Internetforum Reddit heeft donderdag een stuk tekst verwijderd dat gebruikt werd om aan te geven dat de site nog nooit in het geheim data heeft moeten overhandigen aan de Amerikaanse overheid, bij Nu.nl. De site heeft al jaren deze warrant canary in haar jaarlijks transparantierapport staan om een signaal te kunnen geven als men een National Security Letter of FISA-bevel krijgt, twee controversiële geheime bevelen die zonder gerechtelijke toetsing worden gegeven. Nu.nl zegt dat het dus ‘aannemelijk’ is dat zo’n bevel er is geweest, maar dat gaat me iets te snel.
Een warrant canary is een juridische truc om toch te kunnen laten weten dat je een opvraag- of tapbevel hebt gekregen waar een gag order (zwijglast) bij zit. Het idee is dat je zegt “Het afgelopen jaar kregen wij geen opvraag- of tapbevelen” en dat je die tekst weghaalt zodra je wél zo’n bevel kreeg. Zo zeg je het niet expliciet (wat immers niet mag) maar niemand kan jou bevelen te liegen. Is het idee.
Reddit publiceert een jaarlijkse canary gericht tegen National Security Letters en FISA-bevelen, beide controversiële bevelen omdat er geen voorafgaande gerechtelijke toetsing aan zit én je er altijd je mond over moet houden. Tot enkele jaren terug beweerde Justitie zelfs dat het niet toegestaan was bij de rechter zo’n bevel aan te vechten.
Dit jaar ontbreekt de canary. Het idee is dat daaruit dan volgt dat er een dergelijk bevel is gegeven, immers je mag niet liegen in je jaarverslag. Plus, niemand kan je dwingen iets te zeggen waar je niet achter staat. Aldus de Amerikaanse theorie: compelled speech is iets zeer onwenselijks in het Amerikaanse recht, dus reddit kan niet worden gedwongen die kanarietekst te herhalen als ze dat niet wil.
Ik blijf erbij: dit werkt niet. Ook niet in de VS – in het algemeen is compelled speech inderdaad een probleem, maar hier maak je zélf dat probleem door steeds iets te zeggen waarmee je straks de geest van een zwijglast kunt omzeilen. En als er iets is waar rechters een hekel aan hebben, dan is het wel aan bijdehante figuren die niet gewoon doen wat in de wet staat en daar met een zeer spitsvondig argument grijnzend omheen gaan draaien.
Het zou een zeer gedurfde actie van Reddit zijn om langs deze weg te laten weten dat er een geheim bevel met last is geweest. Maar ik denk dat ze dan écht een serieus probleem hebben bij de rechter. Mijn eerste gedachte naar aanleiding van de CEO’s reactie (“I’ve been advised not to say anything one way or the other.”) was dat hij van zijn eigen jurist had gehoord wat voor risico eraan zit, en toen dacht, ik haal het ding eruit want zulke strafrechtszaken dan wel mijn aandeelhouders voorliegen, daar heb ik geen zin in.
Arnoud