In Cleveland telt proctoring als een illegale huiszoeking, hoe zit dat bij ons?

RoonzNL / Pixabay

Een federale rechter heeft bepaald dat de proctoring-videoscan van Cleveland State University in de slaapkamer van een student voor een examen neerkwam op een ongrondwettelijke huiszoeking, meldde Cleveland 19 News onlangs (via). Dat laatste klinkt heftiger dan het is: het Fourth Amendment waar de student zich op beroept, is het klassieke privacyrecht van thuis met rust gelaten worden, en noemt het “searches” als daar inbreuk op wordt gemaakt. Waar het om gaat: had je een redelijke privacyverwachting. Ja, want het is je huis. Nee, want bij iedere online toets wordt er geproctord en dan weet je dat er een camerascan moet plaatsvinden.

De student kreeg twee jaar geleden bij een online toets pas twee uur van tevoren te horen dat hij zijn kamer zou moeten laten zien aan proctoringsoftware, wat hij nogal vervelend vond omdat a) medestudenten elkaars camerascan kunnen zien(???) en b) hij belastingaangifte aan het doen was en de berg documenten niet opgeruimd kreeg binnen de tijd. Vandaar de rechtszaak.

Allereerst had de Universiteit (die dus overheid is, vandaar het Fourth Amendment) gesteld dat de actie geen doorzoeking was omdat al die software het doet, gewoon routine. Maar zo werkt dat niet: ook routine searches vallen onder de Grondwet. Weliswaar heeft iedereen camera’s, maar niet iedereen kijkt bij iedereen in het studentenkot. Dat het vanwege corona bij tentamens gebeurt, is dus eerder een structurele inbreuk dan een “het nieuwe normaal”.

Ten tweede vond de Universiteit dit geen schending van het Fourth Amendment omdat dit bedoeld zou zijn tegen doorzoekingen vanuit het strafrecht; de consequentie hier was hooguit dat je de herkansing op locatie moest doen. De vergelijking werd getrokken met een huisbezoek van uitkeringsgerechtigden (de Wyman-zaak) om te kijken of ze niet stiekem samenwonen: dat was een kleine inbreuk gericht op het eerlijk verstrekken van voordelen voor mensen. De rechter ziet die analogie niet:

In contrast, unlike Wyman and its progeny, this case involves the privilege of college admission and attendance and does not involve a benefit made available to all citizens as of right. Additionally, the record here shows a variable policy— enforced, unevenly, in the discretion of a  combination of proctors and professors—of using remote scans that make a student’s home visible, including to other students, with uncertain consequences.
Vervolgens komt men bij de vraag of de search dan wellicht toch redelijk is, gezien het belang van de overheid om de informatie te verkrijgen. Meestal is een doorzoeking pas redelijk als er een concreet vermoeden is (zoals in het strafrecht) en als je dan een warrant hebt om te gaan zoeken. Zogeheten suspicionless searches zijn in beginsel onredelijk, tenzij er special needs voor de overheid aangewezen worden. Dat is hier dan het belang om de integriteit van een tentamen te controleren. Hier zet de rechter dan tegenover het afgedwongen karakter én de korte tijd van tevoren dat je het wist, plus dat de universiteit nauwelijks had onderbouwd waarom een kamerscan dringend noodzakelijk is voor dit belang. Dus is de search onredelijk.

In Nederland heeft het Gerechtshof Amsterdam in 2021 anders beslist: proctoring door universiteiten (bij ons ook overheid) is geen schending van de AVG of artikel 8 EVRM (ons equivalent van het Fourth Amendment). Het belang van fraudebestrijding stelde het Hof voorop, en specifiek wat de camerascan betreft bleek alleen sprake van een desk scan en niet van een kamerscan zodat het argument van deze Amerikaanse student niet relevant zou zijn bij ons.

Arnoud

‘Leg in het OER vast dat tentamens worden beoordeeld op studentennummer’

472301 / Pixabay

Het anoniem beoordelen van het werk van studenten moet op de UU verplicht worden om te zorgen voor een eerlijke beoordeling. Dat pleidooi las ik vorige week. Nee, geen internetrecht maar wel AVG en een hoop rechtenstudenten lezen deze blog, dus het krijgt vandaag toch een stukje aandacht hier. Want anoniem beoordelen zou niet kunnen volgens het CvB omdat de AVG in de weg zit. Eh, huh?

