Apple moet Nederlandse datingapps eigen betaalsysteem toestaan

LoboStudioHamburg / Pixabay

Aanbieders van datingapps in Apples Nederlandse App Store moeten ook andere betaalsystemen dan Apples betaalsysteem kunnen gebruiken, meldde Tweakers onlangs. Appaanbieders moeten ook de mogelijkheid krijgen om in hun datingapp te kunnen verwijzen naar betaalmogelijkheden buiten de app. Hier krijgt Apple twee maanden de tijd voor. De ACM dreigt met een dwangsom van maximaal 50 miljoen euro als dit niet gebeurt.

De kwestie van Apples verplichte betaalinterface (en het dikke percentage dat Apple vervolgens afroomt) is al lang een hot topic. Vorig jaar liep een conflict tussen Apple en Epic hoog op, maar vooralsnog komt daar weinig uit. De Nederlandse procedure voelt als een bijzaak, zeker omdat het ‘maar’ om datingapps gaat en niet om het wereldwijd beroemde Fortnite. Maar vergis je niet, er wordt nogal wat betaald in datingapps, vrij gebruikelijk is dat mannen per bericht stevig betalen. (En de boze tongen beweren dat de vrouwen dan weer betaald krijgen om de mannen aan het lijntje te houden, maar dat terzijde.)

In ieder geval, ook datingapps moeten de betalingen (de aanschaf van credits waarmee je berichten kunt sturen en dergelijke) via de kassa van Apple laten lopen. En dat vinden zij oneerlijk, vandaar de rechtszaak. Dan krijg je dus altijd meteen de vraag: heeft Apple een machtspositie, en zo ja wat is dan de markt? Als je kijkt naar smartphones dan is het marktaandeel klein, je kunt het dan “high end smartphones” noemen en dan is het hoger, maar dat voelt wat arbitrair.

De ACM ziet het nog scherper, zoals samengevat door de rechtbank:

Volgens de ACM beschikt Apple over een economische machtspositie op de markt voor appstorediensten op het mobiele besturingssysteem iOS ten behoeve van datingappaanbieders. De datingappaanbieders hebben niet in voldoende mate substitutiemogelijkheden voor de appstoredienst van AppleApple kan zich daardoor in hoge mate onafhankelijk gedragen van datingappaanbieders.
Het juridisch meest objectieve argument voor een machtspositie hebben is dat je onafhankelijk van je concurrenten kunt opereren. En dat kan Apple, in ieder geval waar het gaat om app-levering, -onderhoud en -betaling:
Voor een breed bereik van de datingapp moet een appaanbieder in ieder geval in zowel de App Store als de Google Play Store aanwezig zijn (multi-homing). Voor datingappaanbieders is multi-homing essentieel, omdat datingapps sterk afhankelijk zijn van netwerkeffecten: hoe groter de kans op een succesvolle match, hoe aantrekkelijker het wordt om de app te gebruiken.
Anders gezegd, je moet als datingdienstaanbieder wel een app hebben en dat moet wel bij Apple (en Google) zijn, anders kom je er niet tussen als commerciële dienst. Dus Apple (en ja, ook Google) kunnen je dicteren wat ze willen en jij accepteert dat maar, de App Store laten zitten kán gewoon niet. En als jij wel moet winkelen bij Apple, dan heeft Apple een machtspositie en dan mogen ze niet vragen wat ze willen. Ook niet als het moetje door een andere oorzaak komt dan Apples eigen handelen.

Dit verklaart ook meteen waarom het over dating gaat. Bij Tweakers:

Een ACM-woordvoerder zegt daarover tegen Tweakers dat er de afgelopen jaren onderzoek is gedaan naar Apples App Store-beleid en de impact op de markt. Hieruit zou zijn gebleken dat datingappaanbieders de meeste last ervaren van deze voorwaarden.
Dat haakt dus in op bovenstaand argument: je moet een sterke afhankelijkheid hebben van netwerkeffecten om in die afhankelijke positie te komen, en dat zien we met name bij sociale apps. En in Nederland is die categorie grotendeels vertegenwoordigd door de datingapp.

Arnoud

Mag een datingsite je aan het lijntje houden met nepprofielen?

phpbb-private-message-pb-bericht-inbox.pngWe kregen 500 berichtjes van zéér geïnteresseerde vrouwen, las ik bij de NOS. En: Brancheorganisaties willen dat de politie en marktwaakhond ACM actie ondernemen tegen de honderden datingsites die vol staan met valse profielen. De teneur is hetzelfde: op allerlei vage datingsites krijg je enthousiaste berichtjes van geïnteresseerde dames, die vervolgens je aan het lijntje houden terwijl je voor elk berichtje moet betalen. En die sites lijken banden te hebben met die dames, en lopen zelf dus ook binnen op dat aanhetlijntjehouden. Is daar juridisch wat aan te doen?

