Wanneer is een bericht aangekomen als het in een portaal wordt geplaatst?

Vorige week hadden we een stevige discussie over wanneer een mail is aangekomen als providers daar spamfilters tussen hebben zitten. Als zijstap daarbij kreeg ik diverse vragen over die praktijk van de vele “Uw Mijn Dienstverlener”-portalen, waarbij de berichten in een inbox aldaar worden geplaatst en je alleen een mailtje krijgt met iets als “Er staat een (1) belangrijk bericht voor u klaar in Jouw Mijn Dienstverlener”. Wanneer is een bericht dan aangekomen?

Om maar te beginnen met de juridische regel: een bericht is aangekomen als het in de macht van de ontvanger is gekomen. Dus in ieder geval wanneer je hebt ingelogd en het bericht hebt aangeklikt / geopend. Ik zou zelf zeggen, het moment dat je de inbox opent en de subjectregel kon zien (dus niet pas na het openklikken), maar in de praktijk zal dat zelden uitmaken behalve bij 23:59 inloggen en om 00:02 het bericht openklikken.

Maar wat nu als je enkel de notificatiemail hebt gekregen, maar niet bent gaan kijken? Dat leek mij wat mager, immers ken je de inhoud dan al? Toch lijkt de rechter daar iets anders tegenaan te kijken. In een recent vonnis (dank, nl-x) kwam de dienst Aangetekend Mailen van KPN als bezorgdienst voor een ontbinding koop huis langs. Men had een huis gekocht, wilde daar binnen drie dagen vanaf en had dit verstuurd per aangetekende post en via deze aangetekende maildienst. De aangetekende brief was niet aangekomen, maar de aangetekende mail wel. Althans:

Blijkens [het logfile-] overzicht is de aankondiging van de e-mail van [gedaagden] met de ontbindingsverklaring op 22 juni 2015 om 12:10:10 uur aangeboden aan de mailserver van [mailadres] , welke aankondiging door deze mailserver om 12:11:06 uur is aangenomen. Op 28 juni 2015 om 08:00:07 uur is een herinnering van de aankondiging aangeboden, welke aankondiging op 28 juni 2015 om 08:01:06 uur is aangenomen. Uiteindelijk is de aangetekende e-mail 4 juli 2015 om 08:00:06 uur verwijderd vanwege het verlopen van de ophaaltermijn.
Hieruit concludeert de rechtbank dat de mail op 22 juni is ontvangen, in juridische zin. Immers, de aankondiging van de aangetekende e-mail op 22 juni 2015 is door de mailserver van de provider van [eisers] in de aldaar voor [eisers] aangehouden persoonlijke mailbox ontvangen op het e-mailadres waarmee de eiser gewoonlijk communiceerde.
Met de ontvangst van deze aankondiging door de mailserver van [eisers] kan worden gezegd dat de e-mail het digitale postvak van [eisers] heeft bereikt. De vergelijking kan worden gemaakt met de gang van zaken bij de gewone postbezorging. Als een aangetekende brief geweigerd wordt of bij geen gehoor na achterlating van een afhaalbewijs niet wordt afgehaald bij het postkantoor geldt deze in beginsel toch als ontvangen. Eventuele gevolgen van dit weigeren of niet ophalen komen voor rekening en risico van de ontvanger. In het onderhavige geval komt de omstandigheid dat [eisers] de e-mail blijkbaar niet hebben opgehaald ook voor hun rekening en risico. Bepalend is dat [eisers] over de ontbindingsverklaring hadden kunnen beschikken en hiervan redelijkerwijs kennis hadden kunnen nemen.
Een notificatie dat je een specifiek bericht hebt en hoe je dat in kunt zien, zou dus tellen als de ontvangst van dat bericht.

Maar let op, het bovenstaande geldt tussen civiele partijen (burgers, bedrijven et cetera). Want je hebt ook nog de overheidsdiensten die met een portaal werken. Dat is net weer even anders, want communicatie valt dan onder de Algemene wet bestuursrecht en die zit er anders in: elektronische communicatie van overheid naar burger mag als ontvanger eerder kenbaar heeft gemaakt dat hij langs deze weg voldoende bereikbaar is (art. 2:14 Awb). En daarbij hoeft alleen bewijs van verzending te worden geleverd. Wat bij een portaal in eigen beheer lekker makkelijk is, zie bijvoorbeeld deze zaak uit 2011.

(En terzijde, mijn jeuk over u/jij gebruik in communicatie begint ongezonde vormen aan te nemen.)

Arnoud

Mag een bedrijf de factuur alleen via een portaal aanbieden?

