijke plicht tot het toelaten van alternatieven vooralsnog van tafel: “[Apple] mag hierbij permanent ontwikkelaars niet meer weerhouden van het gebruiken van knoppen, externe links en andere oproepen om klanten naar andere aankoopmethoden te begeleiden.”  Maar de zaak is zeker nog niet afgerond.

Bij Tweakers was er wat verwarring over welk “Hof van Beroep” (de Vlaamse term voor een hogerberoepsrechtbank) hier bedoeld werd, maar het is dus de Amerikaanse Court of Appeals for the 9th Circuit die deze Order uitsprak. De reden voor het tegenhouden van die plicht is procedureel. Apple moet een heleboel investeren om mogelijk te maken dat dergelijke knoppen en dergelijke mogelijk worden, en als in hoger beroep het vonnis ongedaan gemaakt wordt, dan was dat allemaal voor niets.

De Order schort het werk dus op tot het hoger beroep is bepaald. Dat wil niet zeggen dat de kans op winst van Epic nu klein geworden is (haha epic win), het Hof wil gewoon niet vooruit lopen op haar einduitspraak.

Ondertussen staat Apple al wel toe om hyperlinks naar externe betaalsystemen mogelijk te maken, dit op last van zowel de Amerikaanse rechter als de Japanse Fair Trade Commission. Dat is al een stapje deze kant op, maar hier zitten natuurlijk veel minder haken en ogen aan: een hyperlink haal je zo weer weg als je dat mag als platformaanbieder.

Dit is dan ook de volgende slag in de oorlog om de platformmacht: wie mag bepalen wat er kan en mag op een platform? Het antwoord “Apple bouwt en dus Apple beslist” voldoet daarbij al lang niet meer, deze platforms zijn zó groot en onvermijdelijk dat de maatschappelijke belangen mee moeten gaan wegen. Dat is het zure van een zeer machtige partij zijn, je verliest een stukje autonomie door de sterkste te worden.

Arnoud

Via Twitter: “Wist je dat als je de waterontharder Amfa4000, ja die van die irritante lifestyleprogramma’s, koopt en dan wil verkopen op marktplaats dat niet mag?” Of je nou consument bent of niet, het is kennelijk héél erg niet de bedoeling aldus dit bedrijf. Het mag niet, en het mag al helemaal niet als je het onder de aanschafprijs doet. Maar mag dát eigenlijk, doorverkoop verbieden van een tweedehands product?

Het doorverkoopverbod staat inderdaad in de algemene voorwaarden:

Het is de afnemer van producten van ondernemer, al dan niet zijnde een consument, niet toegestaan de afgenomen producten door/weder te verkopen op online platformen zoals Marktplaats, Bol.com, Amazon, etc., behoudens de voorafgaande schriftelijke toestemming van ondernemer. In aanvulling op de voorgaande volzin geldt een verbod voor het door-/wederverkopen van producten van ondernemer onder de prijs waarvoor ondernemer het product te koop aanbiedt op haar website (https://www.waterontharder.com).

Voor mij voelt dit als stevige juridische bluf. Allereerst dat “al dan niet zijnde een consument”. Dus kennelijk ook consumenten mogen dit niet? Nou, vergeet het maar. Als je als consument iets koopt, behoor je de eigendom te verkrijgen. En de wet zegt dat dat “vrij van alle bijzondere lasten en beperkingen” moet zijn (artikel 7:15 lid 1 BW). Die voorwaarde hierboven is een bijzondere last, en moet er dus af.

En ja, er staat in dat artikel dan “met uitzondering van die welke de koper uitdrukkelijk heeft aanvaard” maar algemene voorwaarden zijn het tegenovergestelde van “uitdrukkelijk aanvaarden”. Dus dat gaat niet werken. Ik zou het hilarisch vinden als men nu een aanvinkvakje met “ik ga akkoord de afgenomen producten niet door te verkopen op straffe van een boete” gaat opnemen, dus laten we ze niet vertellen dat dat óók een algemene voorwaarde is omdat diezelfde tekst voor alle klanten gebruikt wordt. En “uitdrukkelijk aanvaarden” is precies niet hetzelfde als “verplicht een vinkje zetten.

Bij zakelijke overeenkomsten kan er meer, inclusief het verkopen met zo’n bijzondere last. In juridische taal, artikel 7:6 lid 1 BW bepaalt dat alleen bij consumentenkoop artikel 7:15 BW dwingend recht is. Dus het zou kunnen, net zoals je bij een zakelijke verkoop kunt zeggen dat het product zonder enige verwachting van conformiteit (art. 7:17 BW) geleverd wordt en men maar garantie moet bijkopen.

Alleen: een verbod op doorverkoop van goederen is natuurlijk best wel, hoe zeg je dat juridisch, een hardcore beperking van de vrije markt. Ja, dat is een juridische term: dat zijn de dingen die gewoon per definitie nóóit mogen in een afspraak tussen leverancier en zakelijke afnemer. Het dicteren van de doorverkoopprijs voor de afnemer hoort daarbij, net als het verdelen van de markt en het voor jezelf houden van de online wederverkoop. Daar is dan één nuance op, aldus de ACM:

Het verbieden dat de afnemer producten via een online marktplaats verkoopt om bijvoorbeeld het luxe imago van het product te beschermen is geen hardcore beperking.