Mijn eerste gedachte: ik zie hem niet. Ja, het voelt als oplichting, dat je betaalt om een leuke dame binnen te halen en vervolgens een professional blijkt te spreken die alleen maar loopt te rekken. Maar voor oplichting is vereist dat de dader iets aftroggelt bij het slachtoffer. Fysieke goederen, geld, waardevolle gegevens of iets dergelijks. Als de nepdame dus zegt, maak even geld over voor een vliegticket dan ben ik er vrijdag, dan is het oplichting.

Hier gaat het uiteindelijk om een date. En een date is juridisch niets. Je kunt juridisch niet zeggen: ik heb 30 berichten gestuurd en nu wil ze niet afspreken, dat is oplichting. Het is niet strafbaar om niet te willen daten, ongeacht hoe veel geld, beloftes of cadeautjes er zijn gegeven. (En nee Wim, ook niet als je het een prostitutiecontract noemt.)

De oplichting zou dan moeten zitten in wat de aanbieder van de dienst doet. Beloven dat je met echte dames chat en in plaats daarvan gehaaide aanhetlijntjehoudende nepdames, dat zou dan een listige kunstgreep zijn waarmee financieel voordeel (de betaalde berichtjes) wordt gehaald. Daar zit mogelijk wat in. Tegelijkertijd: die bedrijven mélden het wel. Verstopt in de algemene voorwaarden of diep in de FAQ, maar toch. Plus: je betaalt voor het sturen van berichtjes, en de berichtjes wórden verstuurd.

Dezelfde discussie krijg je als je het bij de rechter probeert met een civiele zaak. De meeste kans maak je dan door te zeggen dat sprake is van een oneerlijke handelspraktijk, omdat er informatie wordt verstrekt die feitelijk onjuist is of die de gemiddelde consument misleidt of kan misleiden. De misleiding is dan dat de site suggereert dat je met echte dames chat, terwijl het aanhetlijntjehoudende nepdames zijn. Of (van de zwarte lijst) dat sprake is van

op bedrieglijke wijze beweren of de indruk wekken dat de handelaar niet optreedt ten behoeve van zijn handel, bedrijf, ambacht of beroep of zich op bedrieglijke wijze voordoen als consument;

Voor dat laatste zul je dan moeten bewijzen dat de nepdames werken voor de site-exploitant. Dat lijkt me nog een hele uitdaging, maar de toezichthouder (ACM) kan via het bestuursrecht inzage vorderen in de administratie en zo dus achterhalen of er betaald wordt en op grond van welke afspraken. En die zouden dan bewijs opleveren van het bedrieglijke.

Ik blijf zitten met twijfel. En vooral omdat de discussie uiteindelijk neerkomt op: mag je verwachten dat als je op een datingsite chat met iemand, dat die iemand dan echt is en waarschijnlijk ook wel met je wil afspreken? Want als dat niet zo is, is er dan wezenlijk een verschil tussen de hier besproken nepdames en iemand die gewoon alleen maar wil chatten?

Arnoud

Discriminatie op datingsites

Een lezer mailde me over een datingsite waar hij als man voor allerlei diensten moest betalen, terwijl vrouwen van zowat alle mogelijkheden gratis gebruik van konden maken. Is dat niet verboden discriminatie?

Discriminatie, oftewel ongeoorloofd onderscheid maken, is inderdaad verboden. Hoe het precies zit, blijkt uit de Algemene wet gelijke behandeling. Artikel 7 van deze wet verbiedt het maken van onderscheid bij het aanbieden van of verlenen van toegang tot goederen of diensten en bij het sluiten, uitvoeren of beëindigen van overeenkomsten. Een datingsite levert een dienst en valt dus onder dit artikel.

“Onderscheid” valt dan weer uiteen in direct en indirect onderscheid. Bij direct onderscheid wordt het criterium (hier: man of vrouw) zelf gebruikt voor het onderscheid. Bij indirect onderscheid wordt een ander criterium gebruikt dat indirect toch tot onderscheid tussen mannen en vrouwen leidt. Zo zou een eis om een stropdas te dragen indirect onderscheid op geslacht kunnen opleveren, omdat vrouwen die meestal niet dragen.

Hier is sprake van direct onderscheid, er wordt keihard gekeken naar het geslacht en op basis van alleen dat gegeven wordt de dienstverlening aangepast. Maar dat is soms toegestaan. In artikel 2 lid 3 van de Awgb een uitzondering staat voor “positieve discriminatie”:

Het in deze wet neergelegde verbod van onderscheid geldt niet, indien het onderscheid een specifieke maatregel betreft die tot doel heeft vrouwen of personen behorende tot een bepaalde etnische of culturele minderheidsgroep een bevoorrechte positie toe te kennen ten einde feitelijke nadelen verband houdende met de gronden ras of geslacht op te heffen of te verminderen en het onderscheid in een redelijke verhouding staat tot dat doel.

Het feitelijk nadeel zit hem hier in het punt dat vrouwen op datingsites vaak sterk in de minderheid zijn. De site wil dus graag vrouwen aanmoedigen om lid te worden, en dat is op zich een legitiem doel. Verder blijkt dat vrouwen ook wel een basistarief moeten betalen, dus helemaal gratis is het niet. Ik denk dus wel dat dit toegestaan is.

Arnoud