Een lezer vroeg me:

Is het toegestaan om facturen alleen als download te verstrekken, of moet je op verzoek ze per e-mail (of op papier) verstrekken?

De eerste vraag is of de klant een consument is of een bedrijf. Een consument heeft geen recht op een factuur (en de handelaar is niet verplicht een factuur uit te reiken). De consument moet alleen een betalingsbewijs krijgen. Dat mag natuurlijk opgemaakt zijn als factuur, maar formeel zitten er geen eisen aan hoe dit bewijs eruit moet zien of hoe het moet worden verstrekt.

Een bedrijf moet wel een factuur uitgereikt krijgen, maar de wet laat de keuze bij partijen of die elektronisch of op papier moet worden verstrekt. De klant heeft het laatste woord: elektronisch factureren vereist instemming van de wederpartij (art. 35b lid 1 Wet omzetbelasting 1968). Gelukkig voor de ondernemer kun je die instemming in je algemene voorwaarden bedingen.

Hoe je de elektronische facturatie vervolgens invult, is iets dat je vrij mag beslissen. Een e-mail is dus op zich mogelijk, maar als je de facturen liever in een portaal zet en de klant ze daar moet downloaden, dan is dat ook goed (tenzij de klant piepte toen hij dat in je algemene voorwaarden zag staan).

Zo’n online omgeving wordt door juristen als nuttig gezien, omdat je dan kunt bewijzen dat de factuur is gedownload en dus is uitgereikt. Ook voldoe je dan aan beveiligingseisen ivm privacy, een factuur kan immers persoonsgegevens bevatten. Het is buitengewoon irritant, maar irritatie is niet onrechtmatig.

Arnoud

DUO stuurt onterecht deurwaarder naar 10.000 mbo-studenten

automatische-incasso-formulier-betalen.jpgIn februari stond bij ruim tienduizend mbo-studenten een deurwaarder op de stoep, las ik bij Nu.nl. De studenten waren te laat met de betaling van het lesgeld voor studiejaar 2014-2015, en hadden de berichten in in Mijn DUO niet gezien waarin ze daarop gewezen werden. Aandacht van Kassa zorgt er nu voor dat DUO zelf de incassokosten gaat dragen.

Op zich is het natuurlijk niet gek dat je aanmaningen en daarna een deurwaarder krijgt, die een stevige partij incassokosten komt vorderen, als je niet op tijd betaalt. Maar in dit geval is het niet enkel een kwestie van de facturen in de kachel stoppen: de betalingsherinneringen en andere berichten waren alleen te vinden als je inlogde in “Mijn DUO”, een portaal waar “Alles online geregeld” wordt.

Het vervelende met zulke portalen is dat je steeds moet inloggen op allerlei vage interfaces waar het elke keer net wat anders werkt. Plus er staat zelden iets werkelijks relevants. Ik leef vanuit mijn inbox – net als jullie gok ik – dus ik verwacht een alertberichtje als er iets is.

Dat berichtje stuurde DUO ook, alleen was dat nogal neutraal: “U heeft een nieuw bericht” en een uitnodiging in te loggen op Je Mijn DUO. (Je Mijn, ja Ruud ik krijg er ook jeuk van.) Bij dergelijke dingen zou ik ook denken, láát maar, ik kijk wel een keer. Terwijl als het “Laatste aanmaning!!1! Niet lezen=€1000 dokken” als onderwerpregel had, ik wellicht wél in actie zou zijn gekomen. Zoals ook veel studenten, zo bleek.

DUO steekt de hand in eigen boezem:

De mails die we hebben gestuurd waren blijkbaar geen trigger voor studenten om in te loggen. We hadden dwingender moeten communiceren. Omdat het om zo’n grote groep gaat, hebben we besloten dat de extra kosten voor onze rekening komen.

Wat ik me daarbij verder nog afvraag, is waarom die deurwaarder überhaupt al in beeld was. Er is hooguit per mail of portaalbericht aangemaand, en aanmanen moet van de wet toch echt schriftelijk. Goed, er zijn een paar uitspraken dat e-mail ook telt als schriftelijke aanmaning, maar volgens mij was dat nog niet echt de hoofdlijn in de rechtspraak.

Wat vinden jullie? Domme studenten, je moet gewoon elke keer inloggen op Mijn DUO en kijken of het een aanmaning is dan wel een “Graag wijzen we je op de nieuwe nieuwsbrief met actuele informatie over DUO en haar organisatie”? Of domme DUO, die geen gedifferentieerde alerts kan sturen voor financieel best wel belangrijke zaken?

Arnoud