Wanneer is een bericht aangekomen als het in een portaal wordt geplaatst?

Vorige week hadden we een stevige discussie over wanneer een mail is aangekomen als providers daar spamfilters tussen hebben zitten. Als zijstap daarbij kreeg ik diverse vragen over die praktijk van de vele “Uw Mijn Dienstverlener”-portalen, waarbij de berichten in een inbox aldaar worden geplaatst en je alleen een mailtje krijgt met iets als “Er staat een (1) belangrijk bericht voor u klaar in Jouw Mijn Dienstverlener”. Wanneer is een bericht dan aangekomen?

Om maar te beginnen met de juridische regel: een bericht is aangekomen als het in de macht van de ontvanger is gekomen. Dus in ieder geval wanneer je hebt ingelogd en het bericht hebt aangeklikt / geopend. Ik zou zelf zeggen, het moment dat je de inbox opent en de subjectregel kon zien (dus niet pas na het openklikken), maar in de praktijk zal dat zelden uitmaken behalve bij 23:59 inloggen en om 00:02 het bericht openklikken.

Maar wat nu als je enkel de notificatiemail hebt gekregen, maar niet bent gaan kijken? Dat leek mij wat mager, immers ken je de inhoud dan al? Toch lijkt de rechter daar iets anders tegenaan te kijken. In een recent vonnis (dank, nl-x) kwam de dienst Aangetekend Mailen van KPN als bezorgdienst voor een ontbinding koop huis langs. Men had een huis gekocht, wilde daar binnen drie dagen vanaf en had dit verstuurd per aangetekende post en via deze aangetekende maildienst. De aangetekende brief was niet aangekomen, maar de aangetekende mail wel. Althans:

Blijkens [het logfile-] overzicht is de aankondiging van de e-mail van [gedaagden] met de ontbindingsverklaring op 22 juni 2015 om 12:10:10 uur aangeboden aan de mailserver van [mailadres] , welke aankondiging door deze mailserver om 12:11:06 uur is aangenomen. Op 28 juni 2015 om 08:00:07 uur is een herinnering van de aankondiging aangeboden, welke aankondiging op 28 juni 2015 om 08:01:06 uur is aangenomen. Uiteindelijk is de aangetekende e-mail 4 juli 2015 om 08:00:06 uur verwijderd vanwege het verlopen van de ophaaltermijn.
Hieruit concludeert de rechtbank dat de mail op 22 juni is ontvangen, in juridische zin. Immers, de aankondiging van de aangetekende e-mail op 22 juni 2015 is door de mailserver van de provider van [eisers] in de aldaar voor [eisers] aangehouden persoonlijke mailbox ontvangen op het e-mailadres waarmee de eiser gewoonlijk communiceerde.
Met de ontvangst van deze aankondiging door de mailserver van [eisers] kan worden gezegd dat de e-mail het digitale postvak van [eisers] heeft bereikt. De vergelijking kan worden gemaakt met de gang van zaken bij de gewone postbezorging. Als een aangetekende brief geweigerd wordt of bij geen gehoor na achterlating van een afhaalbewijs niet wordt afgehaald bij het postkantoor geldt deze in beginsel toch als ontvangen. Eventuele gevolgen van dit weigeren of niet ophalen komen voor rekening en risico van de ontvanger. In het onderhavige geval komt de omstandigheid dat [eisers] de e-mail blijkbaar niet hebben opgehaald ook voor hun rekening en risico. Bepalend is dat [eisers] over de ontbindingsverklaring hadden kunnen beschikken en hiervan redelijkerwijs kennis hadden kunnen nemen.
Een notificatie dat je een specifiek bericht hebt en hoe je dat in kunt zien, zou dus tellen als de ontvangst van dat bericht.

Maar let op, het bovenstaande geldt tussen civiele partijen (burgers, bedrijven et cetera). Want je hebt ook nog de overheidsdiensten die met een portaal werken. Dat is net weer even anders, want communicatie valt dan onder de Algemene wet bestuursrecht en die zit er anders in: elektronische communicatie van overheid naar burger mag als ontvanger eerder kenbaar heeft gemaakt dat hij langs deze weg voldoende bereikbaar is (art. 2:14 Awb). En daarbij hoeft alleen bewijs van verzending te worden geleverd. Wat bij een portaal in eigen beheer lekker makkelijk is, zie bijvoorbeeld deze zaak uit 2011.

(En terzijde, mijn jeuk over u/jij gebruik in communicatie begint ongezonde vormen aan te nemen.)

Arnoud

Wanneer is een mail aangekomen als deze in een spamfilter blijft hangen?

Een lezer vroeg me:

Naar aanleiding van een discussie die ik had met andere IT’ers over de macht van MS en Google in de wereld van e-mail en hun interne reputatie systeem vroeg ik me af of een mail juridisch gezien is ‘aangekomen’ als mailprovider Microsoft of Google besluit deze als spam aan te merken en weg te gooien?
Hoofdregel bij communicatie is dat de afzender moet bewijzen dat de ontvanger deze heeft ontvangen. Daarbij maakt het niet uit of je met aangetekende post, e-mail of een WhatsApp-bericht communiceert. Het bewijs mag op iedere manier worden geleverd: een screenshot van twee blauwe vinkjes in de WhatsApp client is prima bewijs, een handtekeningbriefje aangeleverd door PostNL ook.

Bij e-mail is er eigenlijk geen goed mechanisme. Het beste werkt nog altijd de reply door de ontvanger zelf. Ook als deze in de reply zegt “hier klopt niets van” of “ik weiger uw e-mail en wens alleen post te ontvangen” (die kreeg mijn incassobureau eens). Waar het om gaat, is of de mail is aangekomen. En dat is ‘ie, als je daarop reageert.

Er zijn trucjes met cookies of transparante pixels waarmee je ontvangstbevestigingen kunt proberen te construeren. Als een bepaalde pixel wordt ingeladen die enkel en alleen in die e-mail was ingevoegd, dan zal die e-mail wel geopend zijn door de ontvanger, is dan het idee. Nog nooit getest, maar het zou kunnen. Maar veel mailprogramma’s blokkeren zulke trucs, en dan sta je nog nergens. Wie écht zekerheid wil, stopt berichten in een portaal en logt wanneer de ontvanger daarop inlogt om het bericht aan te klikken.

Maar goed, de spamfilter. Als jij een spamfilter instelt (bv. alles met “Advertisement” in de subject weggooien) dan is dat jouw risico natuurlijk. Hanteert de provider van de afzender een spamfilter, dan is dat zijn risico. Die twee zijn makkelijk.

Wanneer je een e-maildienst bij een derde afneemt, zoals Microsoft of Google, en deze besluit mail weg te gooien zonder jou in te lichten of zelfs maar in een mapje Spam te zetten, dan ben ik geneigd gewoon te concluderen dat de mail bij de ontvanger is aangekomen. Dat hij een spamdienst afneemt die zo agressief opereert, dat is zijn risico. (Microsoft als postbodebijtende hond?)

Het lastige blijft natuurlijk te bewijzen dát de mail in dat spamfilter is aangekomen. Maildiensten melden dat zelden tot nooit terug, vanwege de overlast die dat geeft. Praktisch gezien heb je er dus weinig aan, behalve in het geval dat iemand zegt “ah ja ik zie je mail nu, hij zat al drie weken in de spam”.

Arnoud