Tag: Cameratoezicht

Af en toe word ik moe van de excuses waar sommige agenten mee komen om een zaak maar niet in behandeling te hoeven nemen. Via GeenStijl een berichtje over ouders die met een verborgen camera de oppas van hun kind filmden en enkele schokkende zaken zagen. UpdateDit was een hoax, niets te zien, doorlopen graag. Zij stapten naar de politie, maar:

We zijn natuurlijk ook met de hele film naar de politie gegaan maar die zeiden dat je niet zomaar iemand zonder toestemming mag filmen in verband met de privacywetgeving en dat ze er daarom niks mee gaan doen.

Dit is eenvoudigweg niet juist. “Toestemming” is niet wat er in de wet staat over verborgen camera’s. Artikel 139f Strafrecht zegt dat je strafbaar bent als je

gebruik makende van een technisch hulpmiddel waarvan de aanwezigheid niet op duidelijke wijze kenbaar is gemaakt, opzettelijk en wederrechtelijk van een persoon, aanwezig in een woning of op een andere niet voor het publiek toegankelijke plaats, een afbeelding vervaardigt;

Een verborgen camera is zo’n “technisch hulpmiddel”, en die mag je dus niet “opzettelijk en wederrechtelijk” inzetten. Maar “wederrechtelijk” is niet hetzelfde als “zonder toestemming van de gefilmde persoon”. Je kunt wel degelijk een eigen recht hebben om te filmen ondanks ontbrekende toestemming. Wel zal je een gedegen afweging moeten doen van de belangen van alle partijen; de oppas heeft ook recht op privacy en je mag niet zonder concrete aanwijzingen dat die zich misdraagt, gaan filmen zonder dat te melden. (Ja, als je het meldt dan mag het wel.)

Maar wederom: ook al zijn de beelden onrechtmatig verkregen, ze zijn bruikbaar als bewijs. Alleen als de politie zelf via verborgen camera’s beelden verzamelt, wordt het bewijs onbruikbaar. In deze Hoge-Raaduitspraak merkte de advocaat-generaal nog op

dat de Strafkamer van Uw Raad toelaatbaar acht dat zelfs een door diefstal verkregen bewijsmiddel dat aan de politie is overhandigd als basis dient voor een vermoeden dat uiteindelijk tot een succesvolle strafvervolging leidt.

In 2004 oordeelde het Gerechtshof Amsterdam dat beelden van cameratoezicht gewoon gebruikt mogen worden, ook al had de gemeente (die de camera’s had opgehangen) zich niet aan haar privacyreglement voor cameratoezicht gehouden.

Het hof is van oordeel dat de door de raadsman gereleveerde verzuimen -ook indien van het bestaan van de gestelde schendingen wordt uitgegaan- geen aan het openbaar ministerie toe te rekenen verzuimen opleveren (…)

Evenzo in deze zaak uit Dordrecht:

Indien immers al sprake zou zijn van schending van verdachtes rechten, dan is dat niet in het kader van de opsporing door opsporingsambtenaren veroorzaakt.

Daar kan ik één uitspraak van de politierechter in 2000 tegenover zetten. Die oordeelde dat beelden van illegaal cameratoezicht (in de openbare ruimte) niet gebruikt mochten worden, maar zonder uitgebreide motivatie.

Ik snap dit niet. Even afgezien van “de pliesie schrijft alleen maar bonnen uit want da’s makkelijk” en aanverwante onzin: waarom deze houding? Meer algemeen: waarom zou het erg zijn dat burgers langs illegale weg bewijs hebben van wandaden? Als ze illegaal zijn verkregen, schrijf dan een boete daarvoor uit. Maar waarom zou het bewijs dan van tafel moeten?

Arnoud

En dat gebeurt nog in mijn woonplaats ook. De Eindhovense politie heeft beelden geweigerd die een echtpaar had gemaakt van een inbraak in hun auto, omdat de beelden “onrechtmatig verkregen” zouden zijn. Uit het Eindhovens Dagblad:

Een woordvoerder van de politie benadrukt dat die, gelet op de Wet Bescherming Persoonsgegevens, inderdaad niets kan met het bewijsmateriaal. ” De videocamera is gericht op openbaar terrein en de beelden zijn daardoor onrechtmatig verkregen. Juridisch gezien kun je er niets mee. Een burger mag zijn eigen huis beschermen met camera’s zolang die op privéterrein gericht zijn. Cameratoezicht instellen op openbaar terrein is voorbehouden aan de burgemeester.”

Dat mag dan allemaal wel zo zijn, maar dat neemt niet weg dat de beelden gewoon bruikbaar zijn als bewijs. Het is vaste jurisprudentie van de Hoge Raad dat “onrechtmatig” bewijs dat burgers op eigen initiatief verzamelen, gewoon gebruikt kan worden. Alleen bewijs dat de politie zelf in strijd met de wet verzamelt, moet buiten de rechtszaal blijven.

Overigens is het absoluut niet gezegd dat het filmen van de openbare weg dus een privacyschending is. In april blogde ik over cameratoezicht door de buren, waar ik het gerechtshof Leeuwarden aanhaalde dat filmen van de eigen auto niet in strijd met de privacywetgeving achtte.

Het klinkt nogal als “we hebben geen zin om er iets aan te doen” als ik zo vrij mag zijn. Of zie ik ergens een wetje over het hoofd?

Arnoud