De kern van het pleidooi is dat de Universiteit Utrecht het anoniem beoordelen van tentamens en werkstukken verplicht moet stellen. Dit ter voorkoming van bias: een docent die weet dat hij het werk van Wim dan wel Wilma nakijkt, kan daar verschillende beoordelingen aan geven terwijl de antwoorden eigenlijk inhoudelijk hetzelfde zijn.

In 2020 zegde de rector van de UU nog toe hiervoor te gaan zorgen, maar dat werd later alsnog afgeblazen:

De vraag is volgens hem of anoniem tentamineren in alle gevallen past bij het uitgangspunt van het Utrechts onderwijsmodel. Dat gaat uit van kleinschalig onderwijs en persoonlijk contact tussen studenten en docenten. In sommige gevallen kan het dan bij de beoordeling van studenten juist een voordeel zijn als de docent de student wél kent.
De AVG was dus niet de eigenlijke reden. Die wet komt wel in beeld als het gaat om het verifiëren van de effectiviteit: deze wordt lastig aan te tonen als persoonlijke gegevens van studenten niet mogen worden verzameld. Ik vermoed dat dit zit in het externe onderzoekers toegang tot tentamens met naam en toenaam geven, of in het juist registreren van allerlei zeer privacygevoelige gegevens (denk aan geslacht of etnische afkomst) om op bias daartegen te testen. Dus ik snap die wel.

De studenten halen overigens genoeg onderzoek aan dat overtuigend laat zien dat die bias aanwezig is en dat anoniem nakijken dus effect daartegen zal hebben. Dan voelen de bezwaren toch weer meer als koudwatervrees, en is voor mij “soms kan het wél een voordeel zijn” dan niet goed te volgen.

Ik kan me als docent namelijk niet voorstellen dat je ooit iets haalt uit niet-anoniem nakijken. Ik zou het zelf juist lastig vinden, heb je een vraag op het randje en dan weet je dat het Wim is die dit vak moet halen of eruit gaat en dan direct terug naar Syrië kan (geen inschrijving = ongewenste vreemdeling). Die kennis moet je niet willen hebben bij het beoordelen van dat tentamen lijkt me.

Arnoud

Erasmus Universiteit verplicht ondanks kritiek twee camera’s bij onlinetentamens

Studenten aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam moeten vanaf deze week twee camera’s gebruiken bij onlinetentamens. Dat meldde Tweakers gisteren. Naast de standaard webcam moeten studenten namelijk nu een telefoon of tablet achter zich plaatsen. Zo kan extra toezicht worden gehouden, wat onder meer nodig is omdat daarmee een niet nader aangeduide fraudetechniek onmogelijk wordt. Zoals ook elders geeft de maatregel stevig protest, waarbij steevast de privacy van stal gehaald wordt en de andere kant dan zegt “hoezo, in de tentamenzaal is ook geen privacy”. Maar daar gaat het niet om.

Natuurlijk word je in een tentamenzaal in de gaten gehouden, dat is het hele punt van naar die zaal moeten komen. (Anders heet het immers een open boek take-home tentamen dan wel eindopdracht.)  En dat zal zeker enige stress geven, maar iedereen weet hoe dat gaat, waar de surveillanten op letten en dat voelt allemaal best redelijk. Af en toe gebeuren er rare dingen, zoals dat men ineens je waterflesje tegen het licht houdt – er zijn fraudeurs die neplabels maken met aan de binnenkant een cheat sheet – maar dat zijn uitzonderingen.

Bij proctoring word je ook in de gaten gehouden maar dan thuis. Dat voelt onprettig, men filmt je in de thuissituatie en die is bij studenten vaak klein en toont privézaken. Lang niet iedereen heeft een aparte studeerkamer of zelfs maar plek vanaf waar zeg het bed en de wc niet zichtbaar is. Daar een camera op moeten richten zodat je docent bij fraudevermoedens kan kijken hoe je erbij zit (en de AI-correctoren om de machine learning bij te stellen), ik snap wel dat dat niet zo fijn is.

Het punt is alleen wat subtieler. Een surveillant bekijkt de hele zaal, en niet continu jou. Ik heb zelf eens een herkansing gemaakt van iets waarbij ik de enige kandidaat was (nee, mondeling geen optie, lang verhaal). Dan zit er dus inderdaad een surveillant de gehele drie uur naar jou en alleen naar jou te kijken. Dat vond ik best even een ding. Dat lijkt wel op wat die camera’s doen. Maar het is nog iets subtieler.