Arnoud

De Europese Unie heeft zoekgigant Google een recordboete van 4,34 miljard euro opgelegd. Dat meldde Nu.nl afgelopen woensdag. Volgens Brussel werden telefoonmakers die Android wilden gebruiken verplicht om de zoekmachine van het bedrijf vooraf te installeren, net als een voorgeschreven bundel met apps. Zo kon Google zichzelf een oneerlijk voordeel geven op de markt voor die apps (en zoekmachines op telefoons) door handig gebruik te maken van haar machtspositie op de markt voor smartphone-besturingssystemen.

Dat Google een grote en machtige positie heeft op de markt voor smartphone-besturingssystemen, staat buiten kijf. Ruim 85% van alle smartphones werkt met enige versie van Android. Daarmee zijn voor Google de spelregels anders dan voor kleinere leveranciers van dergelijke software. Wie een dominante positie heeft in een markt, moet uitkijken deze niet te misbruiken.

Een vorm van misbruik is dat je mensen dwingt iets af te nemen dat ze eigenlijk niet willen. In deze context gaat het dan om het verplicht af laten nemen van de zoekfuncties en de bundel apps, met daarin onder meer Gmail en Chrome. Dergelijk bundelen van iets dat mensen eigenlijk moeten (vanwege die dominante positie) met iets dat ze niet perse willen, is al decennia een schoolvoorbeeld van misbruik van je dominante positie. (Apple mag dus haar gang gaan met haar OS en welke eisen ze stelt aan licentienemers; haar marktmacht is eenvoudigweg te klein.)

Natuurlijk begint heel Amerika nu te brullen over aantasting van innovatie. Maar het gaat niet om een straf voor het innovatieve karakter van Android of het open platform dat daarmee gecreëerd is. Het gaat erom dat telefoons altijd met Google-software worden uitgerust terwijl er genoeg alternatieven zijn die nu geen kans krijgen. Dat is in mijn boekje nog altijd een tégenvoorbeeld van innovatie.

Arnoud

De Europese Commissie heeft Facebook een boete van 110 miljoen euro opgelegd voor het geven van misleidende informatie bij de overname van WhatsApp. Dat las ik bij Tweakers. Bij deze overname had Facebook beloofd geen gegevens van hun sociale netwerk te combineren met de dienst van WhatsApp, maar dat gebeurde twee jaar later toch. Vanwege… Lees verder

Consumenten melden op sociale media en aan de NOS dat apparaten van HP sinds dinsdag geen inkt meer accepteren van andere – meestal goedkopere – merken, las ik bij de NOS. De printers hebben een software-update gehad waarbij “iets gruwelijk mis is gegaan”, waardoor ze andermans cartridges niet meer accepteren. Vervolgens lees ik dat het… Lees verder

Het Bundeskartellamt laat weten dat het is begonnen met een onderzoek naar Facebook, omdat de toezichthouder vermoedt dat het bedrijf zijn dominante marktpositie misbruikt, las ik bij Tweakers. Het misbruik zou eruit bestaan dat ze steeds meer privacyschendingen opdringen, waar iedereen dan zich verplicht voelt toestemming voor te geven. Want tsja, ga maar eens weg… Lees verder

Een lezer vroeg me: Ik las een artikel op jouw site over mededinging en toen kwam het volgende in mij op. In de Europese Gemeenschap is oneerlijke concurrentie/monopolie posities verboden. Maar intellectuele eigendomsrechten zijn ook een vorm oneerlijke concurrentie dan wel (oneerlijke) monopolie posities. Hoe verhouden intellectuele eigendomsrechten zich dan tot het mededingings/monopolie recht? Staat… Lees verder

Heftige reacties op aangekondigde prijswijziging van SIDN, meldde Arnout Veenman. De domeinautoriteit van Nederland gaat een kortingsregeling invoeren voor providers die domeinnamen registreren. Deze korting is gebaseerd op een staffel: de totale korting is afhankelijk van het aantal domeinen dat een provider per jaar registreert. Wie dus veel domeinnamen registreert, krijgt flinke korting. Met een… Lees verder

De Europese Commissie heeft Google dinsdag toestemming gegeven voor de overname van het online advertentiebedrijf Doubleclick, meldt nu.nl. De grootste advertentieboer en zoekmachine ter wereld kan daarmee haar aankoop van die andere grote advertentieboer afronden. Uit onderzoek van de Commissie bleek namelijk dat er geen kans was op een beperking van de concurrentie, iets waar… Lees verder

Microsoft wil internetbedrijf Yahoo overnemen voor 44,6 miljard dollar (omgerekend net geen 30 miljard euro), maar mag dat eigenlijk wel? Microsoft heeft al de nodige rechtszaken en andere procedures aan de broek wegens haar dominante machtspositie. Het bedrijf is een van de drie grootste bedrijven ter wereld in de markt voor zoekmachines en aanverwante diensten,… Lees verder