De kern voor mij is dat het ongrijpbaar en daarmee oncontroleerbaar is, wat je dan aan moet zetten. Wat doet die proctoring software? Welke dingen worden opgenomen en vastgelegd, waar gaat het heen? Hoe geef ik aan dat ik écht de onderzetter van mijn thee liet vallen, en geen spiekbriefje heb? Die surveillant kun je dat uitleggen, de proctoring software praat niet terug. En wat nu als dat geluid van mijn huisgenoot in de keuken wordt opgevat als Morse-communicatie, hoe weerleg ik dat?

[Pop quiz: de aanwezigheid van een portretfoto in de achtergrond is een fraudesignaal. Waarom?]

Het is dat gebrek aan menselijke maat, de wetenschap dat er straks alléén naar die beelden wordt gekeken en zonder jouw betrokkenheid een uitspraak wordt gedaan die jij dan maar moet weerleggen, die dit zo bevreemdend maakt. En met de wetenschap dat de bewijslast omgekeerd is (hoewel dat van die diploma’s teruggedraaid werd) zou ik me dan ook ernstig bezorgd voelen.

Oh ja, en daar komt dan nog de hele zorg over technologie bij. Wat als je internetverbinding hapert, wat als je gebeld wordt of je telefoon besluit te rebooten voor een update? Komt voor jou rekening: van internet vallen betekent uitsluiting. Vliegtuigstand helpt natuurlijk niet want je telefoon moet de camerabeelden streamen. En voor de meeste mensen zijn dat onbeheersbare dingen.

Dus nee, ik zou ook zenuwachtig worden van deze manier van surveillance.

Arnoud

Studenten raken diploma kwijt na haperend online tentamentoezicht

Denk je jouw tentamen met een mooi cijfer gehaald te hebben, krijg je twee maanden later een mailtje van de universiteit dat het tentamen toch ongeldig is, omdat het online toezicht haperde. Zo opende de NOS vorige week over een incident bij de Erasmus Universiteit School of Law. Deze had proctoring ingezet bij een aantal tentamens, maar bleek achteraf de webcambeelden niet terug te kunnen kijken door een interne fout. Daardoor kunnen vermoedens van fraude niet worden geverifieerd, waardoor de tentamens nu alsnog ongeldig zijn verklaard. En ja, dan raak je dus ook je tentamen kwijt.

Ik weet niet wat de verjaringstermijn is van ongeldigverklaring van tentamens, maar bij mij zullen die angstdromen van ineens weer tentamen moeten doen dat wel blijven. Want ik deed het allemaal op papier, en fraudecontrole was een rondlopende meneer die door je wettenbundel bladerde.

Dat kan natuurlijk nu niet meer, vandaar die proctoringsoftware en de bijbehorende zoektocht naar de balans tussen privacy en betrouwbare tentamens. Omdat we vinden dat studenten hun privacy maar even moeten parkeren tot na hun bul, wordt op grote schaal proctoring ingezet. Maar geen zorgen: weliswaar word je het hele tentamen gefilmd en wordt alles gelogd dat je doet, alleen bij een vermoeden van fraude (zoals besloten door “het algoritme” van de proctoringleverancier) kan de universiteit de beelden gaan bekijken. En ze worden echt niet ingezet om het algoritme te verbeteren, dat staat in de verwerkersovereenkomst.

Oké ja ik doe alweer zakelijk. In ieder geval, het punt is dus dat je als universiteit een seintje krijgt en dan de beelden kunt bekijken: was iemand aan het hoesten of aan het overleggen? Keek iemand opzij omdat er werd gesouffleerd of moest ze even de ogen rusten? Dat controleert een mens, en zo hoort het ook lijkt me.

Alleen: als die beelden dan weg zijn, dan heb je een probleem. “Wat er precies is gebeurd en of het gaat om technische problemen of de verbinding, is niet duidelijk” maar het is niet mogelijk om nu te verifiëren wat er is geregistreerd. Mogelijk heeft de software de beelden niet kunnen uploaden, zo lees ik tussen de regels door, terwijl de studenten geen foutmelding over hun internetverbinding kregen.

Dit voelt wel erg cru en dat is het natuurlijk ook. Want je bent op deze manier echt overgeleverd aan de techniekleverancier, en jij krijgt een herkansing omdat die zijn zaakjes niet op orde heeft. Een analogie is moeilijk voorstelbaar, dat de menselijke proctor zijn bril kapot ging halverwege en toen niet meer de hele zaal kon overzien? Ga je daarvoor een tentamen ongeldig verklaren? Of hebben we daarvoor noodprocedures zoals een reservebril of een collega die het overneemt?

Ik denk dat de universiteit dit wel mag doen: er was een redelijk vermoeden van fraude en dat kon niet worden nagegaan. Dan heb je denk ik weinig keus anders dan het tentamen (voor die studenten dus) ongeldig verklaren. Maar ik zou als student nu wel de studievertraging gaan verhalen bij de technologieleverancier.

Arnoud

Studenten protesteren tegen tentamensoftware die beelden van hun huiskamer opslaat

Kijk. Dit is dus wat ik gisteren bedoelde. “Studenten ervaren software voor online tentamens als een inbreuk op hun privacy”, meldde de Volkskrant onlangs. Schandalig, je moet tijdens tentamens iemand mee laten kijken via je webcam (én je mobiel die je op 3 meter afstand op je werkplek moet richten) zodat ze kunnen nagaan of je niet fraudeert. Dat is dus geen sterk verhaal, ondanks dat je de AVG erbij kunt halen want er zitten vast ergens bijzondere persoonsgegevens in beeld (niet gniffelen daar achterin) en oh ja er kijken algoritmes mee. Nee, hier is iets anders mis.

Sinds de coronacrisis zoekt iedereen naar manieren om op afstand te kunnen werken. Dat betekent vaak vanuit huis aan de slag, en communicatie gaat dan vaak met video want dat voelt handiger (of zo, ik ben zelf te ouderwets daarvoor). Ook bij studie of school, en dan wordt het gelijk ingewikkelder want daar moet getentamineerd of getoetst worden en daarbij ligt fraude op de loer.

De oplossing waar dan naar gegrepen wordt, is toezicht. Net als in de tentamenzaal immers. Dus je webcam aan, en om te voorkomen dat het hulpje dan achter je scherm gaat zitten (of er voor? in ieder geval, waar de webcam het niet ziet) moet er dan ook nog een opstelling met je telefoon gemaakt die dan een overzichtsbeeld geeft. En algoritmes analyseren dan de beelden op fraude-achtige signalen (iemand die door het beeld loopt, met name, of dat je opstaat) waarna je in aanmerking komt voor een extra onderzoek. Nee, word ik ook niet vrolijk van als ik mijn eigen studietijd met zulke tooling zou voorstellen.

Maar is het dan echt de beste koers om over je privacy te beginnen? Dat is dus precies wat ik gisteren bedoelde, waar het mis mee gaat met dat argument. Als je tentamen doet, moet je privacy maar even wijken, is het gemakkelijke tegenargument. In de tentamenzaal mag ook je boek geïnspecteerd en in de tas kijken bij enig vermoeden, daar moet je ook maar mee leren leven. Je wilt toch dat vak halen? Nou dan.

Het is vooral: die discussie leidt af van het werkelijke punt, dat de Volkskrant in een ander artikel aanstipte: het kan zo veel beter bij afstandsonderwijs:

Denk aan een toets waarbij een studieboek gebruikt mag worden (een openboektentamen), essays, mondelinge presentaties en ‘take home examens’, een test waarbij studenten enkele uren of dagen de tijd krijgen om een opdracht thuis uit te werken. … Geluk bij een ongeluk: dit zijn stuk voor stuk toetsen die zich lenen voor een ‘formatieve beoordeling’, waarbij het er niet om gaat of je slaagt of faalt voor een opdracht, maar je duidelijk wordt gemaakt waaraan je moet werken.

Cru gezegd: een universiteit die kiest voor digital proctoring, is lui en niet geïnteresseerd in zich aanpassen aan afstandsonderwijs. Als het onderwijs anders gaat, hoort ook de toetsing dat te worden. En dat de student dan op afstand allerlei hulpbronnen in kan zetten die hij in het zaaltje niet kan, dat is dan een gegeven waarmee je vertrekt bij je beoordelingsmethodologie. Dát zou de discussie moeten zijn, en niet hoe je toestemming voor proctoring vraagt of hoe je het beste iemands laptop inspecteert op overlegsoftware.

Arnoud